รอยเตอร์/เอเจนซีส์ - นายกรัฐมนตรีญี่ปุ่น ฟูมิโอะ คิชิดะ วันพฤหัสบดี (21 เม.ย.) จัดส่งเครื่องบวงสรวงสักการะไปยังศาลเจ้ายาสุกุนิที่อื้อฉาว และถือเป็นสัญลักษณ์อาชญากรรมสงครามของโตเกียวในสงครามโลกครั้งที่ 2 การส่งเครื่องสักการะไปสร้างความไม่พอใจให้ 2 ประเทศเพื่อนบ้านทั้งจีน และญี่ปุ่นที่จับมือออกมาประท้วงในทันที
รอยเตอร์รายงานวันนี้ (21 เม.ย.) ว่า ศาลเจ้ายาสุกุนิ ถือเป็นสถานที่สักการะดวงวิญญาณชาวญี่ปุ่นที่เสียชีวิตในสงครามต่างๆ และยังเป็นที่เก็บป้ายวิญญาณอดีตนายพลระดับสูงของญี่ปุ่น 14 คนในยุคสงครามโลกครั้งที่ 2 ซึ่งถูกศาลฝ่ายสัมพันธมิตรตราหน้าเป็น ‘อาชญากรสงคราม’ ด้วยเหตุนี้จึงถูกทางการจีน และเกาหลีใต้มองว่าเป็นสัญลักษณ์แห่งความป่าเถื่อนที่ญี่ปุ่นเคยกระทำต่อเพื่อนบ้านในอดีต
นายกรัฐมนตรีญี่ปุ่น ฟูมิโอะ คิชิดะ ที่ถูกมองว่าเป็นนักการเมืองญี่ปุ่นมีแนวคิดก้าวหน้ามากกว่านักการเมืองคนอื่นๆ ทำตามผู้นำแดนอาทิตย์อุทัยคนก่อนๆ ในการงดเว้นการเดินทางไปสักการะด้วยตนเอง แต่ในวันพฤหัสบดี (21) เขาได้จัดส่งเครื่องบวงสรวงสักการะไปยังศาลเจ้าแห่งนี้ นอกจากนี้ ยังพบว่ามีนักการเมืองญี่ปุ่นคนอื่นๆ ในวันเดียวกันได้เดินทางไปสักการะศาลเจ้ายาสุกุนิด้วยตัวเองเช่นกัน
เจแปนไทม์สรายงานว่า ซานาเอะ ทาคาอิชิ (Sanae Takaichi) หัวหน้าฝ่ายนโยบายของพรรครัฐบาลญี่ปุ่น ลิเบอรัล เดโมแครต เดินทางไปสักการะ ซึ่งทากาอิชิ ขึ้นชื่อว่าเป็นนักการเมืองสายเหยี่ยวเดินทางไปสักการะบ่อยครั้งเมื่อครั้งที่เธอยังดำรงตำแหน่งอยู่ในคณะ ครม.
และอดีตนายกรัฐมนตรีชินโซ อาเบะ เดินทางไปสักการะที่ศาลเจ้าเช่นกัน พบว่าเขาเดินทางไปบ่อยครั้งหลังจากที่ลาออกจากตำแหน่งผู้นำญี่ปุ่นแล้วเมื่อปี 2020
เจแปนไทม์สชี้ว่า การที่คิชิดะ ตัดสินใจส่งเครื่องบวงสรวงไปแทนเพราะต้องการเลี่ยงไม่ให้เกิดความระหองระแหงกับเหล่าประเทศเพื่อนบ้านทั้งหลาย แต่ทว่ากระทรวงต่างประเทศเกาหลีใต้ยังคงออกแถลงการณ์ประณามโดยชี้ว่า “ผิดหวังเป็นอย่างสูงและเสียใจต่อการส่งเครื่องบวงสรวงสักการะและการเดินทางไปเยือนของผู้นำนักการเมืองญี่ปุ่นทั้งหลาย”
รอยเตอร์รายงานว่า ในแถลงการณ์ของกระทรวงมีใจความว่า “เป็นอีกครั้งที่บรรดาผู้นำญี่ปุ่นที่มีความรับผิดชอบทั้งหลายได้ส่งเครื่องสักการะและเดินทางเยือนศาลเจ้ายาสุกุนิ ที่ถือได้ว่าเชิดชูประวัติศาสตร์สงครามแห่งความก้าวร้าวของญี่ปุ่นและบูชาอาชญากรสงครามทั้งหลาย”
และในแถลงการณ์ยังแสดงข้อเรียกร้องว่า “รัฐบาลของพวกเราขอเรียกร้องอย่างยิ่งต่อบรรดาผู้นำที่มีความรับผิดชอบของญี่ปุ่นให้มองอย่างตรงไปที่ประวัติศาสตร์ของคนเหล่านั้นและแสดงออกผ่านการกระทำในความคิดเห็นอย่างถ่อมตน และการเสียใจอย่างจริงใจต่อในประวัติศาสตร์ที่ผ่านมา” รอยเตอร์รายงาน
ขณะที่ว่าที่รัฐมนตรีต่างประเทศเกาหลีใต้คนใหม่ ปาร์ก จิน (Park Jin) กล่าวแสดงความเห็นต่อนักข่าววันนี้ (21) ว่า “ผมคิดว่าญี่ปุ่นควรเผชิญหน้ากับประวัติศาสตร์ที่ผ่านมา และแสดงความคิดเห็นอย่างถ่อมตนและการมีทัศนคติ” พร้อมกับชี้ว่า ศาลเจ้ายาสุกุนิเป็นสถานที่บวงสรวงความก้าวร้าวป่าเถื่อนในอดีตของแดนอาทิตย์อุทัย
เจแปนไทม์สชี้ว่า คิชิดะตั้งความหวังที่จะปรับปรุงความสัมพันธ์กับเกาหลีใต้ภายใต้ผู้นำคนใหม่ประธานาธิบดี ยุน ซอกยอล (Yoon Suk-yeol) ที่ประกาศนโยบายหันหน้าเข้าสู่อนาคต (future-oriented approach)
ด้านจีนได้ออกมาประท้วงต่อการส่งเครื่องสักกาะของนายกรัฐมนตรีญี่ปุ่นในวันพฤหัสบดี (21) ด้วยเช่นกัน โดยโฆษกกระทรวงต่างประเทศจีน หวัง เหวินบิน (Wang Wenbin) ยืนยันว่า การส่งเครื่องบวงสรวงและการเข้าสักการะศาลเจ้ายาสุกุนิ สะท้อนให้เห็นถึงทัศนคติที่ไม่ถูกต้องของญี่ปุ่นต่อประวัติศาสตร์แห่งความก้าวร้าวของตนเอง
“ฝ่ายจีนขอเรียกร้องให้ฝ่ายญี่ปุ่นรักษาสัญญาอย่างจริงจัง ครุ่นคิดและเผชิญหน้าต่อประวัติศาสตร์ความก้าวร้าวของตัวเอง นำตัวเองออกจากลัทธิทหารนิยม (militarism) โดยสิ้นเชิง และชนะความไว้วางใจของเหล่าประเทศชาติเอเชียเพื่อนบ้านและประชาคมโลกด้วยการปฏิบัติที่เป็นไปได้”
รอยเตอร์ชี้ว่าไม่มีนายกรัฐมนตรีญี่ปุ่นคนใดเดินทางไปสักการะศาลเจ้ายาสุกุนิด้วยตนเองระหว่างอยู่ในตำแหน่ง เว้นแต่อาเบะ ที่เกิดขึ้นเมื่อปี 2013