กูรูชี้แซงก์ชันมอสโกกรณียูเครน ชุดแรกแค่อุ่นเครื่องเบาๆ ก่อนจัดหนักตัดขาดระบบการเงินรัสเซีย

หลังจากขู่มาหลายสัปดาห์ ในที่สุดเมื่อวันอังคาร (22 ก.พ.) ตะวันตกก็งัดมาตรการแซงก์ชันชุดแรกมาเล่นงานรัสเซีย ซึ่งหลายฝ่ายมองว่า เป็นแค่การอุ่นเครื่องที่จะส่งผลจำกัดต่อทั้งเศรษฐกิจแดนหมีขาวและตะวันตก แต่เป็นขั้นตอนที่เกี่ยวข้องกันเพื่อปกป้องผลประโยชน์ทางเศรษฐกิจของยุโรป

โอลิวิเญร์ ดอร์แกนส์ นักกฎหมายที่เชี่ยวชาญด้านการลงโทษทางเศรษฐกิจของบริษัทกฎหมายแอสเฮิร์สต์ ชี้ว่า มาตรการแซงก์ชันใหม่ที่พุ่งเป้าภาคการเงินของรัสเซียสอดคล้องกับมาตรการแบบค่อยเป็นค่อยไปและงดแตะภาคพลังงาน เว้นแต่มาตรการเฉพาะของเยอรมนีที่สั่งระงับการรับรองสายท่อส่งก๊าซ “นอร์ดสตรีม 2”

อังกฤษนั้นสั่งแซงก์ชันธนาคารรัสเซีย 5 แห่ง ซึ่งรวมถึงรอสสิยา และ พรอมส์ไวเอซแบงก์ (พีเอสบี) ส่วนสหภาพยุโรป (อียู) คาดว่า จะเปิดเผยรายชื่อสถาบันที่จะถูกอายัดทรัพย์สินเร็วๆ นี้ และวอชิงตันลงโทษ พีเอสบี และวีนิชเชอโคนอมแบงก์ (วีอีบี) รวมทั้งบริษัทลูกของทั้งสองแห่งเนื่องจากมีบทบาทสนับสนุนกองทัพรัสเซีย

กระนั้น ดอร์แกนส์ตั้งข้อสังเกตว่า รัสเซียถอนเงินทุนจำนวนมากกลับประเทศแล้วก่อนหน้านี้ ขณะที่การอายัดทรัพย์สินชนชั้นนำและบุคคลต่างๆ ของรัสเซียจะมีผลกระทบจำกัดต่อเศรษฐกิจรัสเซียเช่นเดียวกัน

แต่เป้าหมายข้างหน้าของมหาอำนาจตะวันตกคือ ขัดขวางไม่ให้รัสเซียเข้าถึงตลาดทุนเพื่อระดมทุนหรือรีไฟแนนซ์หนี้ได้ ซึ่งจะกดดันค่าเงินรูเบิลและบ่อนทำลายอำนาจซื้อของคนรัสเซียในการซื้อสินค้านำเข้า

ขณะเดียวกัน เจ้าหน้าที่อาวุโสของธนาคารกลางยุโรป (อีซีบี) ระบุว่า แม้มีการติดต่อแบบจำกัดกับสถาบันการเงินรัสเซีย แต่แบงก์ตะวันตกหลายแห่ง อาทิ ยูนิเครดิตของอิตาลี และโซซิเอเต เจเนราลของฝรั่งเศส เปิดดำเนินกิจการในรัสเซียอยู่แล้ว

อย่างไรก็ตาม วอชิงตันยังละเว้นมาตรการแซงก์ชันหลายอย่างที่อาจสร้างความเสียหาย เช่น การตัดรัสเซียออกจากระบบการทำธุรกรรมระหว่างประเทศของภาคธนาคาร “สวิฟต์” ซึ่งจะทำให้รัสเซียไม่สามารถทำธุรกรรมการเงินส่วนใหญ่กับนานาชาติได้

หรือการควบคุมการส่งออกที่จะทำให้บริษัทรัสเซียหมดโอกาสเข้าถึงอุปกรณ์และซอฟต์แวร์ไฮเทคที่สำคัญ

ผลกระทบต่อวัตถุดิบ

นอกเหนือจากการระงับการพิจารณาอนุมัติให้ดำเนินงานสายท่อส่งก๊าซนอรดสตรีม 2 ซึ่งเวลานี้สร้างเสร็จแล้วแต่ยังไม่เปิดให้บริการ ตะวันตกยังไม่ได้ลงมือแซงก์ชันภาคพลังงานของรัสเซียเลย

ดอร์แกนส์แจงว่า มาตรการแซงก์ชันยังไม่ได้โจมตีจุดที่จะส่งผลกระทบอย่างรุนแรง แต่เป็นขั้นตอนที่เกี่ยวข้องกันเพื่อปกป้องผลประโยชน์ทางเศรษฐกิจของยุโรป

แอนดรูว์ โลห์เซน ผู้เชี่ยวชาญด้านรัสเซียของศูนย์เพื่อยุทธศาสตร์และการระหว่างประเทศศึกษา ในวอชิงตัน เห็นด้วยว่า ขั้นตอนต่างๆ ที่ออกมาดูเหมือนยังห่างไกลจากที่ประธานาธิบดีโจ ไบเดนขู่ และไม่ได้บีบให้รัสเซียต้องเปลี่ยนแผน ซึ่งจะทำให้วลาดิมีร์ ปูติน ได้ใจ

อย่างไรก็ดี เจ้าหน้าที่สหรัฐฯ แจงว่า อาจมีมาตรการลงโทษอื่นๆ ตามมา

ทั้งนี้ การแซงก์ชันภาคพลังงานของรัสเซียอาจเป็นความเสี่ยงที่คำนวณสำหรับอียูที่นำเข้าก๊าซ 40% จากรัสเซีย ขณะที่ผู้ส่งออกก๊าซอย่างอเมริกาและกาตาร์มีศักยภาพจำกัดในการเพิ่มการจัดส่งให้ยุโรป ซึ่งทำให้มอสโกเป็นต่อ เนื่องจากแม้ยุโรปอาจอยู่ได้โดยไม่นำเข้าจากรัสเซียในช่วงไม่กี่เดือนข้างหน้า แต่ถ้านานกว่านั้นอาจทำให้เศรษฐกิจยุโรปชะงักงันอย่างรุนแรง

ความขัดแย้งนี้จุดชนวนให้ราคาสินค้าโภคภัณฑ์พุ่งทะยานขึ้นแล้ว เนื่องจากรัสเซียมีบทบาทสำคัญในตลาดสินค้าโภคภัณฑ์ โดยจัดหาน้ำมันราว 10% ของปริมาณในตลาดโลก ทั้งนี้ จากข้อมูลของฟิตช์ เรทติ้งส์เมื่อเร็วๆ นี้

วันอังคารราคาน้ำมันดิบพุ่งเกือบแตะ 100 ดอลลาร์ต่อบาร์เรล ซึ่งเป็นระดับที่ไม่เคยเห็นมาก่อนนับจากปี 2014 ขณะที่ราคาก๊าซธรรมชาติทะยานโลดลิ่วเช่นกัน

นอกจากนั้น รัสเซียยังเป็นผู้ส่งออกพาลาเดียม นิกเกิล และอลูมิเนียมรายใหญ่ และราคาสินค้าโภคภัณฑ์เหล่านี้กำลังไต่ขึ้นทำสถิติ

ราคาสินค้าโภคภัณฑ์ที่แพงขึ้นจะส่งผลต่ออำนาจซื้อของผู้บริโภค ขณะที่บรรดาผู้วางนโยบายกำลังกังวลอย่างมากกับภาวะเงินเฟ้อ

เศรษฐกิจยุโรปน่าเป็นห่วง

การที่รัสเซียยอมรับสองเขตที่แยกตัวจากยูเครนเป็นรัฐเอกราช จะเพิ่มความไม่แน่นอนต่อเศรษฐกิจยุโรป

นีล เชียริ่ง หัวหน้านักเศรษฐศาสตร์ของแคปิตอล อิโคโนมิกส์ ชี้ว่า แม้ขึ้นอยู่กับความรุนแรงของความขัดแย้งทางทหารอย่างมาก แต่ผลกระทบทางเศรษฐกิจต่อประเทศอื่นๆ นอกจากรัสเซียและยูเครนมีแนวโน้มจำกัดเท่านั้น เขาทิ้งท้ายว่า สถานการณ์เศรษฐกิจในยูเครนเปราะบางอย่างรุนแรง และมีแนวโน้มว่า จะต้องการความช่วยเหลือทางการเงินเพิ่มเติมจากภายนอกในไม่กี่เดือนนี้

(ที่มา: เอเอฟพี)