รอยเตอร์ - ไม่มีโอกาสที่ประธานาธิบดีของทั้งสหรัฐฯและอิหร่านจะพบปะหารือกันระหว่างร่วมประชุมสมัชชาใหญ่แห่งสหประชาชาติในสัปดาห์นี้ เจ้าหน้าที่เตหะรานรายหนึ่งเปิดเผยกับรอยเตอร์ในวันพุธ(25ก.ย.)
โอกาส "เป็นศูนย์" เจ้าหน้าที่ซึ่งไม่ประสงค์เอ่ยนามบอกกับรอยเตอร์ ในขณะที่ ฮัสซัน รูฮานี ประธานาธิบดีอิหร่านเตรียมพร้อมขึ้นกล่าวสุนทรพจน์ ณ ที่ประชุมประจำปีของบรรดาผู้นำโลกในนิวยอร์ก ท่ามกลางความตึงเครียดระดับสูงของสองชาติที่เป็นคู่อริกันมาช้านาน
เหตุเผชิญหน้ากันระหว่างเตหะรานกับวอชิงตันร้อนระอุขึ้นนับตั้งแต่ปีที่แล้ว เมื่อประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์ ถอนสหรัฐฯออกจากข้อตกลงนิวเคลียร์ปี 2015 ที่อิหร่านทำไว้กับมหาอำนาจโลก พร้อมกับรื้อฟื้นมาตรการคว่ำบาตรเล่นงานเศรษฐกิจของเตหะราน
ในการกล่าวสุนทรพจน์ต่อที่ประชุมสมัชชาใหญ่แห่งสหประชาชาติเมื่อวันอังคาร(24ก.ย.) ทรัมป์ประณามอิหร่านว่า “กระหายเลือด” และเรียกร้องประเทศอื่นๆให้เข้าร่วมกับสหรัฐฯในความพยายามกดดันเตหะราน ตามหลังเหตุโจมตีโรงกลั่นน้ำมันในซาอุดีอาระเบียเมื่อวันที่ 14 กันยายน ซึ่งทางวอชิงตันกล่าวโทษว่าเป็นฝีมือของอิหร่าน แม้เตหะรานยืนกรานปฏิเสธก็ตาม
อย่างไรก็ตาม ทรัมป์ บอกว่ายังมีเส้นทางสู่สันติภาพเช่นกัน และรูฮานีก็ได้เปิดประตูสำหรับช่องทางด้านการทูต โดยบอกว่าหากยกเลิกมาตรการคว่ำบาตร วอชิงตันอาจมีสิทธิ์เข้าร่วมการเจรจานิวเคลียร์ระหว่างเตหะรานกับเหล่ามหาอำนาจโลกอื่นๆ
กระนั้นก็ตามล่าสุดในวันพุธ(25ก.ย.) เจ้าหน้าที่อิหร่านซึ่งไม่ประสงค์เอ่ยนามออกมาปฏิเสธอย่างเด็ดขาดเกี่ยวกับแนวคิดการพบปะกันระหว่างทรัมป์และรูฮานีในนิวยอร์ก พร้อมทั้งเรียกร้องให้สหรัฐฯหวนคืนสู่ข้อตกลงนิวเคลียร์ หรือที่เรียกอย่างเป็นทางการว่า แผนปฏิบัติการครอบคลุม" (Joint Comprehensive Plan of Action หรือ JCPOA) เสียก่อน
"โอกาสของการประชุมเป็นศูนย์ พวกเขารู้ดีว่าต้องทำอะไร พวกเขาควรคืนสู่ JCPOA, ยกเลิกคว่ำบาตรและยุติการกดดันขั้นสูงที่ไม่ยุติธรรมกับอิหร่าน เส้นทางหลังจากนั้นพวกเขาสามารถเข้าร่วมการเจรจาภายใต้ข้อตกลง" เจ้าหน้าที่อิหร่านบอกกับรอยเตอร์
แม้ เอ็มมานูเอล มาครง ประธานาธิบดีฝรั่งเศส มีความพยายามดึงทั้งสองประเทศเข้าสู่การเจรจา แต่ทรัมป์บอกในวันอังคาร(24ก.ย.) ว่าเขาจะเดินหน้าคว่ำบาตรอิหร่านอย่างหนักหน่วงต่อไป ส่วนหนึ่งในนโยบายเพิ่มแรงกดดันขั้นสูงสุดของเขา เพื่อกดดันเตหะรานให้ยอมเข้าสู่การเจรจาต่อรองที่ครอบคลุมกว่าเดิม
ในวันพุธ(25ก.ย.) ไมค์ พอมเพโอ รัฐมนตรีต่างประเทศสหรัฐฯ เผยว่าอเมริกากำลังกำหนดมาตรการคว่ำบาตรรอบใหม่ต่อบุคคลและบริษัทบางแห่งของจีน ตามข้อกล่าวหามีส่วนรับรู้เกี่ยวกับการถ่ายโอนน้ำมันจากอิหร่าน ซึ่งละเมิดมาตรการคว่ำบาตรของวอชิงตันที่กำหนดเล่นงานเตหะราน "เรากำลังบอกกับจีนและทุกประเทศ ให้รู้โดยทั่วกันว่าเราจะลงโทษทุกๆการละเมิด"
ทรัมป์ต้องการข้อตกลงใหม่ซึ่งยับยั้งโครงการนิวเคลียร์ของอิหร่านมากกว่าเดิม, จำกัดงานด้านขีปนาวุธและหยุดอิหร่านจากการให้การสนับสนุนกองกำลังตัวแทนในตะวันออกกลาง อย่างไรก็ตามอิหร่านยืนกรานไม่เจรจาข้อตกลงใหม่ใดๆ
เพื่อตอบโต้สหรัฐฯที่ยกระดับคว่ำบาตรการส่งออกน้ำมันอันสำคัญของพวกเขา อิหร่านค่อยๆละทิ้งพันธสัญญาภายใต้ข้อตกลงนิวเคลียร์และขู่ปิดกั้นช่องแคบฮอร์มุซในอ่าวเปอร์เซีย ซึ่งเป็นเส้นทางลำเลียงน้ำมัน 1 ใน 5 ของโลก พร้อมขู่จะลดการปฏิบัติตามเงื่อนไขในข้อตกลงเพิ่มเติมในเดือนพฤศจิกายน จนกว่าจะได้รับผลประโยชน์ทางเศรษฐกิจบางอย่าง
สถานการณ์แห่งความตึงเครียดยิ่งหนักหน่วงขึ้นไปอีก หลังเกิดเหตุโจมตีทางอากาศถล่มแก่นกลางอุตสาหกรรมน้ำมันของซาอุดีอาระเบีย ซึ่งก่อความเสียหายแก่โรงงานแปรรูปปิโตรเลียมใหญ่ที่สุดของโลก กัดเซาะอุปทานน้ำมันออกไปจากตลาดโลกมากกว่า 5%
สหรัฐฯ, สหภาพยุโรปและซาอุดีอาระเบียกล่าวโทษเหตุโจมตีดังกล่าวไปที่อิหร่าน แม้กบฏฮูตีพันธมิตรของเตหะรานในเยเมนจะออกมาอ้างความรับผิดชอบ ทั้งนี้อิหร่านปฏิเสธความเกี่ยวข้อง แต่บอกว่าพร้อมสำหรับทำสงครามเต็มรูปแบบ