รอยเตอร์ – รองประธานาธิบดี ไมค์ เพนซ์ แห่งสหรัฐฯ ยกเลิกกำหนดการพบปะผู้นำหมู่เกาะโซโลมอนเพื่อหารือเกี่ยวกับความเป็นหุ้นส่วนด้านการพัฒนา หลังจากรัฐแปซิฟิกแห่งนี้ตัดความสัมพันธ์กับไต้หวันและหันไปคบจีนแทน เจ้าหน้าที่ระดับสูงของสหรัฐฯ เผยวานนี้ (17 ก.ย.)
หมู่เกาะโซโลมอนเป็นประเทศที่ 6 ที่ตัดสินใจสะบั้นสัมพันธ์ไทเปเพื่อไปคบจีนในยุคของประธานาธิบดี ไช่ อิงเหวิน ซึ่งออกมากล่าวหาปักกิ่งว่าจงใจป่วนศึกเลือกตั้งในไต้หวัน
เจ้าหน้าที่สหรัฐฯ ผู้ไม่ประสงค์ออกนามระบุว่า นายกรัฐมนตรี มานัสเซห์ โซกาวาเร แห่งหมู่เกาะโซโลมอนเป็นฝ่ายขอนัดเจอกับ เพนซ์ เมื่อเดือน ก.ค. โดยมีกำหนดหารือข้างเคียงระหว่างการประชุมสมัชชาใหญ่สหประชาชาติที่นครนิวยอร์กในเดือนนี้ หรืออาจพบกันที่วอชิงตันภายหลังจากการประชุมยูเอ็นผ่านพ้นไปแล้ว
“การที่หมู่เกาะโซโลมอนหันไปรับรองความสัมพันธ์กับจีนแทนไต้หวันย่อมก่อให้เกิดผลลัพธ์ตามมา การกระทำของพวกเขาบ่อนทำลายความสัมพันธ์อันดีที่มีมายาวนาน” เจ้าหน้าที่สหรัฐฯ ระบุ
“นี่คือความล้มเหลว พวกเขาเห็นผลประโยชน์ระยะสั้นที่จะได้จากจีนสำคัญกว่าพันธกรณีกับสหรัฐฯ ในระยะยาว”
แม้สหรัฐฯ จะยอมรับในหลัก “จีนเดียว” (One China) และสถาปนาความสัมพันธ์ทางการทูตกับปักกิ่งเท่านั้น แต่ก็ยังมอบความช่วยเหลือต่างๆ ให้แก่ไต้หวันเรื่อยมา
เพนซ์ วิจารณ์จีนว่าใช้ “กับดักหนี้สิน” หลอกล่อประเทศเล็กๆ ให้เข้ามาเป็นลูกหนี้เงินกู้ และสุดท้ายก็ต้องยอมผ่อนปรนอธิปไตยให้กับจีน ซึ่งปักกิ่งยืนยันว่าไม่เป็นความจริง
“ประเทศที่เข้าไปผูกมิตรกับจีนโดยหวังว่าการทำเช่นนั้นจะช่วยกระตุ้นเศรษฐกิจหรือการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานต่างๆ มักจะพบว่าตนเองตกที่นั่งลำบากในระยะยาว” เจ้าหน้าที่อเมริกันคนเดิมบอกกับรอยเตอร์
การตัดสินใจเปลี่ยนขั้วมีขึ้นหลังจากที่จีนเสนอมอบเงินลงทุนพัฒนาก้อนโตให้แก่หมู่เกาะโซโลมอน เพื่อทดแทนวงเงินช่วยเหลือ 8.5 ล้านดอลลาร์ที่ไต้หวันจ่ายให้ทุกปี และทำให้เวลานี้ไต้หวันเหลือพันธมิตรทางการทูตอยู่เพียง 16 ประเทศ ซึ่งส่วนใหญ่เป็นประเทศกำลังพัฒนาขนาดเล็กในภูมิภาคอเมริกากลางและแปซิฟิก เช่น เบลีซ และนาอูรู เป็นต้น
หมู่เกาะโซโลมอนเป็นอดีตรัฐในอารักขาของอังกฤษและมีประชากรราว 600,000 คน รัฐเล็กๆ แห่งนี้เคยเป็นพันธมิตรรายใหญ่ที่สุดของไต้หวันในภูมิภาคแปซิฟิก โดยมีทั้งสนามบินและท่าเรือน้ำลึกที่สร้างไว้ตั้งแต่ช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2
โซกาวาเร เคยระบุในจดหมายที่ส่งถึง เพนซ์ ว่า ตนจะขอให้คณะรัฐมนตรีเลื่อนการตัดสินใจเกี่ยวกับไต้หวันไปจนถึงปลายปีนี้ และย้ำว่าหมู่เกาะโซโลมอนต้องการให้สหรัฐฯ ออสเตรเลีย นิวซีแลนด์ ญี่ปุ่น และไต้หวัน เข้ามาช่วยพัฒนาสาธารณูปโภคต่างๆ
รัฐบาลจีนระบุเมื่อวันอังคาร (17) ว่า หมู่เกาะโซโลมอนจะได้รับโอกาสในการพัฒนาอย่างกว้างขวางชนิดที่ไม่เคยมีมาก่อน หลังจากที่ตัดความสัมพันธ์กับไต้หวัน