มะกันชะลอรีดภาษีสินค้าจีนก้อนโต หวั่นเศรษฐกิจวูบ-ผู้บริโภครับเคราะห์

เอเจนซีส์ - สินค้าจีนมูลค่า 300,000 ล้านดอลลาร์ที่มีกำหนดถูกวอชิงตันขึ้นภาษีศุลกากรตั้งแต่เดือนหน้า ปรากฏว่ามีจำนวนกว่าครึ่งหนึ่งทีเดียวได้รับการชะลอไปก่อนจนกว่าจะถึงกลางเดือนธันวาคม โดยคณะบริหารทรัมป์ประกาศเรื่องนี้เมื่อวันอังคาร (13 ส.ค.) หลังถูกกดดันอย่างหนักจากภาคธุรกิจ ท่ามกลางความกังวลมากขึ้นเรื่อยๆ ว่า มาตรการภาษีศุลกากรของทรัมป์กำลังคุกคามเศรษฐกิจอเมริกาเอง ขณะเดียวกัน ข้อมูลตัวเลขของจีนที่เปิดเผยวันพุธ (14) ก็แสดงว่าผลผลิตตอุตสาหกรรมเดือนที่ผ่านมาวูบแรงที่สุดในรอบ 17 ปี ตอกย้ำผลกระทบเลวร้ายจากสงครามการค้า

เดิมทีนั้นวอชิงตันมีแผนเรียกเก็บภาษีศุลกากรเพิ่มในอัตรา 10% จากสินค้านำเข้าจีนมูลค่าราว 300,000 ล้านดอลลาร์ เริ่มตั้งแต่วันที่ 1 กันยายน สินค้าจีนเหล่านี้เป็นส่วนที่ยังเหลืออยู่ ซึ่งยังไม่ได้ถูกคณะบริหารทรัมป์เล่นงานด้วยมาตรการเช่นนี้มาก่อน ดังนั้น หากมีการเริ่มบังคับใช้ตามแผนการนี้ ก็หมายความว่าสินค้าจีนที่เข้าสู่อเมริกาถูกปรับขึ้นภาษีทั้งหมดแล้วในทางพฤตินัย

ทว่า ภายใต้แรงกดดันจากอุตสาหกรรมผู้ค้าปลีกและธุรกิจอื่นๆ สำนักงานผู้แทนการค้าสหรัฐฯ (ยูเอสทีอาร์) ได้ออกคำแถลงในวันอังคารว่า สินค้าเกือบ 60% ของที่ตกเป็นเป้าหมายล่าสุดนี้ จะถูกชะลอการขึ้นภาษีไปก่อนจนกระทั่งถึงวันที่ 15 ธันวาคม โดยในบรรดาสินค้าที่จะได้รับการยืดเวลาไม่ขึ้นภาษีออกไปอีก 3 เดือนครึ่งนี้ ได้แก่ ผลิตภัณฑ์อุปโภคบริโภคยอดนิยม เช่น โทรศัพท์มือถือ แล็ปท็อป เครื่องเล่นเกม ของเล่น จอคอมพิวเตอร์ รองเท้า และเสื้อผ้า

คณะบริหารของประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์ยังถอดสินค้าบางประเภทออกจากรายชื่อสินค้าที่จะถูกเรียกเก็บภาษีศุลกากรไปเลย โดยอ้างเหตุผลว่าพิจารณาอิงกับปัจจัยด้านสุขภาพ ความปลอดภัย ความมั่นคงของชาติ ฯลฯ

ในอีกด้านหนึ่ง กระทรวงพาณิชย์จีนแถลงว่า รองนายกรัฐมนตรีหลิว เหอ ได้หารือทางโทรศัพท์กับโรเบิร์ต ไลต์ไฮเซอร์ ผู้แทนการค้าสหรัฐฯ และสตีเวน มนูชิน รัฐมนตรีคลังสหรัฐฯ และมีแผนหารือกันรอบใหม่ในสองสัปดาห์ข้างหน้า

ความเคลื่อนไหวเหล่านี้ส่งให้ดัชนีหุ้นอุตสาหกรรมดาวโจนส์ของตลาดวอลล์สตรีท ทะยานขึ้นกว่า 400 จุดในการซื้อขายช่วงบ่ายวันอังคาร โดยเฉพาะราคาหุ้นของแอปเปิล, แมทเทล ผู้ผลิตของเล่น และสตีฟ แมดเดน บริษัทรองเท้า ที่พุ่งขึ้นอย่างชัดเจนเนื่องจากเป็นกลุ่มที่ได้อานิสงส์จากมาตรการผ่อนปรนคราวนี้ของวอชิงตัน

สำหรับทรัมป์ ได้กล่าวกับผู้สื่อข่าวในนิวเจอร์ซีย์ ว่า การตัดสินใจเลื่อนมาตรการภาษีศุลกากรคราวนี้ ก็เพื่อหลีกเลี่ยงผลกระทบทางเศรษฐกิจในช่วงเทศกาลคริสต์มาส กระนั้น เขายังคงย้ำว่า จีนคือผู้ที่ได้รับผลกระทบจากมาตรการภาษี ไม่ใช่ผู้บริโภคอเมริกัน

ทว่า การชะลอการขูดภาษีสินค้ากลุ่มอุปโภคบริโภคของจีนเช่นนี้ ย่อมเท่ากับทรัมป์ยอมรับโดยปริยายว่า การรีดภาษีนำเข้ากำลังทำร้ายครัวเรือนอเมริกัน เนื่องจากผู้ที่จ่ายภาษีเหล่านั้นคือผู้นำเข้าของสหรัฐฯ ไม่ใช่จีน และภาษีนั้นมักถูกผลักภาระไปยังธุรกิจและผู้บริโภคอเมริกันที่ต้องจ่ายแพงขึ้น

เจย์ ฟอร์แมน ประธานเจ้าหน้าที่ฝ่ายบริหารบริษัทของเล่น เบสิก ฟัน ที่กำลังพิจารณาปลดคนเพื่อชดเชยต้นทุนที่เพิ่มขึ้น บอกว่า ยินดีกับข่าวการชะลอการขึ้นภาษีศุลกากรสินค้าจีน แต่สำทับว่า บริษัทแค่ได้ผ่อนคลายชั่วคราว ทว่ายังต้องเผชิญความเสี่ยงและความไม่แน่นอนต่อไป

อย่างไรก็ตาม ข่าวที่ว่าจะมีการเจรจาหารือทางการค้ารอบต่อไป และการเลื่อนมาตรการภาษีศุลกากร ก็ช่วยให้ความตึงเครียดทางการค้าระหว่างจีนและอเมริกาผ่อนคลายลงได้บ้างแม้เพียงชั่วคราวก็ตาม โดยที่อเมริกายังไม่ได้เปลี่ยนใจที่จะบังคับใช้มาตรการนี้อย่างเต็มรูปแบบ และคาดหมายได้ว่าปักกิ่งก็จะออกมาตรการตอบโต้ต่อสินค้าอเมริกัน

นอกจากสร้างภาระต่อภาคธุรกิจและครัวเรือนอเมริกันแล้ว สงครามการค้ายังทำให้มีความกังวลมากขึ้นว่า เศรษฐกิจสหรัฐฯ จะได้รับผลกระทบรุนแรง

วันอาทิตย์ที่ผ่านมา (11) นักเศรษฐศาสตร์ของโกลด์แมน แซคส์ ลดการคาดการณ์เศรษฐกิจสหรัฐฯ โดยอ้างอิงมาตรการภาษีศุลกากรที่มีต่อสินค้าอุปโภคบริโภค และเสริมว่า มาตรการดังกล่าวทำให้สถานการณ์สำหรับภาคธุรกิจไร้ความแน่นอน ซึ่งอาจส่งผลให้มีการระงับแผนการจ้างงานและการลงทุนในอุปกรณ์หรือซอฟต์แวร์ใหม่ๆ การรีดภาษีสินค้าจีนยังฉุดราคาหุ้นร่วงลง ซึ่งอาจทำให้เศรษฐีอเมริกันชะลอการใช้จ่าย

ขณะที่นักเศรษฐศาสตร์ของค่ายเมอร์ริล ลินช์ ก็เชื่อว่า มีความเป็นไปได้มากขึ้นที่อเมริกาจะเข้าสู่ภาวะถดถอยในปีหน้า โดยมีโอกาส 33% เพิ่มขึ้นจาก 20% ในการคาดการณ์ก่อนหน้านี้

สำหรับเดวิด ดอลลาร์ ผู้เชี่ยวชาญด้านจีนของสถาบันบรูกกิงส์ และอดีตเจ้าหน้าที่ธนาคารโลกและกระทรวงการคลังสหรัฐฯ ชี้ว่า เห็นได้ชัดว่า มาตรการภาษีศุลกากรของทรัมป์ย้อนกลับมาทำร้ายเศรษฐกิจและคนอเมริกัน

สก็อตต์ เคนเนดี้ นักวิเคราะห์ของศูนย์ยุทธศาสตร์และการระหว่างประเทศศึกษา (ซีเอสไอเอส) ขานรับว่า มาตรการภาษีของทรัมป์ จนถึงเวลานี้ไม่สามารถบีบให้ประธานาธิบดีสี จิ้นผิง ยอมตามข้อเรียกร้องของอเมริกา และสำทับว่า การชะลอการเก็บภาษีครั้งนี้แสดงให้เห็นว่า เศรษฐกิจของสองประเทศต้องพึ่งพิงกัน และการพึ่งพิงกันเป็นประโยชน์ต่อคนอเมริกันจำนวนมากในแง่ของการมีสินค้าในราคาที่ซื้อหาได้

ใช่เพียงเศรษฐกิจอเมริกาเท่านั้นที่ได้รับผลกระทบจากสงครามการค้า ก่อนหน้านี้จีนเคยรายงานว่า อัตราเติบโตในไตรมาสที่ผ่านมาชะลอลงอยู่ที่ 6.2% ต่ำสุดในรอบเกือบ 3 ทศวรรษ ล่าสุด สำนักงานสถิติแห่งชาติของจีนแถลงเมื่อวันพุธ (13) ว่า ผลผลิตอุตสาหกรรมประจำเดือนกรกฎาคมขยับขึ้น 4.8% จากที่เพิ่มขึ้น 6.3% ในเดือนก่อนหน้า ทั้งยังถือเป็นสถิติต่ำสุดนับจากปี 2002 ขณะที่ยอดค้าปลีกเดือนที่ผ่านมาเพิ่มขึ้น 7.6% เทียบกับเดือนมิถุนายนที่เพิ่มขึ้น 9.8%

ตัวเลขเหล่านี้ถือเป็นสัญญาณล่าสุดที่ตอกย้ำว่า เศรษฐกิจแดนมังกรกำลังถูกกระหน่ำจากสงครามการค้า ตลอดจนถึงภาวะดีมานด์ตลาดโลกชะลอตัว ขณะที่ผู้บริโภคภายในประเทศเริ่มระมัดระวังการใช้จ่ายมากขึ้น