เอเจนซีส์ - จีนย้ำในวันจันทร์ (15 ก.ค.) หน่วยงานรัฐและบริษัทเอกชนของจีนเตรียมตัดขาดการทำธุรกิจกับบริษัทอเมริกันที่ขายอาวุธให้ไต้หวัน โดยปากเสียงของพรรคคอมมิวนิสต์จีนแย้มว่า เป้าหมายคือ ฮันนี่เวลล์ และกัลฟ์สตรีม ขณะเดียวกัน ทางด้านนายกเทศมนตรีเมืองเกาสง ที่ใกล้ชิดสนิทสนมกับปักกิ่ง ประสบชัยชนะสามารถคว่ำประธานฟ็อกซ์คอนน์ ได้เป็นตัวแทนพรรคก๊กมินตั๋งชิงตำแหน่งประธานาธิบดีไต้หวันกับผู้นำปัจจุบัน ไช่ อิงเหวิน ที่จะมีขึ้นต้นปีหน้า
จีนยืนยันเสมอมาว่า ไต้หวันเป็นดินแดนส่วนหนึ่งที่ไม่อาจยินยอมให้แบ่งแยกออกไปได้ของตน อีกทั้งไม่เคยปฏิเสธว่า พร้อมใช้กำลังเพื่อบังคับให้เกาะแห่งนี้กลับมาอยู่ในความปกครองของตน ขณะที่กลุ่มผู้ปกครองจำนวนมากในวอชิงตันยังไม่ลดละความพยายามในการขัดขวางเรื่องนี้ ดังนั้นไต้หวันจึงยังเป็นประเด็นอ่อนไหวที่สุดในความสัมพันธ์จีน-สหรัฐฯ
สัปดาห์ที่แล้ว กระทรวงกลาโหมสหรัฐฯ ระบุว่า กระทรวงต่างประเทศอนุมัติการขายอาวุธตามที่ไต้หวันร้องขอ รวมมูลค่า 2,200 ล้านดอลลาร์ ซึ่งรวมถึงรถถังอับรัมส์ เอ็ม1เอ2ที ของบริษัทเจเนอรัล ไดนามิกส์ 108 คัน, ขีปนาวุธสติงเกอร์ 250 ลูกของ บริษัทเรย์ธีออน ตลอดจนอาวุธอื่นๆ
ต่อมาในวันศุกร์ (12) จีนประกาศว่าเตรียมแซงก์ชั่นบริษัทอเมริกันที่ขายอาวุธให้ไต้หวัน แต่ไม่ได้ให้รายละเอียดใดๆ
ในวันจันทร์ (15) เกิ่ง ส่วง โฆษกกระทรวงการต่างประเทศจีน แถลงว่า การขายอาวุธให้ไต้หวัน ซึ่งเป็นดินแดนในอธิปไตยของจีน ถือเป็นการละเมิดกฎหมายระหว่างประเทศ รวมทั้งบ่อนทำลายอธิปไตยและความมั่นคงของจีน ดังนั้น หน่วยงานรัฐบาลและบริษัทเอกชนของจีนจะไม่ร่วมมือหรือเกี่ยวข้องทางธุรกิจกับบริษัทอเมริกันเหล่านั้น
เกิ่งเสริมว่า ยังไม่สามารถเปิดเผยรายละเอียดได้ แต่ย้ำว่า คนจีนพูดคำไหนต้องเป็นคำนั้นเสมอ
ก่อนหน้านี้ เมื่อวันอาทิตย์ (14) ที่ผ่านมา หนังสือพิมพ์เหรินหมินรึเป้า (พีเพิลส์ เดลี่) ของพรรคคอมมิวนิสต์จีน โพสต์บทความลงบนแอปวีแชตระบุถึงบริษัทอเมริกันที่อาจถูกแซงก์ชั่นว่า ประกอบด้วยฮันนี่เวลล์ อินเตอร์เนชันแนล ผู้ผลิตเครื่องยนต์สำหรับรถถังอับรัมส์ และกัลฟ์สตรีม แอโรสเปซ ผู้ผลิตเครื่องบินส่วนตัวในเครือเจเนอรัล ไดนามิกส์
จีนนั้นเป็นตลาดสำคัญของทั้งฮันนี่เวลล์และกัลฟ์สตรีม อย่างไรก็ดี ทั้งสองบริษัทยังไม่ออกมาแสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับบทความนี้
สัมพันธภาพปักกิ่ง-วอชิงตันร้าวฉานเป็นทุนเดิมจากสงครามการค้าที่โต้ตอบกันด้วยมาตรการภาษีศุลกากรครอบคลุมสินค้ามูลค่านับหมื่นล้านดอลลาร์
อย่างไรก็ดี นี่ไม่ใช่ครั้งแรกที่จีนขู่แซงก์ชันบริษัทอเมริกันที่ขายอาวุธให้ไต้หวัน แต่เคยทำแบบนี้มาแล้วอย่างน้อย 2 ครั้งในปี 2010 และ 2015 ทว่า ไม่เป็นที่ชัดเจนว่า มีการบังคับใช้จริงหรือไม่
ขณะเดียวกัน แม้ความสัมพันธ์ระหว่างสหรัฐฯกับไต้หวันกลายเป็นเพียงความสัมพันธ์แบบไม่เป็นทางการ แต่อเมริกาก็ออกกฎหมายกำหนดให้ต้องช่วยเหลือไต้หวันด้านกลาโหม และอเมริกายังเป็นซัปพลายเออร์อาวุธหลักของไต้หวัน แม้ก่อนหน้านี้ฝรั่งเศสเคยขายเรือรบและเครื่องบินขับไล่ให้ไทเปก็ตาม
จีนนั้นโกรธเกรี้ยวที่อเมริกายอมให้ประธานาธิบดีไช่ อิงเหวินของไต้หวันที่มีนโยบายถอยห่างจากจีน หยุดแวะเปลี่ยนเครื่องบินที่นิวยอร์กเมื่อสัปดาห์ที่แล้วระหว่างเดินทางไปเยือนชาติพันธมิตรในย่านแคริบเบียน และจะแวะเปลี่ยนเครื่องในอเมริกาอีกครั้งในสัปดาห์หน้า
เกี่ยวกับเรื่องผู้นำไต้หวันนั้น เมื่อวันจันทร์ (15)มีรายงานว่า พรรคก๊กมินตั๋ง (เคเอ็มที) ซึ่งเวลานี้เป็นพรรคฝ่ายค้านของไต้หวัน ได้เลือก หัน กว๋ออี๋ว์ นายกเทศมนตรีเมืองเกาสง ที่มีความใกล้ชิดกับปักกิ่ง เป็นตัวแทนพรรคลงชิงตำแหน่งประธานาธิบดีที่จะมีขึ้นในเดือนมกราคม ศกหน้า
หันเคยเป็นม้านอกสายตามาตลอด จนกระทั่งเขาพลิกล็อกชนะการเลือกตั้งนายกเทศมนตรีเมืองเกาสง ซึ่งเป็นฐานเสียงของพรรคเดโมเครติก โปรเกรสซีฟ ปาร์ตี้ ของไช่ เมื่อปีที่แล้ว จากคำสัญญาในการปรับปรุงความสัมพันธ์กับจีนและฟื้นเศรษฐกิจ
บางคนโยงหัน นายกเทศมนตรีสายประชานิยมจากเกาสง วัย 62 ปี กับประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์ของอเมริกา และผู้นำสายประชานิยมคนอื่นๆ ที่มาจากนอกแวดวงอำนาจเก่าแต่สามารถโกยคะแนนนิยมจากผู้มีสิทธิ์ออกเสียงด้วยคำสัญญาสวยหรูในการพลิกฟื้นอนาคตของประชาชน
นายกเทศมนตรีที่เป็นมิตรกับจีนผู้นี้เคยตกเป็นกระแสวิพากษ์วิจารณ์ หลังเดินทางไปพบเจ้าหน้าที่อาวุโสของจีนในปีนี้ ซึ่งรวมถึงหวัง จื้อหมิน ผู้อำนวยการสำนักงานประสานงานของรัฐบาลประชาชนส่วนกลางของจีนในฮ่องกง
หันระบุว่า ฮ่องกงและไต้หวันล้วนเป็นส่วนหนึ่งของ “จีนเดียว” และยังเคยบอกว่า การประกาศเอกราชของไต้หวันน่ากลัวกว่าโรคซิฟิลิส
หันได้คะแนนในการคัดเลือกตัวแทนพรรคของเคเอ็มทีคราวนี้ 45% ขณะที่ เทอร์รี กัว ประธานบริษัท ฟ็อกซ์ คอนน์ ได้แค่ 28%
กัวที่เคยประกาศว่า จะลงสมัครอิสระถ้าแพ้ ออกคำแถลงแสดงความยินดีต่อหัน โดยคนใกล้ชิดบอกว่า กัวยังไม่ได้ตัดสินใจว่า จะเอาอย่างไรต่อไป
