เอเอฟพี - อิหร่านอาจแถลงเคลื่อนไหวตอบโต้สหรัฐฯในวาระครบ 1 ปีที่วอชิงตันถอนตัวจากข้อตกลงนิวเคลียร์ในวันพุธ(8พ.ค.) ตามรายงานของสำนักข่าวอิสนานิวส์ สื่อกึ่งรัฐในวันจันทร์(6พ.ค.)
สหรัฐฯถอนตัวจากข้อตกลงนิวเคลียร์พหุภาคีปี 2015 ว่าด้วยเรื่องนิวเคลียร์อิหร่านหรือแผนปฏิบัติการครอบคลุม" (Joint Comprehensive Plan of Action หรือ JCPOA) ภายใต้ข้อตกลงซึ่งเตหะรานยอมระงับโครงการนิวเคลียร์แลกกับการปลดเปลื้องมาตรการคว่ำบาตร
สำนักข่าวอิสนา รายงานโดยอ้างแหล่งข่าวระบุในวันจันทร์(6พ.ค.) ว่ามีความเป็นไปได้ที่ประธานาธิบดีฮัสซัน รูฮานี จะแถลงแผนทีละขั้นในมาตรการตอบโต้อย่างสาสมในวาระครอบรอบ 1 ปีที่สหรัฐฯถอนตัว
จากนั้นสำนักข่าวอิสรารายงานโดยไม่อ้างอิงแหล่งข่าวระบุว่ามาตรการแก้เผ็ดเหล่านั้นจะรวมถึงการลดพันธสัญญาบางอย่างที่อิหร่านเคยให้ไว้บางส่วนหรือทั้งหมด และกลับมาดำเนินกิจกรรมทางนิวเคลียร์บางส่วนซึ่งเคยถูกระงับไปตามกรอบข้อตกลง JCPOA
รายงานข่าวระบุว่าความเคลื่อนไหวแก้เผ็ดนี้จะเป็นไปตามกรอบ 2 มาตราของข้อตกลง ได้แก่มาตรา 26 และ 36 ซึ่งเปิดทางให้อิหร่านยกเลิกพันธสัญญาของตนเองบางส่วนหรือทั้งหมดภายใต้ข้อตกลง JCPOA หากว่าสหรัฐฯและฝ่ายอื่นๆที่เข้าร่วม ไม่ปฏิบัติตามข้อตกลง ในนั้นรวมถึงการกลับมาคว่ำบาตรอีกรอบ
"มันจะเป็นก้าวย่างแรกของอิหร่านในการแสดงปฏิกิริยาตอบโต้สหรัฐฯที่ถอนตัวจาก JCPOA เช่นเดียวกับความล้มเหลวของยุโรปในการทำตามสัญญา" สำนักข่าวอิสนาระบุ "พวกเจ้าหน้าที่อียูซึ่งเคยให้สัญญาเมื่อปีที่แล้ว แต่ไม่สำเร็จดั่งที่ตั้งใจไว้ ได้รับแจ้งเกี่ยวกับการตัดสินใจอย่างไม่เป็นทางการแล้ว"
3 ชาติยุโรปที่มีส่วนร่วมในข้อตกลงนี้ได้แก่ อังกฤษ,ฝรั่งเศสและเยอรมนี แถลงจัดตั้งระบบชำระเงินพิเศษที่เรียกว่า INSTEX (ตราสารเพื่อสนับสนุนการแลกเปลี่ยนทางการค้า) ในช่วงปลายเดือนมกราคม สำหรับใช้เป็นหนทางในการหลีกเลี่ยงมาตรการคว่ำบาตรของสหรัฐฯ
กลไกทางการค้าดังกล่าวมีเป้าหมายพิทักษ์ข้อตกลง อย่างไรก็ตามมันถูกปฏิเสธจาก อยาตอลเลาะห์ อาลี คาเมเนอี ผู้นำสูงสุดของอิหร่าน ว่าเป็นเรื่องตลก โดยระบุว่าความห่างไกลระหว่างพันธสัญญาของอียูกับข้อเสนอของพวกเขานั้น ต่างกันราวฟ้ากับเหว
ในความเคลื่อนไหวที่ยิ่งกระพือความตึงเครียด จอห์น โบลตัน ที่ปรึกษาด้านความมั่นคงแห่งชาติสหรัฐฯเผยเมื่อวันอาทิตย์(5พ.ค.) ว่าอเมริกากำลังส่งกองเรือบรรทุกเครื่องบินกองหนึ่งและฝูงบินทิ้งระเบิดเฉพาะกิจไปยังตะวันออกกลาง เพื่อส่งสารอย่างชัดเจนและหนักแน่นถึงอิหร่าน
สหรัฐฯมีเป้าหมายเพิ่มแรงกดดันต่อเศรษฐกิจอิหร่าน โดยมาตรการคว่ำบาตรรอบใหม่เล็งเป้าเล่นงานการจำหน่ายปิโตรเคมีของอิหร่าน ตามรายงานของวอลล์สตรีท เจอร์นัล เมื่อวันพฤหัสบดี(2พ.ค.)
ขณะเดียวกันทางทำเนียบขาวยังยุติผ่อนผันแก่ประเทศต่างๆสำหรับนำเข้าน้ำมันจากอิหร่าน ในนั้นรวมถึงจีน, อินเดียและตุรกี นั้นหมายความว่าได้ตัดอิหร่านจากการเข้าถึงรายได้ที่เป็นเงินตราต่างประเทศ ส่วนหนึ่งในการรณรงค์กดดันขั้นสูงสุด