‘พอมเพโอ’ วอนรัฐอ่าวอาหรับยุติข้อพิพาท-จี้ซาอุฯ สะสางคดีอุ้มฆ่า ‘คาช็อกกี’

เอเอฟพี - ไมค์ พอมเพโอ รัฐมนตรีกระทรวงการต่างประเทศสหรัฐฯ เดินทางถึงกรุงริยาดของซาอุดีอาระเบียเมื่อวานนี้ (13 ม.ค.) และเตรียมที่จะเข้าเฝ้าฯ เจ้าชายโมฮัมเหม็ด บิน ซัลมาน มกุฎราชกุมารซาอุฯ เพื่อเรียกร้องให้นำตัวฆาตกรที่สังหารนักข่าว จามาล คาช็อกกี มาลงโทษ โดยก่อนหน้านั้นก็ได้กล่าวที่กรุงโดฮาของกาตาร์ว่า ข้อพิพาทระหว่างรัฐริมอ่าวอาหรับยืดเยื้อมานานเกินไป และอาจบั่นทอนความร่วมมือในการต่อต้านอิหร่าน

นับเป็นครั้งที่ 2 ที่ พอมเพโอ ถูกส่งไปเยือนริยาด หลังเกิดคดีฆาตกรรมนักข่าวคนดังซึ่งทำให้รัฐบาลซาอุฯ ถูกประชาคมโลกวิจารณ์อย่างรุนแรง

“เราจะหารือกับมกุฎราชกุมารและเจ้าหน้าที่ซาอุฯ ต่อไป เพื่อให้มั่นใจว่ามีการสืบสวนเพื่อหาตัวผู้รับผิดชอบต่อการสังหาร จามาล คาช็อกกี อย่างสมบูรณ์แบบ” พอมเพโอ ให้สัมภาษณ์กับสื่อที่กาตาร์ ก่อนจะออกเดินทางต่อไปยังเมืองหลวงซาอุฯ

“เราจะแสวงหาความจริงทุกแง่มุมเพื่อนำตัวคนเหล่านั้นมาลงโทษ แน่นอนว่าเป็นหน้าที่ของซาอุฯ แต่สหรัฐฯ ก็จะทำด้วยเช่นกัน”

ทันทีที่ไปถึงริยาด พอมเพโอ ได้เข้าพบ อะเดล อัล-จูเบร์ รัฐมนตรีช่วยฝ่ายกิจการต่างประเทศซาอุฯ รวมถึงเจ้าชาย คอลิด บิน ซัลมาน เอกอัครราชทูตซาอุฯ ประจำกรุงวอชิงตัน ดี.ซี. เพื่อกดดันให้เร่งสืบสวนคดีฆาตกรรม คาช็อกกี ให้ได้ความกระจ่างโดยเร็ว

คาช็อกกี ซึ่งเป็นคอลัมนิสต์ให้กับหนังสือพิมพ์วอชิงตันโพสต์ ถูกสังหารเมื่อวันที่ 2 ต.ค. ปีที่แล้ว ขณะเข้าไปทำเรื่องขอจดทะเบียนสมรสกับแฟนสาวชาวตุรกีที่สถานกงสุลในอิสตันบูล ซึ่งทางการซาอุฯ อ้างว่าเป็นปฏิบัติการ “แหกคอก” (rogue operation) แต่นั่นก็ทำให้รัฐผู้ส่งออกน้ำมันรายใหญ่ของโลกแห่งนี้ต้องเผชิญวิกฤตการทูตครั้งเลวร้าย และยังสั่นคลอนความสัมพันธ์อันดีกับวอชิงตันด้วย

พอมเพโอ อยู่ระหว่างเดินสายเยือนกลุ่มประเทศตะวันออกกลางเป็นเวลา 8 วัน โดยเริ่มจากอัมมาน, ไคโร, มานามา, อาบูดาบี, โดฮา, ริยาด, มัสกัต และจะจบลงที่กรุงคูเวตซิตี้

ประธานาธิบดี โดนัลด์ ทรัมป์ แห่งสหรัฐฯ ยังคงแสดงท่าทีหนุนหลังมกุฎราชกุมารซาอุฯ อย่างเต็มที่ แม้สำนักงานข่าวกรองกลาง (ซีไอเอ) จะสรุปยืนยันว่าเจ้าชายทรงเป็นผู้บงการฆ่า คาช็อกกี ก็ตาม

อัยการซาอุฯ ได้ตั้งข้อหากับพลเมือง 11 คน และขอให้ศาลลงโทษประหารชีวิต 5 คนในนั้น ทว่าเจ้าชายโมฮัมเหม็ดกลับไม่ทรงถูกพาดพิงถึง ทั้งๆ ที่ผู้ช่วยมือขวาของพระองค์ถูกครหาว่ามีส่วนพัวพันกับการฆาตกรรม คาช็อกกี

ทรัมป์ ยืนยันที่จะรักษาความสัมพันธ์อันดีกับซาอุฯ ไว้ เนื่องจากเป็นพันธมิตรสำคัญที่ช่วยสหรัฐฯ ต้านทานอิทธิพลของอิหร่าน และยังเป็นลูกค้าอาวุธรายใหญ่ด้วย

องค์กรสิทธิมนุษยชนเรียกร้องให้ พอมเพโอ ถือโอกาสนี้กดดันเจ้าชายโมฮัมเหม็ดเรื่องนักเคลื่อนไหวสตรีที่ถูกจับกุมในซาอุฯ ด้วย หลังมีกระแสข่าวว่าพวกเธอถูกลวนลามและทรมานในที่คุมขัง

พอมเพโอ ยังได้เข้าเฝ้าฯ ชัยค์ ทามีม บิน ฮามาด อัษ-ษานี เจ้าผู้ครองรัฐกาตาร์ระหว่างที่เยือนกรุงโดฮา และปฏิเสธที่จะให้สัมภาษณ์เกี่ยวกับข่าวที่ว่าสหรัฐฯ เคยมีแผนจะใช้ปฏิบัติการทางทหารกับอิหร่านเมื่อไม่นานมานี้

เขาเรียกร้องให้กาตาร์และรัฐอ่าวอาหรับอื่นๆ ยุติข้อพิพาททางการเมืองครั้งใหญ่ในรอบหลายปี หลังจากที่โดฮาถูกเพื่อนบ้านโดดเดี่ยวทั้งในทางเศรษฐกิจและการทูตมานานถึง 19 เดือนเต็ม

ซาอุดีอาระเบีย สหรัฐอาหรับเอมิเรตส์ บาห์เรน และอียิปต์ซึ่งล้วนแต่เป็นพันธมิตรของสหรัฐฯ ได้ประกาศตัดความสัมพันธ์กับกาตาร์ในเดือน มิ.ย. ปี 2017 โดยกล่าวหาว่าเป็นรัฐที่สนับสนุนกลุ่มก่อการร้ายและเอาใจฝักใฝ่อิหร่าน ขณะที่กาตาร์ซึ่งเป็นมิตรกับอเมริกาเช่นกันยืนกรานปฏิเสธข้อกล่าวหาเหล่านี้ และกล่าวหากลุ่มพันธมิตรซาอุฯ ว่ามีเจตนาล้มล้างรัฐบาล

“สำหรับจีซีซีนั้น เราจะมีพลังอำนาจก็ต่อเมื่อเราร่วมมือกันตอบสนองความท้าทายต่างๆ ทั้งในภูมิภาคและทั่วโลก” พอมเพโอ กล่าวถึงคณะมนตรีความร่วมมือรัฐอ่าวอาหรับ (จีซีซี) ซึ่งมีสมาชิกรวม 6 ประเทศ

“การที่ประเทศซึ่งมีเป้าหมายร่วมกันมาทะเลาะเบาะแว้งกันเองนั้นไม่ใช่สิ่งที่ดี... ประธานาธิบดี ทรัมป์ และผมเชื่อว่าความขัดแย้งในภูมิภาคนี้ยืดเยื้อมานานเกินไปแล้ว”

สหรัฐฯ นั้นจำเป็นจะต้องยุติข้อพิพาทระหว่างกาตาร์และกลุ่มพันธมิตรซาอุฯ ให้ได้ เพื่อนำไปสู่การก่อตั้งกลุ่มพันธมิตรทางยุทธศาสตร์ตะวันออกกลาง (Middle East Strategic Alliance - MESA) ซึ่งเป็นความร่วมมือในลักษณะเดียวกับ ‘นาโต’ ที่ครอบคลุมทั้งรัฐอ่าวอาหรับ อียิปต์ และจอร์แดน