ศาลแคนาดาอนุมัติให้ประกันตัว เมิ่ง หว่านโจว (Meng Wanzhou) ผู้บริหารระดับสูงและบุตรสาวผู้ก่อตั้งบริษัทเทคโนโลยีชั้นนำ ‘หัวเว่ย’ ของจีนในวันอังคาร (11 ธ.ค.) พร้อมเริ่มต้นกระบวนการพิจารณาส่งตัวผู้ร้ายข้ามแดนไปสหรัฐฯ ซึ่งมีแนวโน้มจะยืดเยื้อลากยาวเป็นปีๆ ขณะที่นักวิเคราะห์เชื่อว่าคดีนี้คงไม่แคล้วถูกนำไปโยงกับข้อพิพาทการค้าระหว่างจีนและสหรัฐฯ
เมิ่ง ซึ่งเป็นบุตรสาวของ เริ่น เจิ้งเฟย (Ren Zhengfei) ผู้ก่อตั้งหัวเว่ย และยังดำรงตำแหน่งประธานคณะเจ้าหน้าที่ฝ่ายการเงิน (ซีเอฟโอ) ของบริษัท ถูกตำรวจแคนาดาควบคุมตัวตามหมายจับของสหรัฐฯ ขณะแวะพักเพื่อเปลี่ยนเครื่องบินจากฮ่องกงไปยังเม็กซิโกเมื่อวันที่ 1 ธ.ค. ซึ่งเป็นวันเดียวกับที่ประธานาธิบดี โดนัลด์ ทรัมป์ แห่งสหรัฐฯ และประธานาธิบดี สี จิ้นผิง ของจีน ประกาศมาตรการหยุดยิงในสงครามการค้าระหว่างพบกันในการประชุมซัมมิต G20 ที่อาร์เจนตินา
การจับกุมผู้บริหารหญิงรายนี้ส่งผลกระทบกระเทือนต่อความสัมพันธ์ระหว่างทั้ง 3 ชาติ โดยปักกิ่งยืนยันว่า เมิ่ง ไม่เคยฝ่าฝืนกฎหมายทั้งในสหรัฐฯ และแคนาดา และเรียกร้องให้ปล่อยตัวเธอทันที
เมิ่ง ถูกนำตัวไปขึ้นศาลแคนาดาครั้งแรกเมื่อวันศุกร์ที่ 7 ธ.ค. โดยอัยการได้เสนอให้ศาลปฏิเสธคำร้องขอประกันตัว เนื่องจากความผิดฐานสมคบคิดฉ้อโกงสถาบันการเงินหลายแห่งนั้นอาจทำให้ เมิ่ง ต้องโทษจำคุกในสหรัฐฯ นานกว่า 30 ปี
อย่างไรก็ตาม ผู้พิพากษาศาลสูงบริติชโคลัมเบียได้อนุมัติคำร้องขอประกันตัว เมิ่ง ในวันอังคาร (11 ธ.ค.) โดยระบุว่าเงื่อนไขที่ทนายของ เมิ่ง เสนอมานั้นช่วยลดความเสี่ยงที่จำเลยจะหลบหนี “จนถึงระดับที่ยอมรับได้”
ศาลได้กำหนดวงเงินประกันตัว 7.5 ล้านดอลลาร์ พร้อมทั้งยึดหนังสือเดินทาง ของ เมิ่ง และติดระบบติดตามตัวทางอิเล็กทรอนิกส์ โดยเธอจะกลับไปอาศัยอยู่ที่บ้านพักหรูในเมืองแวนคูเวอร์ของนาย หลิว เสี่ยวจง ผู้เป็นสามี
กระบวนการพิจารณาส่งตัว เมิ่ง เป็นผู้ร้ายข้ามแดนไปยังสหรัฐฯ มีกำหนดจะเริ่มขึ้นในวันที่ 6 ก.พ. และอาจกินเวลานานหลายเดือนหรือเป็นปีๆ หากจำเลยยื่นอุทธรณ์คัดค้าน
เมิ่ง ถูกกล่าวหาว่าแจ้งข้อมูลเท็จต่อสถาบันการเงินหลายแห่งเพื่อปกปิดความเชื่อมโยงระหว่าง หัวเว่ย กับบริษัท สกายคอม เทค ซึ่งลักลอบจำหน่ายอุปกรณ์ที่ผลิตในอเมริกาให้แก่อิหร่าน และมีการทำธุรกรรมการเงินผ่านธนาคารแห่งหนึ่งในสหรัฐฯ เป็นมูลค่ากว่า 100 ล้านดอลลาร์ระหว่างปี 2010-2014 ซึ่งทำให้ธนาคารเสี่ยงมีความผิดฐานละเมิดกฎหมายคว่ำบาตรไปด้วย
สำนักข่าวรอยเตอร์รายงานว่า HSBC Holdings เป็นหนึ่งในสถาบันการเงินที่เชื่อมโยงกับคดีของ เมิ่ง
ทนายของ เมิ่ง อ้างว่าเธอเคยเป็นบอร์ดบริหารสกายคอมเมื่อราวๆ 10 ปีที่แล้ว ก่อนที่บริษัทดังกล่าวจะถูกขายไป แต่สหรัฐฯ ปักใจเชื่อว่าบริษัทแห่งนี้ยังอยู่ภายใต้การควบคุมของ หัวเว่ย โดยพฤตินัย
เนื่องจาก หัวเว่ย นั้นเป็นบริษัทที่มีความสำคัญเชิงยุทธศาสตร์ต่อแผนยกระดับอุตสาหกรรมไฮเทคของจีน หลายฝ่ายจึงเชื่อว่าวอชิงตันอาจนำชะตากรรมของ เมิ่ง มาเป็นเครื่องต่อรองให้ปักกิ่งยอมทำข้อตกลงการค้าในแบบที่สหรัฐฯ พอใจ แม้เจ้าหน้าที่ทั้ง 2 ฝ่ายจะยังปฏิเสธเชื่อมโยงเรื่องนี้กับข้อพิพาททางการค้าก็ตาม
หนังสือพิมพ์โกลบัลไทม์สซึ่งเป็นสื่อแท็บลอยด์ของจีนโจมตีการจับกุม เมิ่ง ว่าเป็นแผนของสหรัฐฯ ที่จะบ่อนทำลายอุตสาหกรรมไฮเทคแดนมังกร หลังไม่สามารถขัดขวางหัวเว่ยในการขยายบริการเครือข่าย 5G เข้าสู่ตลาดได้
ทรัมป์ ให้สัมภาษณ์พิเศษกับผู้สื่อข่าวรอยเตอร์ในวันอังคาร (11 ธ.ค.) ว่าอาจจะเข้าแทรกแซงการทำงานของกระทรวงยุติธรรมในคดีของ เมิ่ง หากการทำเช่นนั้นจะเป็นผลดีต่อความมั่นคงของสหรัฐฯ หรือช่วยให้สามารถบรรลุข้อตกลงการค้ากับจีนได้
ทรัมป์ ยอมรับว่าเจ้าหน้าที่ทำเนียบขาวได้ปรึกษาหารือกับกระทรวงยุติธรรมและเจ้าหน้าที่จีนเกี่ยวกับคดีของ เมิ่ง ทว่าตัวเขาเองยังไม่เคยคุยกับประธานาธิบดี สี จิ้นผิง ในเรื่องนี้
ในเวลาเดียวกับที่ เมิ่ง ได้รับอนุญาตให้ประกันตัว มีรายงานข่าวว่า ไมเคิล โควริก (Michael Kovrig) อดีตนักการทูตแคนาดาซึ่งปัจจุบันทำงานอยู่กับสถาบันวิจัย International Crisis Group (ICG) ถูกหน่วยงานความมั่นคงของจีนควบคุมตัวเอาไว้ และดูเหมือนปักกิ่งจะจงใจใช้เขาเป็นหมากต่อรองกับแคนาดา
กี แซงต์-ฌาคส์ อดีตเอกอัครราชทูตแคนาดาประจำปักกิ่ง ให้ความเห็นว่าการควบคุมตัว โควริก น่าจะเกี่ยวโยงกับกรณีที่ผู้บริหารหัวเว่ยถูกจับ ขณะที่ ลู่ คัง โฆษกกระทรวงการต่างประเทศจีน ออกมาชี้แจงในวันพุธ (12) ว่า ICG ไม่ได้จดทะเบียนในจีน จึงทำให้ทั้ง โควริก และองค์กรแห่งนี้อาจเข้าข่ายละเมิดกฎหมายควบคุมเอ็นจีโอต่างชาติที่จีนเพิ่งบังคับใช้เมื่อต้นปี
ขณะเดียวกันมีรายงานว่า ศาลประชาชนชั้นกลางในเมืองฝูโจวได้สั่งระงับการขายไอโฟนในจีนตั้งแต่รุ่น 6S จนมาถึงรุ่น X หลังจากบริษัทควอลคอมม์ (Qualcomm) ของสหรัฐฯ ซึ่งเป็นซัพพลายเออร์ชิปโทรศัพท์มือถือรายใหญ่ที่สุดของโลกได้ยื่นฟ้องแอปเปิลว่าละเมิดสิทธิบัตรเกี่ยวกับคุณสมบัติในการปรับขนาดภาพ และการจัดการแอปพลิเคชันบนหน้าจอสัมผัส ซึ่งคำพิพากษานี้ถูกมองว่าเป็นการแก้แค้นสหรัฐฯ ที่เล่นงานผู้บริหารหัวเว่ย
ควอลคอมม์เป็นซัพพลายเออร์เทคโนโลยีให้กับสมาร์ทโฟนหลายยี่ห้อของจีน เช่น Xiaomi, OPPO, Vivo และ OnePlus ขณะที่แอปเปิลนั้นเป็นคู่แข่งโดยตรงกับหัวเว่ย
อีริก โรบินสัน ทนายด้านสิทธิบัตรในปักกิ่งซึ่งเคยเป็นทนายความของควอลคอมม์ตั้งข้อสังเกตว่า บางครั้งกระแสชาตินิยมก็อาจมีอิทธิพลต่อการวินิจฉัยคดีของศาลจีน
รอยเตอร์รายงานโดยอ้างแหล่งข่าวว่า กระทรวงการต่างประเทศสหรัฐฯ กำลังพิจารณาออกคำเตือนพลเมืองให้หลีกเลี่ยงการเดินทางไปจีนหลังเกิดกรณีการจับกุมผู้บริหารหัวเว่ย ขณะที่สถานีโทรทัศน์ CTV ของแคนาดารายงานว่ารัฐบาลแคนาดาก็อยู่ระหว่างพิจารณาแจ้งเตือนพลเมืองเช่นกัน
