เอเอฟพี - สหรัฐฯ เรียกร้องในวันจันทร์ (3 ธ.ค.) ให้จีนมีมาตรการ ‘อย่างเป็นรูปธรรม’ ภายใน 90 วัน เพื่อนำไปสู่ข้อตกลงการค้าที่แท้จริง หลังจากที่ประธานาธิบดี โดนัลด์ ทรัมป์ และประธานาธิบดี สี จิ้นผิง ได้ออกมาประกาศระงับสงครามการค้าระหว่างสองมหาอำนาจทางเศรษฐกิจของโลก
สตีเวน มนูชิน รัฐมนตรีกระทรวงการคลังสหรัฐฯ ให้สัมภาษณ์กับ CNBC ว่า สหรัฐฯ และจีนได้หารืออย่างเฉพาะเจาะจงที่บัวโนสไอเรสเมื่อค่ำวันเสาร์ (1) เกี่ยวกับแนวทางระงับข้อพิพาทซึ่งพัวพันถึงการค้าทวิภาคีมูลค่านับแสนๆ ล้านดอลลาร์ และทำให้ตลาดโลกปั่นป่วนมานานหลายเดือน
แลร์รี คุดโลว์ ที่ปรึกษาเศรษฐกิจของทำเนียบขาว ระบุว่าต้องการให้จีนยกเลิกอัตราภาษีศุลกากร 25% ที่เรียกเก็บจากสินค้าเกษตรอเมริกัน และเริ่มลงมือทำในสิ่งที่รับปากสหรัฐฯ ไว้ทันทีเพื่อเพิ่มความน่าเชื่อถือ
มนูชิน ชี้ว่า นับเป็นครั้งแรกที่มองเห็น “หนทางอย่างชัดเจน” ในการลดยอดขาดดุลการค้าสหรัฐฯ ต่อจีนให้กลายเป็นศูนย์
“ผู้นำทั้งสองฝ่ายต่างให้คำมั่นสัญญาต่อกันเกี่ยวกับสิ่งที่จำเป็นต้องทำในอีก 90 วันข้างหน้า รวมถึงคำแนะนำต่อทีมเจรจาทั้ง 2 ฝ่ายเพื่อนำไปสู่การบรรลุข้อตกลงที่แท้จริงซึ่งมีทั้งแผนปฏิบัติอย่างเฉพาะเจาะจง ผลที่คาดว่าจะได้รับ และกรอบเวลา” มนูชิน กล่าว
ภายหลังการหารือ ทรัมป์- สี ซึ่งมีขึ้นระหว่างงานเลี้ยงอาหารค่ำก่อนปิดการประชุมซัมมิต G20 ที่อาร์เจนตินา สหรัฐฯ ได้ตกลงระงับแผนรีดภาษีศุลกากร 25% จากสินค้าจีนมูลค่า 200,000 ล้านดอลลาร์ตั้งแต่วันที่ 1 ธ.ค. โดยให้คงอัตราภาษีไว้ที่ 10% เท่าเดิม
ด้านจีนก็ตอบแทนด้วยคำสัญญาว่าจะซื้อสินค้าเกษตร พลังงาน อุตสาหกรรม และอื่นๆ จากสหรัฐฯ เพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญยิ่ง
ทรัมป์ ยังมีถ้อยแถลงสุดเซอร์ไพรส์ในวันอาทิตย์ (2) ว่าจีนจะลดและยกเลิกพิกัดอัตราศุลกากร 40% ที่เรียกเก็บจากรถยนต์นำเข้าอเมริกัน ทว่าปักกิ่งยังไม่ออกมายืนยันเรื่องนี้
คุดโลว์ บอกกับสื่อมวลชนว่า แม้จะยังไม่มีข้อตกลงเรื่องอัตราภาษีสุดท้ายสำหรับรถยนต์อเมริกัน “แต่ผมคาดหวังว่ามันจะลดลงเป็นศูนย์”
เขายอมรับว่า แม้ประวัติการค้าระหว่างจีนกับสหรัฐฯ จะไม่ค่อยดีนัก แต่ตนยังรู้สึกมีความหวัง “เราไม่เคยเข้าใกล้มันมากเท่านี้มาก่อน”
สหรัฐฯ ขาดดุลการค้าจีนสูงถึง 335,000 ล้านดอลลาร์ในปี 2017 ขณะที่ผู้ผลิตในอเมริกาส่วนใหญ่ก็จำเป็นต้องพึ่งพาวัตถุดิบจากจีน ดังนั้นการลดยอดขาดดุลการค้าจึงเป็นเป้าหมายที่ไม่ใช่เรื่องง่ายสำหรับวอชิงตัน
นโยบายการค้าที่ก้าวร้าวสุดโต่งของ ทรัมป์ ส่งผลให้อุตสาหกรรมการเกษตรอเมริกันเดือดร้อนจากการถูกจีนขึ้นภาษีตอบโต้ โดยเฉพาะถั่วเหลืองซึ่งได้รับผลกระทบหนักสุด ขณะที่ภาคธุรกิจก็เผชิญปัญหาต้นทุนที่เพิ่มสูงขึ้น จนบางรายถึงขั้นชะลอการลงทุน
อย่างไรก็ตาม มนูชิน ชี้ว่า “ยุทธศาสตร์ภาษีศุลกากรของประธานาธิบดีได้ผลอย่างไม่ต้องสงสัย และนี่เป็นครั้งแรกที่จีนยอมตอบสนองปัญหาที่เฉพาะเจาะจงอย่างยิ่ง”
จีนแก้เผ็ด ทรัมป์ ด้วยการสั่งรีดภาษีถั่วเหลืองอเมริกันในอัตรา 25% ตั้งแต่เดือน ก.ค. ซึ่งทำให้ยอดส่งออกลดลงจนเกือบจะเป็นศูนย์ในเดือน ส.ค. และ ก.ย. เมื่อเทียบกับช่วงเวลาเดียวกันของปี 2017
“ผมหวังว่าจีนจะยกเลิกภาษีเหล่านั้นโดยเร็ว” คุดโลว์ กล่าว
นักวิเคราะห์ออกมาประเมินสถานการณ์ล่าสุดอย่างระมัดระวัง โดยเชื่อว่าจีนและสหรัฐฯ คงไม่สามารถบรรลุข้อตกลงได้ในเร็ววัน และยังชี้ถึงความแตกต่างในถ้อยแถลงของฝ่ายวอชิงตันและปักกิ่ง
คาร์ล ไวน์เบิร์ก จากบริษัทที่ปรึกษาด้านเศรษฐกิจ High Frequency Economics ในสหรัฐฯ ชี้ว่า คำพูดของ สี และ ทรัมป์ ที่ไม่เหมือนกันนั้นทำให้น่าสงสัยว่ามีอะไรบ้างที่ทั้ง 2 ฝ่ายตกลงกันได้จริง เพราะในขณะที่สหรัฐฯ คุยโวว่าจีนจะนำเข้าสินค้าเกษตรอเมริกันเพิ่มขึ้นทันที แต่ปักกิ่งกลับแถลงอย่างกว้างๆ โดยไม่ได้ระบุถึงมาตรการเฉพาะหน้า หรือเอ่ยถึงสินค้าเกษตรตัวใด
ไวน์เบิร์ก อ้างถึงถ้อยแถลงของสหรัฐฯ ที่ว่า “จีนตกลงจะซื้อสินค้าในปริมาณที่สูงมาก แต่ยังไม่ได้ตกลงกันว่าเท่าไหร่”
“นั่นมันภาษีคุกกี้อะไรกัน? มันแปลว่าที่จริงแล้วยังไม่มีข้อตกลงอะไรกันเลย และนั่นอาจเป็นข้อสรุปของบทสนทนาทั้งหมด” เขากล่าว