รอยเตอร์ - รอยเตอร์ - นักเคลื่อนไหวและครอบครัวเหยื่อชาวฟิลิปปินส์ 8 คนที่ถูกสังหารในสงครามยาเสพติดยื่นฟ้องศาลอาญาระหว่างประเทศ (ICC) ให้เอาผิดกับประธานาธิบดี โรดริโก ดูเตอร์เต ในวันนี้ (28 ส.ค.) ซึ่งถือเป็นครั้งที่ 2 ที่ผู้นำขาโหดถูกฟ้องร้องกล่าวโทษในข้อหาฆาตกรรม และก่ออาชญากรรมต่อมวลมนุษยชาติ
เอกสารคำร้องความยาว 50 หน้ากระดาษเรียกร้องให้ไอซีซีเอาผิดกับ ดูเตอร์เต กรณีการประกาศสงครามยาเสพติดจนทำให้มีเหยื่อถูกวิสามัญฆาตกรรมไปแล้วหลายพันคน และยังปกป้องตำรวจที่ฆ่าผู้ต้องสงสัยทิ้งโดยปราศจากการไต่สวน
ในคำร้องยังระบุด้วยว่า ผู้ที่กล้าวิพากษ์วิจารณ์สงครามยาเสพติดมักถูกลงโทษ ส่วนคดีที่ครอบครัวเหยื่อยื่นฟ้องขอความเป็นธรรมก็ไม่มีความคืบหน้า
ก่อนหน้านี้ก็มีทนายชาวฟิลิปปินส์รายหนึ่งยื่นเอกสารกล่าวโทษ (communication) ดูเตอร์เต ต่อไอซีซีในเดือน เม.ย. ปี 2017 ซึ่งไอซีซีได้ประกาศเริ่มกระบวนการสอบสวนเบื้องต้นเมื่อเดือน ก.พ. ที่ผ่านมา
การยื่นฟ้องครั้งนี้กระทำโดยกลุ่มนักเคลื่อนไหว นักบวช และชุมชนคนยากจนตามเมืองใหญ่ๆ ซึ่งไม่พอใจวิธีจัดการปัญหายาเสพติดของ ดูเตอร์เต และยังมีคำให้การจากญาติเหยื่อ 8 คนที่ถูกตำรวจวิสามัญฯ
“ดูเตอร์เต คือผู้ที่ต้องรับผิดชอบโดยตรง เพราะเป็นคนออกคำสั่งให้ตำรวจสังหารหมู่” เนรี โคลเมนาเรส ทนายของกลุ่มผู้ร้องเรียนให้สัมภาษณ์หลังจากที่คำร้องถูกส่งไปยังไอซีซี
ดูเตอร์เต ยอมรับว่าอนุญาตให้ตำรวจฆ่าได้เมื่อจำเป็นต้องป้องกันตัวเอง และในสุนทรพจน์ประจำปีเมื่อเดือนที่แล้วเขาก็ยืนยันว่า สงครามยาเสพติดจะเข้มข้นและดุเดือดไม่น้อยไปกว่า 2 ปีที่ผ่านมา
ตำรวจฟิลิปปินส์ยืนยันว่า ผู้ต้องสงสัยกว่า 4,400 คนที่ถูกวิสามัญฯ เป็นพวกพ่อค้ายาเสพติดที่ขัดขืนการจับกุม พร้อมปฏิเสธข้อครหาที่ว่ามีการปกปิดข้อมูลและประหารชีวิตผู้ใช้ยาเสพติด
แฮร์รี โรเกโฆษกของผู้นำฟิลิปปินส์แถลงวันนี้ (28) ว่า การยื่นฟ้องไอซีซีมีแต่จะ ‘ล้มเหลว’ และไม่มีวันสำเร็จได้ เนื่องจากฟิลิปปินส์ได้ถอนตัวออกจากธรรมนูญกรุงโรมว่าด้วยศาลอาญาระหว่างประเทศไปตั้งแต่เดือน มี.ค. ที่ผ่านมา
ดูเตอร์เต วิจารณ์ไอซีซีว่าไม่ปฏิบัติตามหลักนิติธรรม และละเลยหลักการสันนิษฐานความบริสุทธิ์ของผู้ถูกกล่าวหา (presumption of innocence) ซึ่งแตกต่างโดยสิ้นเชิงจากเมื่อ 18 เดือนก่อนหน้าที่อดีตนายกเทศมนตรีผู้นี้เคยท้าให้ไอซีซีเข้ามาพิสูจน์ความจริง และประกาศว่าพร้อมจะขึ้นศาลกรุงเฮก
อย่างไรก็ตาม นักกฎหมายส่วนใหญ่เชื่อว่า ดูเตอร์เต มีสิทธิ์ถูกฟ้องได้ เนื่องจากการถอนตัวจากไอซีซีจะมีผลบังคับอย่างเป็นทางการ 1 ปีหลังจากที่รัฐภาคีได้แสดงความจำนง ซึ่งในกรณีของฟิลิปปินส์ก็คือเดือน มี.ค. ปี 2019
ไอซีซีถือเป็นทางเลือกสุดท้ายที่จะใช้อำนาจตุลาการลงโทษผู้ซึ่งก่อคดีล่วงละเมิดอย่างร้ายแรง ในกรณีที่กระบวนการยุติธรรมในประเทศนั้นๆ ไม่เต็มใจหรือไม่สามารถที่จะเอาผิดได้
