เอเจนซีส์/เอพี - ภาพถ่ายดาวเทียมเมื่อวันที่ 25 ก.พล่าสุด พบความเคลื่อนไหวผิดปกติบริเวณที่ตั้งเครื่องปฏิกรณ์นิวเคลียร์ของเกาหลีเหนือในศูนย์วิจัยยองบยอน(Yongbyon) บ่งชี้เปียงยางเริ่มการทดสอบเบื้องต้นครั้งใหม่ ส่วนรัฐมนตรีต่างประเทศเกาหลีเหนือ รี ยอง โฮ ( Ri Yong Ho )มีกำหนดจะพบกับรัฐมนตรีต่างประเทศสวีเดนในวันนี้(16 มี.ค) หลังบินตรงจากกรุงปักกิ่งถึงท่าอากาศยานสตอกโฮล์มในค่ำวันพฤหัสบดี(15 มี.ค)
CNN รายงานวันนี้(16 มี.ค) เจนส์ อินเทลิเจนต์ รีวิว(Jane's Intelligence Review)ออกรายงานล่าสุด ระบุว่า เปียงยางเริ่มต้นทดสอบเครื่องทดสอบปฎิกรณ์นิวเคลียร์น้ำมวลเบา(the experimental light water reactor) ที่รู้จักในชื่อย่อ “ ELWR” แล้ว
ซึ่งทางนักวิจัยจากเจนส์ชี้ว่า ภาพถ่ายทางดาวเทียมล่าสุดเมื่อวันที่ 25 ก.พ 2018 แสดงให้เห็นถึงการปล่อยออกมาจาก “stack” ของตัวเครื่องปฎิกรณ์นิวเคลียร์ แสดงให้เห็นว่า “กำลังมีการทดสอบการทำงานของเครื่อง” อยู่ในบริเวณจุดนี้ ซึ่งถึงแม้มีการเตือนเพียงเล็กน้อย แต่เชื่อว่าเกิดขึ้นอย่างเร็วที่สุดภายในปีนี้
อย่างไรก็ตาม สื่อสหรัฐฯชี้ว่า ในเวลานี้ยังไม่ชัดเจนว่า ทางเกาหลีเหนือตั้งใจวางแผนที่จะให้เครื่องทดสอบปฎิกรณ์นิวเคลียร์น้ำมวลเบานั้นถูกใช้เพื่อทำการผลิตกระแสไฟฟ้า หรือต้องการใช้ในโครงการอาวุธของตัวเองกันแน่
ด้านบรรณาธิการประจำเจนส์ อินเทลิเจนต์ รีวิว ร็อบ มังค์ส(Rob Munks) ชี้ว่า เครื่องปฎิกรณ์นิวเคลียร์ประเภทน้ำมวลเบา สามารถถูกใช้ได้ทั้งในด้านพลเรือนและการทหาร
ตัวเตาปฎิกรณ์นิวเคลียร์ELWR นั้นถูกต่อเข้าโดยตรงกับระบบโครงข่ายกระแสไฟฟ้า และเมื่อเริ่มต้นเดินเครื่อง เครื่องปฎิกรณ์นิวเคลียร์จะสามารถผลิตกระแสไฟฟ้าได้ราว 25-30 เมกะวัตต์ ที่บางทีอาจสามารถจ่ายกระแสไฟฟ้าเลี้ยงเมืองที่มีประชากรอาศัยอยู่ราว 50,000 คนได้
ทั้งนี้ในปัจจุบันยังไม่มีใครทราบถึงจำนวนหัวรบนิวเคลียร์ที่เกาหลีเหนือครอบครอง แต่เชื่อว่า น่าจะมีราว 20-60 หัวรบ ซึ่งตลอดปีที่ผ่านมา ทั้งนักวิจัยจากเจนส์ และที่อื่นๆได้ชี้ไปให้เห็นถึงความเคลื่อนไหวที่เพิ่มขึ้นในจุดไม่กี่ส่วนของศูนย์วิจัยยองบยอน ตั้งอยู่ห่างจากกรุงเปียงยางไปทางเหนือราว 75 ก.ม
โดยทางนักวิจัยประจำมหาวิทยาลัยสแตนฟอร์ด ศูนย์ด้านความมั่นคงระหว่างประเทศและความร่วมมือ(Center for International Security and Cooperation) สังเกตเห็นถึงการติดตั้งระบบสายไฟ การก่อสร้างและโปรเจกต์เพื่อส่งน้ำหล่อเย็นให้กับเครื่องปฎิกรณ์นิวเคลียร์ ELWR และรวมไปถึงความเคลื่อนไหวของเจ้าหน้าที่และยานยนต์
CNN รายงานว่า การก่อสร้างเครื่องปฎิกรณ์นิวเคลียร์น้ำมวลเบาเสร็จสิ้นลงในปี 2013 โดยนักวิจัยกล่าวว่า เกาหลีเหนือมีความต้องการครอบครองเตาปฎิกรณ์ ELWR ที่ว่านี้มานานแล้ว หลังไม่ประสบความสำเร็จในการหาได้จากนานาประเทศ โดยเปียงยางเริ่มต้นโครงการเครื่องปฎิกรณ์ ELWR เมื่อ 9 ปีก่อนหน้า
นอกจากนี้ในรายงานของกลุ่ม 38 นอร์ท ( 38 North) ประจำมหาวิทยาลัยจอห์นฮอฟกินชี้ว่า เครื่องปฎิกรณ์นิวเคลียร์ที่ตั้งอยู่บริเวณข้างๆภายในศูนย์วิจัยยองบยอน มีความเคลื่อนไหวเกิดขึ้นด้วยเช่นกัน
เมื่อพิจารณาจากภาพถ่ายทางดาวเทียมเมื่อเดือนกุมภาพันธ์ปีนี้ของทางกลุ่ม 38 นอร์ท ชี้ให้เห็นถึง ไอน้ำควันขาวพวยพุ่งออกมาจากหอเครื่องกำเนิด ( the generator hall ) และน้ำแข็งในแม่น้ำละลายถูกพบใกล้กับเตาปฎิกรณ์ผลิตกระแสไฟฟ้า 5 เมกะวัตต์ ที่บ่งชี้ไปว่า ท่อส่งน้ำหล่อเย็นได้ถูกต่อตรงเข้าไปในบริเวณแม่น้ำเพื่อปกปิดสถานะการทำงานของเครื่องปฎิกรณ์เพื่อไม่ให้ถูกตรวจพบ อ้างอิงจากกลุ่ม38 นอร์ท
ทั้งนี้ตัวเตาปฎิกรณ์ที่ว่านี้ตั้งอยู่บริเวณตอนบนของแม่น้ำ ห่างจากเตาปฎิกรณ์นิวเคลียร์น้ำมวลเบา และพบว่ามีการใช้น้ำจากแม่น้ำคูร์ยอง( Kuryong) ในการหล่อเย็น และปล่อยน้ำที่ร้อนไหลออกมาไปยังด้านปลายน้ำ
CNN ชี้ว่า ซึ่งในรายงานสรุปของกลุ่ม 38 นอร์ทระบุว่า “หากว่าเครื่องปฎิกรณ์นิวเคลียร์นี้ถูกทำให้เปิดทำงานอีกครั้ง ถือเป็นหลักฐานบ่งชี้ว่า ทางเกาหลีเหนือกลับมาผลิต "สารพลูโตเนียม" เพื่อโครงการอาวุธนิวเคลียร์ของตัวเองรอบใหม่”
และส่วนการเดินทางเยือนสวีเดนอย่างกะทันหันของรัฐมนตรีต่างประเทศเกาหลีเหนือ รี ยอง โฮ ( Ri Yong Ho ) เอพีรายงานวันนี้(16)ว่า เครื่องบินนำรีจากกรุงปักกิ่ง ซึ่งเป็นเที่ยวบินตรงมายังท่าอากาศยานนานาชาติสตอกโฮล์ม-อาลันดา โดยถึงในช่วงค่ำวันพฤหัสบดี(15) และหลังจากนั้น รัฐมนตรีรีได้ใช้เวลาไม่กี่ชั่วโมงภายในกระทรวงต่างประเทศสวีเดน ก่อนที่จะเดินทางออกไปยังสถานทูตเกาหลีเหนือประจำกรุงสตอกโฮล์ม
ซึ่งตามกำหนดการพบว่า รี ยอง โฮ จะร่วมหารือกับมาร์ก็อต วอลล์สตร์อม(Margot Wallstrom) รัฐมนตรีต่างประเทศสวีเดนในวันศุกร์(16)
โดยทางกระทรวงต่างประเทศสวีเดนแถลงชี้แจงว่า หัวข้อในการหารือระหว่างรัฐมนตรีทั้งสองจะครอบคลุมในประเด็น ความรับผิดชอบทางกงสุลของสวีเดนในฐานะผู้มีอำนาจในการปกป้องต่อสหรัฐอเมริกา แคนาดา และออสเตรเลีย และในการหารืออาจรวมไปถึง ปัญหาความมั่นคงบนคาบสมุทรเกาหลี
เอพีรายงานว่า การเดินทางมาเยือนสวีเดนแบบกะทันหันของรี แสดงให้เห็นถึงความคาดหวังในการเปิดเจรจาซัมมิตสายตรงระหว่างผู้นำสหรัฐฯและประธานาธิบดีคิม จองอึนของเกาหลีเหนือว่าอาจจะเกิดขึ้นได้สำเร็จ
