ทรัมป์เมินแรงกดดันจากเหล่าพันธมิตร เดินหน้าแผนภาษีเหล็กกล้า-อลูมิเนียม

รอยเตอร์ – ทรัมป์ยืนยันไม่เปลี่ยนใจ แม้ถูกกดดันอย่างหนักจากทั้งพันธมิตรการเมืองและการทูต ตลอดจนถึงบริษัทอเมริกัน ที่ต่างเรียกร้องให้ยกเลิกข้อเสนอเก็บภาษีศุลกากรเพิ่มจากเหล็กกล้าและอลูมิเนียมนำเข้า รวมถึงคำเตือนของผู้นำองค์การการค้าโลกที่ว่า โลกกำลังเสี่ยงเผชิญสงครามการค้าและภาวะถดถอยรุนแรง

บรรดาแกนนำพรรครีพับลิกันหลายคนดาหน้ากดดันประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์ เมื่อวันจันทร์ (5 มี.ค.) อาทิ พอล ไรอัน ประธานสภาผู้แทนราษฎรจากรัฐวิสคอนซิน ซึ่งอาจถูกหางเลขอย่างจัง หากยุโรปตอบโต้ด้วยการขึ้นภาษีบิ๊กไบค์ ฮาร์ลีย์-เดวิดสัน

เควิน เบรดี้ สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรสังกัดพรรครีพับลิกันเช่นเดียวกับทรัมป์ ร่วมเรียกร้องให้ประธานาธิบดีงดทำร้ายพวกชาติพันธมิตรใกล้ชิดที่สุดของอเมริกา

เช่นเดียวกับผู้นำธุรกิจอเมริกันจำนวนมากที่ต้องการเข้าพบทรัมป์ เพื่อสรุปผลกระทบแง่ลบจากมาตรการขึ้นภาษีที่จะเกิดกับบริษัทอเมริกันที่ใช้เหล็กกล้าและอลูมิเนียมเป็นวัตถุดิบ

ข้อเสนอภาษีของทรัมป์เขย่าตลาดหุ้นทั่วโลก เนื่องจากนักลงทุนกังวลว่า อาจนำไปสู่สงครามการค้าที่จะผลักการเติบโตของเศรษฐกิจโลกตกราง อย่างไรก็ดี วันจันทร์ ตลาดหุ้นทั่วโลกเริ่มฟื้นหลังจากตกต่อเนื่องมาสี่วัน เพราะนักลงทุนมองว่า ข้อเสนอดังกล่าวเป็นเพียงเทคนิคการเจรจาของวอชิงตัน ยังไม่ใช่ข้อตกลงสุดท้าย นอกจากนั้นหลายฝ่ายยังกำลังไล่กดดันให้ทรัมป์เลิกล้มแผนการนี้

ทว่า ระหว่างต้อนรับนายกรัฐมนตรีเบนจามิน เนทันยาฮูของอิสราเอล ที่ทำเนียบขาวในวันจันทร์ ทรัมป์ยืนกรานว่า จะไม่เปลี่ยนจุดยืน รวมทั้งไม่เชื่อว่า การตัดสินใจของตนจะนำไปสู่สงครามการค้า

วันเดียวกันนั้น นายกรัฐมนตรีจัสติน ทรูโดของแคนาดา โทรศัพท์หาทรัมป์เพื่อเตือนว่า มาตรการภาษีจะเป็นอุปสรรคขัดขวางการเจรจาเพื่อปรับปรุงเงื่อนไขข้อตกลงการค้าเสรีอเมริกาเหนือ (นาฟตา)

แคนาดานั้นเป็นซัปพลายเออร์เหล็กกล้าและอลูมิเนียมรายใหญ่สุดของอเมริกา เจ้าหน้าที่แคนาดาเผยว่า ระหว่างการพูดคุยดังกล่าว ทรูโดอธิบายเหตุผลปกป้องคนงานและอุตสาหกรรมในประเทศ และว่า การพูดคุยเป็นไปด้วยดี

อย่างไรก็ตาม การที่ทรัมป์ขู่ผู้ผลิตรถเยอรมนีก่อนหน้านี้ทำให้หลายฝ่ายเริ่มพูดถึงสงครามการค้าระดับโลก

ด้านสหภาพยุโรป ก็บอกว่า จะตอบโต้กับฮาร์ลีย์ เหล้าเบอร์เบิ้น และยีนส์ ซึ่งเป็นสินค้าสัญลักษณ์ของอเมริกา ขณะที่จีนเรียกร้องให้ทุกฝ่ายใช้สติ

ก่อนหน้านี้ ทรัมป์ถูกคาดหมายว่า จะได้ข้อสรุปเกี่ยวกับแผนการดังกล่าวภายในปลายสัปดาห์นี้หรือสัปดาห์หน้า ดังนั้น การที่เขาออกประกาศแผนการเบื้องต้นตั้งแต่สัปดาห์ที่แล้วจึงสร้างความประหลาดใจอย่างมาก

เวลานี้ อเมริกา เม็กซิโก และแคนาดา อยู่ระหว่างการหารือเพื่อแก้ไขข้อตกลงนาฟตาที่ทรัมป์ขู่มาตลอดว่า จะถอนตัวหากไม่มีการเปลี่ยนแปลงที่น่าพอใจ โดยการเจรจาอย่างตึงเครียดนาน 6 เดือนมีความคืบหน้าน้อยมาก อีกทั้งขณะนี้ทั้งแคนาดาและเม็กซิโกต่างคัดค้านที่วอชิงตันนำการขึ้นภาษีเหล็กกล้าและอลูมิเนียมมาโยงกับความคืบหน้าของนาฟตา

โรเบิร์ต ไลต์ไฮเซอร์ ผู้แทนการค้าของสหรัฐฯ ยังพยายามทำให้แคนาดาชนกับเม็กซิโก ด้วยการบอกเป็นนัยว่า อเมริกายินดีเจรจาทวิภาคีมากกว่าไตรภาคี แต่ทั้งสองประเทศไม่หลงกลด้วย

ขณะเดียวกัน เจ้าหน้าที่ในวอชิงตันกำลังวุ่นกับการจัดทำเอกสารสำหรับการประกาศเรื่องขึ้นภาษีอย่างเป็นทางการตามบัญชาของทรัมป์ ทว่า ยังไม่มีกำหนดเวลาที่แน่นอน เนื่องจากจำเป็นต้องร่างเอกสารพิกัดอัตราภาษีศุลกากรและส่งให้ฝ่ายต่างๆ ตรวจสอบ ซึ่งต้องใช้เวลานานหลายวัน

แหล่งข่าวที่คุ้นเคยกับการหารือภายในทำเนียบขาวยังบอกว่า มีโอกาสตลอดเวลาที่ทรัมป์อาจแก้ไขคำประกาศเบื้องต้นเพื่อขานรับความกังวลของกลุ่มต่างๆ

ทรัมป์นั้นมักแสดงท่าทีแข็งกร้าวในประเด็นการค้า แต่ไม่ได้ทำอย่างที่ปากว่าเสมอไป

เป็นต้นว่า ประมุขทำเนียบขาวขยันทวิตว่า จะถอนตัวจากนาฟตาเนื่องจากทำให้คนงานอเมริกันตกงาน แต่หลังจากอยู่ในตำแหน่งมาครบปี อเมริกายังคงเป็นภาคีในกลุ่มนี้เหมือนเดิม

ทรัมป์ยังอนุมัติมาตรการทางการค้าขนาดย่อมหลายมาตรการ ซึ่งครอบคลุมการเรียกเก็บภาษีเหล็กกล้าและอลูมิเนียม กระนั้น แม้รวมกับมาตรการภาษีที่เรียกเก็บจากเครื่องซักผ้าและแผงพลังงานแสงอาทิตย์ ข้อเสนอเก็บภาษีนี้ยังคิดเป็นเพียง 4.1% ของมูลค่าการนำเข้าของอเมริกา และแค่ 0.6% หากวัดจากมูลค่าการค้าโลก ทั้งนี้ จากรายงานของมอร์แกน สแตนลีย์

อย่างไรก็ตาม โรเบอร์โต อาเซเวโด ผู้อำนวยการองค์การการค้าโลก (ดับเบิลยูทีโอ) เตือนถึงความเสี่ยงที่แท้จริงในการจุดชนวนสงครามการค้าระดับโลกและภาวะถดถอยรุนแรง แม้ตลาดการเงินและนักเศรษฐศาสตร์หลายคนเริ่มคลายกังวลกับความเสี่ยงเหล่านี้แล้วก็ตาม