เอเอฟพี - คาร์เลส ปุยจ์เดมองต์ อดีตผู้นำแคว้นกาตาลุญญาของสเปนซึ่งหนีไปยังกรุงบรัสเซลส์หลังถูกถอดจากตำแหน่ง ออกมาเรียกร้องวานนี้ (30 ธ.ค.) ให้รัฐบาลมาดริดยอมรับในชัยชนะของฝ่ายเรียกร้องเอกราช และคืนอำนาจให้แก่รัฐบาลท้องถิ่นที่ตนยังคงเป็นผู้นำ “โดยชอบธรรม”
“ในฐานะประธานาธิบดี ผมขอเรียกร้องให้รัฐบาลกลางสเปนและผู้ที่สนับสนุนจงคืนทุกสิ่งทุกอย่างที่พวกเขายึดไปจากชาวคาตาลัน” ปุยจ์เดมองต์ ให้สัมภาษณ์จากเมืองหลวงเบลเยียม พร้อมยื่นข้อเสนอ “เจรจาทางการเมือง” กับมาดริด
การจัดทำประชามติในแคว้นกาตาลุญญาเมื่อวันที่ 1 ต.ค. มีประชาชนออกมาใช้สิทธิ์รวมทั้งสิ้น 2.02 ล้านคน หรือคิดเป็น 42.3% ของผู้มีสิทธิ์ลงคะแนน และกว่าร้อยละ 90 เลือกที่จะโหวต “เยส” ต่อคำถามที่ว่า “ท่านต้องการให้แคว้นกาตาลุญญาเป็นรัฐเอกราชในรูปแบบของสาธารณรัฐหรือไม่” ส่วนผู้ที่ตอบว่า “ไม่” นั้นมีเพียงร้อยละ 7.8
ต่อมารัฐบาลท้องถิ่นของ ปุยจ์เดมองต์ ได้ประกาศเอกราชจากสเปนอย่างเป็นทางการ ทำให้มาดริดตัดสินใจบังคับใช้กฎหมายรัฐธรรมนูญมาตรา 155 ยึดอำนาจกลับคืนสู่ส่วนกลาง พร้อมสั่งปลด ปุยจ์เดมองต์ และประกาศยุบสภากาตาลุญญา
ปุยจ์เดมองต์ เดินทางไปยังเบลเยียมเพื่อหลบหนีการจับกุมข้อหากบฏ ยุยงปลุกปั่น และใช้งบประมาณสาธารณะไปในทางมิชอบ ขณะที่เพื่อนร่วมทีมของเขาหลายคนถูกจำคุก
เขาได้ออกมาเคลื่อนไหวรณรงค์สำหรับการเลือกตั้งรัฐสภากาตาลุญญาเมื่อวันที่ 21 ธ.ค. ซึ่งผลปรากฏว่า 3 พรรคที่โปรเอกราชเป็นฝ่ายชนะ กวาดที่นั่งในสภา 70 จาก 135 ที่นั่ง ทว่าไม่ได้คะแนนเสียงส่วนใหญ่ในป๊อปปูลาร์โหวต
ในถ้อยแถลงความยาว 7 นาที ปุยจ์เดมองต์ ยืนยันว่าตนยังเป็นประธานาธิบดี “โดยชอบธรรม” ของแคว้นกาตาลุญญา และผู้มีสิทธิ์เลือกตั้งชาวคาตาลันก็ได้พิสูจน์แล้วว่า พวกเขา “มีวุฒิภาวะทางประชาธิปไตยมากพอ และมีสิทธิ์ที่จะก่อตั้งสาธารณรัฐแห่งเสรีชนทั้งชายและหญิง”
ทั้งนี้ กลุ่มพรรคโปรเอกราชจะบริหารแคว้นได้อย่างไรนั้นยังคงเป็นปัญหา เนื่องจากแกนนำแบ่งแยกดินแดน รวมถึงอดีตรองประธานาธิบดี โอรีโอล ฮุนเกรัส ล้วนถูกขังอยู่ในเรือนจำเพื่อรอการไต่สวนความผิด
“ผลการเลือกตั้งได้ให้คำตอบแล้ว” ปุยจ์เดมองต์ ระบุ พร้อมแสดงความคาดหวังว่ามันคงจะเป็นจุดเริ่มต้นไปสู่การพูดคุยและเจรจากับรัฐบาลมาดริด
“แล้วอะไรอีกเล่าที่ (นายกรัฐมนตรี มาเรียโน) ราฮอย ต้องการเพื่อที่จะยอมรับผลการเลือกตั้งครั้งนี้?” เขาตั้งคำถาม
การจะแต่งตั้ง ปุยจ์เดมองต์ เป็นผู้นำรัฐบาลกาตาลุญญาชุดใหม่ในขณะที่เจ้าตัวยังคงใช้ชีวิตอยู่ในต่างแดนนั้น จำเป็นต้องมีการแก้ไขรัฐบัญญัติว่าด้วยการบริหารส่วนท้องถิ่น
นายกฯ ราฮอย ระบุวานนี้ (29) ว่าข้อเสนอให้ ปุยจ์เดมองต์ ปกครองแคว้นกาตาลุญญาทั้งที่ลี้ภัยอยู่ในต่างประเทศนั้น “ไร้สาระ”
อีเอนส อาร์ริมาดัส ผู้นำพรรคซิอูดาดาโนสที่คัดค้านการแยกตัวของแคว้นกาตาลุญญา ก็ออกมาสนับสนุนท่าทีของผู้นำสเปน
“คุณปุยจ์เดมองต์คงคิดว่าตัวเองสามารถเป็นประธานาธิบดีของรัฐบาลท้องถิ่นผ่านทางอินเทอร์เน็ตหรือวอตส์แอปป์ได้กระมัง” อาร์ริมาดัส กล่าว