รอยเตอร์ - กองทัพสหรัฐฯ ส่งเรือพิฆาตเข้าไปลาดตระเวนในรัศมี 12 ไมล์ทะเลรอบเกาะเทียมของปักกิ่งในทะเลจีนใต้ ถือเป็นการส่งสัญญาณท้าทายอธิปไตยจีนครั้งแรกนับตั้งแต่ประธานาธิบดี โดนัลด์ ทรัมป์ สาบานตนเป็นผู้นำสหรัฐฯ เมื่อเดือน ม.ค.
เจ้าหน้าที่สหรัฐฯ หลายคนซึ่งไม่ประสงค์ออกนาม ระบุว่า เรือพิฆาต ยูเอสเอส ดิวอี ได้ล่องเข้าไปใกล้เกาะปะการังมิสชีฟ (Mischief Reef) ภายในอาณาเขตของหมู่เกาะสแปรตลีย์ ซึ่งเป็นหนึ่งในบรรดาเกาะแก่งที่จีนอ้างกรรมสิทธิ์ทับซ้อนกับประเทศเพื่อนบ้านในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้
ปฏิบัติการลาดตระเวนซึ่งสหรัฐฯ อ้างว่าทำไปเพื่อยืนยัน “เสรีภาพในการเดินเรือ” คาดว่าสร้างความขุ่นเคืองแก่จีน ในห้วงเวลาที่ ทรัมป์ กำลังต้องการให้ปักกิ่งช่วยบีบคั้นเกาหลีเหนือให้ระงับโครงการขีปนาวุธและนิวเคลียร์
อนุสัญญาสหประชาชาติได้ให้คำจำกัดความ “ทะเลอาณาเขต” ว่าหมายถึงอาณาเขตทางทะเลของรัฐชายฝั่งที่วัดจากเส้นฐานไม่เกิน 12 ไมล์ทะเล
เจ้าหน้าที่อเมริกันคนหนึ่งเผยว่า นี่เป็นครั้งแรกที่เรือพิฆาตสหรัฐฯ แล่นเข้าไปเฉียดใกล้ที่ดินในทะเลจีนใต้ซึ่งถูกอ้างถึงโดยคำพิพากษาของศาลอนุญาโตตุลาการถาวรที่กรุงเฮกเมื่อปีที่แล้ว โดยศาลระบุว่า จีนไม่มีพื้นฐานทางกฎหมายที่จะนำแผนที่เส้นประ 9 เส้น (nine-dash line) มาอ้างกรรมสิทธิ์เหนือทะเลจีนใต้เกือบทั้งหมด
ล่าสุด ทางการจีนได้ออกมาแถลงวันนี้ (25) ว่า หมู่เรือรบจีนได้ “แจ้งเตือน” เรือพิฆาตสหรัฐฯ ให้ออกไปจากทะเลอาณาเขตของเกาะปะการังมิสชีฟแล้ว
เหริน กั๋วเฉียง โฆษกกระทรวงกลาโหมของจีน กล่าวระหว่างการแถลงข่าวประจำเดือนนี้ว่า จีนได้ส่งหนังสือแสดงความไม่พอใจไปยังสหรัฐฯ และเตือนว่าการกระทำเช่นนี้จะไม่ช่วยให้เกิดสันติภาพและเสถียรภาพขึ้นในทะเลจีนใต้
ด้าน ลู่ คัง โฆษกกระทรวงการต่างประเทศจีน ระบุว่า รัฐบาลจีนขอเรียกร้องให้สหรัฐฯ แก้ไขความผิดพลาดนี้เสีย และหยุดส่งเรือเข้ามาลาดตระเวนรุกล้ำน่านน้ำของจีน พร้อมเตือนว่าการกระทำลักษณะนี้อาจจะก่อให้เกิด “อุบัติเหตุ” ทางทะเลและการบิน
สหรัฐฯ คัดค้านเรื่องที่จีนเข้าไปถมทะเลสร้างเกาะเทียมและนำอาวุธยุทโธปกรณ์ไปติดตั้งในทะเลจีนใต้ พร้อมแสดงความเป็นห่วงว่าจีนอาจจะจำกัดสิทธิของประเทศอื่นๆ ในการเดินเรือผ่านน่านน้ำแถบนี้ได้อย่างเสรี
การที่ ทรัมป์ ดูเหมือนจะไม่ให้ความสำคัญกับภารกิจลาดตระเวนในทะเลจีนใต้ช่วง 2-3 เดือนแรกทำให้พันธมิตรและหุ้นส่วนในภูมิภาคนี้ต่างเป็นกังวล จนกระทั่งมีคำยืนยันจาก พล.ร.อ.แฮร์รี แฮร์ริส ผู้บัญชาการกองกำลังสหรัฐฯ ในภูมิภาคเอเชีย-แปซิฟิกเมื่อเดือนที่แล้วว่า วอชิงตันจะเริ่มส่งเรือออกลาดตระเวนเพื่อรับรองเสรีภาพในการใช้น่านน้ำทะเลจีนใต้ "เร็วๆ นี้"
สหรัฐฯ ย้ำมาโดยตลอดว่าปฏิบัติการลาดตระเวนเช่นนี้เกิดขึ้นทั่วโลก แม้แต่ในน่านน้ำที่เป็นเขตอธิปไตยของชาติพันธมิตรก็ตาม จึงไม่ควรถูกมองเป็นเรื่องการเมือง