รอยเตอร์ - เจ้าหน้าที่กระทรวงกลาโหมและกองทัพฟิลิปปินส์ชี้แจงวันนี้ (7 เม.ย.) ว่ามะนิลาไม่ได้มีแผนส่งทหารเข้าไปยึดเกาะแก่งใหม่ๆ ในทะเลจีนใต้ แต่จะปรับปรุงสาธารณูปโภคที่มีอยู่เดิมเท่านั้น หลังจากประธานาธิบดีโรดริโก ดูเตอร์เต ออกมาประกาศว่าได้สั่งให้กองทัพเข้าควบคุมทุกเกาะแก่งที่เป็นกรรมสิทธิ์ของฟิลิปปินส์ และให้นำธงชาติไปปักอ้างความเป็นเจ้าของด้วย
เจ้าหน้าที่เหล่านี้ยืนยันว่า ฟิลิปปินส์ยังเคารพปฏิญญาว่าด้วยการปฏิบัติของฝ่ายต่างๆ ในทะเลจีนใต้ ซึ่งประกาศใช้เมื่อปี 2002
สำนักงานของดูเตอร์เต แถลงเมื่อวานนี้ (6) ว่า ผู้นำฟิลิปปินส์ได้สั่งให้กองทัพส่งทหารเข้าไปยังเกาะเล็กๆ หรือกองหินปะการังที่ยังไร้คนอยู่อาศัย เพื่อยืนยันอธิปไตยของแดนตากาล็อก ซึ่งการกระทำดังกล่าวอาจนำไปสู่การเผชิญหน้ากับจีนซึ่งอ้างกรรมสิทธิ์เหนือทะเลจีนใต้เกือบทั้งหมด
“ดูเหมือนใครๆ ก็จะอยากจะเข้าไปยึดหมู่เกาะแถบนั้น ฉะนั้น เราควรส่งคนเข้าไปอาศัยอยู่บนเกาะที่ยังว่างอยู่ดีกว่า” เขากล่าวระหว่างไปเยือนค่ายทหารบนเกาะปาลาวัน (Palawan)
ผู้นำขาโหดรายนี้เคยพูดติดตลกระหว่างหาเสียงว่าจะ “ขี่เจ็ตสกี” ไปยังเกาะเทียมที่จีนสร้างขึ้น และยังเกริ่นว่าจะนำธงชาติฟิลิปปินส์ไปปักที่เกาะแห่งหนึ่งด้วย
อย่างไรก็ดี เจ้าหน้าที่ทหารของมะนิลาได้ออกมาชี้แจงวันนี้ (7) ว่า “คำสั่งของประธานาธิบดีมีความชัดเจนว่าให้เราเข้าควบคุมเฉพาะพื้นที่ที่เราอ้างกรรมสิทธิ์อยู่เท่านั้น” ผู้บัญชาการกองทัพเรือซึ่งกำกับดูแลแผนพัฒนาของฟิลิปปินส์ในทะเลจีนใต้ ยืนยันกับรอยเตอร์
“ตามข้อตกลงเมื่อปี 2002 รัฐบาลฟิลิปปินส์ไม่มีสิทธิ์เข้าไปยึดครองพื้นที่ใหม่ๆ ในหมู่เกาะสแปรตลีย์ได้”
จีนได้เข้าไปถมทะเลขยายกองหินปะการังในน่านน้ำพิพาททะเลจีนใต้จนกลายเป็นหมู่เกาะเทียม และสร้างสาธารณูปโภคเอาไว้ที่นั่น โดยไม่ใส่ใจเสียงคัดค้านจากหลายประเทศที่อ้างกรรมสิทธิ์ทับซ้อนอยู่ ซึ่งได้แก่ ฟิลิปปินส์ เวียดนาม มาเลเซีย บรูไน และ ไต้หวัน
พลจัตวา เรสติตูโต ปาดิลลา โฆษกกองทัพฟิลิปปินส์ บอกกับผู้สื่อข่าวเมื่อวานนี้ (6) ว่า ดูเตอร์เต กำลังหมายถึงเกาะต่างๆ ที่ฟิลิปปินส์เข้าไปควบคุมอยู่แล้วเท่านั้น ขณะที่รัฐมนตรีกลาโหม เดลฟิน โลเรนซานา ก็ยืนยันว่า รัฐบาลมีแผนเข้าไปซ่อมแซมและอัปเกรดสาธารณูปโภคที่มีอยู่เดิมในหมู่เกาะสแปรตลีย์
“ประธานาธิบดีเพียงแค่ต้องการให้มีสิ่งอำนวยความสะดวก เช่น ค่ายพักทหาร ระบบบำบัดน้ำ โรงไฟฟ้า ประภาคาร และที่พักสำหรับชาวประมง”
นายพลอีกคนหนึ่งซึ่งไม่ประสงค์ออกนาม ระบุว่า ก่อนหน้านี้รัฐบาลมีแผนจะเข้าไปพัฒนาหมู่เกาะทะเลจีนใต้ในปี 2012 ซึ่งรวมถึงการสร้างท่าเรือบนเกาะติตู (Thitu) และลานจอดเฮลิคอปเตอร์บนเกาะเล็กๆ อีก 3 แห่งที่ทหารฟิลิปปินส์ถูกส่งเข้าไปประจำการ ทว่าโครงการเหล่านี้ถูกระงับไป หลังจากประธานาธิบดี เบนิโญ อากีโน ยื่นฟ้องศาลอนุญาโตตุลาการถาวรที่กรุงเฮกให้ช่วยตัดสินชี้ขาดการอ้างกรรมสิทธิ์ของปักกิ่งในทะเลจีนใต้
ปัจจุบันฟิลิปปินส์ได้เข้าควบคุมเกาะและกองหินปะการัง 9 แห่งในทะเลจีนใต้ รวมถึงซากเรือลำเลียงยุคสงครามโลกครั้งที่ 2 ที่เกยตื้นอยู่บนเกาะปะการัง เซเกินด์ โทมัส (Second Thomas Shoal) ตั้งแต่ปลายทศวรรษ 1990
กระทรวงการต่างประเทศสหรัฐฯ ปฏิเสธที่จะให้ความเห็นเกี่ยวกับคำพูดของดูเตอร์เต แต่ที่ผ่านมาวอชิงตันเคยเรียกร้องให้ทุกฝ่ายที่มีส่วนได้ส่วนเสียพยายามลดความขัดแย้ง และใช้หลักกฎหมายระหว่างประเทศคลี่คลายข้อพิพาท
