รอยเตอร์ - คณะรัฐมนตรีญี่ปุ่นอนุมัติร่างกฎหมายเอาผิดผู้ที่สมคบคิดก่ออาชญากรรม (criminal conspiracies) วันนี้ (21 มี.ค.) โดยให้เหตุผลว่ารัฐบาลจำเป็นต้องมีมาตรการป้องกันการก่อเหตุร้ายในช่วงที่โตเกียวเป็นเจ้าภาพการแข่งขันกีฬาโอลิมปิกเกมส์ 2020 ขณะที่หลายฝ่ายวิจารณ์ว่ากฎหมายฉบับนี้อาจถูกใช้เป็นเครื่องมือลิดรอนเสรีภาพพลเมือง
ฝ่ายที่สนับสนุนอ้างว่ามาตรการเหล่านี้มีความจำเป็นในยุคที่โลกเผชิญภัยคุกคามจากลัทธิก่อการร้ายเพิ่มขึ้น และเพื่อเป็นการรับรองอนุสัญญาสหประชาชาติที่มุ่งปราบปรามการก่ออาชญากรรมข้ามชาติ
“เมื่อพิจารณาถึงความเสี่ยงก่อการร้ายในยุคปัจจุบัน ตลอดจนการแข่งขันโอลิมปิกและพาราโอลิมปิกที่จะมีขึ้นในอีก 3 ปีข้างหน้า รัฐบาลจึงจำเป็นที่จะต้องมีมาตรการสกัดกั้นองค์กรอาชญากรรม รวมถึงลัทธิก่อการร้าย” โยชิฮิเดะ สุกะ เลขาธิการคณะรัฐมนตรีญี่ปุ่น แถลงต่อสื่อมวลชน
รัฐบาลญี่ปุ่นมีความพยายามที่จะออกกฎหมายลักษณะนี้มาตั้งแต่ปี 2000 หลังจากที่ยูเอ็นได้ประกาศอนุสัญญาสหประชาชาติว่าด้วยการต่อต้านอาชญากรรมข้ามชาติที่จัดตั้งในลักษณะองค์กร (Convention against Transnational Organised Crime)
การผลักดันร่างกฎหมายคราวนี้นับว่ามีโอกาสสำเร็จมากที่สุด เนื่องจากรัฐบาลผสมของนายกรัฐมนตรีชินโซ อาเบะ ครองเสียงข้างมาก 2 ใน 3 ทั้งสองสภา อีกทั้งเหตุโจมตีที่เกิดขึ้นในต่างประเทศก็ทำให้คนญี่ปุ่นเริ่มหวั่นวิตกว่าจะมีการก่อการร้ายเกิดขึ้นในช่วงของการแข่งขันกีฬาโอลิมปิกหรือไม่
อย่างไรก็ตาม ผลสำรวจที่เผยแพร่โดยสำนักข่าวเกียวโดเมื่อวันที่ 12 มี.ค. พบว่า ชาวญี่ปุ่น 45.5% ไม่เห็นด้วยกับร่างกฎหมายนี้ และมีเพียง 33% เท่านั้นที่สนับสนุน
สุกะ ยืนยันว่า กฎหมายฉบับนี้มุ่งเล่นงานเฉพาะกลุ่มบุคคลที่มีแผนก่อการร้าย หรือองค์กรอาชญากรรมอื่นๆ เท่านั้น ส่วน “กิจกรรมที่ไม่ขัดต่อกฎหมาย” ของภาคพลเรือนหรือสหภาพแรงงานต่างๆ จะไม่ได้รับผลกระทบ
สมาพันธ์ทนายความแห่งญี่ปุ่น (Japan Federation of Bar Associations) และกลุ่มที่คัดค้านกฎหมายฉบับนี้ตั้งข้อสังเกตว่า รัฐบาลอาเบะพยายามยกภัยก่อการร้ายมาเป็นข้ออ้างคุกคามสิทธิเสรีภาพของบุคคล รวมถึงควบคุมกิจกรรมของกลุ่มพลเมืองรากหญ้าที่ต่อต้านนโยบายของรัฐ เช่น การก่อสร้างฐานทัพสหรัฐฯ บนเกาะโอกินาวา เป็นต้น
“หน่วยงานด้านความมั่นคงสาธารณะ เช่น ตำรวจและอัยการ พยายามนำกฎหมายอาญามาตีความให้กว้างและยืดหยุ่นเกินเหตุ ทั้งที่โอกาสในการเกิดอาชญากรรมก็ยังน้อยมาก” ลอว์เรนซ์ เรเพตา อาจารย์ด้านกฎหมายจากมหาวิทยาลัยเมจิในกรุงโตเกียว ให้ความเห็น
สมาพันธ์ทนายความญี่ปุ่นชี้ว่า ญี่ปุ่นมีกฎหมายเอาผิดผู้ที่ตระเตรียมก่ออาชญากรรมร้ายแรง เช่น ฆาตกรรม วางเพลิง ก่อความไม่สงบ หรือใช้วัตถุระเบิดอยู่แล้ว ดังนั้นจึงไม่จำเป็นต้องออกกฎหมายอื่นเพิ่มเติมอีก
