ทำเนียบประธานาธิบดีอัฟกันแถลงยืนยัน ผู้นำสูงสุดตอลิบานเสียชีวิตแล้ว

รอยเตอร์ - ทำเนียบประธานาธิบดีอัฟกานิสถานแถลงยืนยันเมื่อวันพุธ (29 ก.ค.) ว่านายมุลลาห์ โอมาร์ ผู้นำสูงสุดของกลุ่มตอลิบาน ที่อยู่เบื้องหลังการขยายเหตุความไม่สงบต่อต้านรัฐบาลคาบูล เสียชีวิตแล้วตั้งแต่ 2 ปีก่อน พร้อมเรียกร้องพวกติดอาวุธทุกกลุ่มคว้าโอกาสเดินหน้ากระบวนการเจรจาสันติภาพ

คำแถลงดังกล่าวมีขึ้นก่อนการประชุมสันติภาพรอบสอง ที่กำหนดการยังไม่แน่นอนว่าจะเป็นวันพฤหัสบดี (30 ก.ค.) หรือหลังจากนั้น และข่าวคราวเกี่ยวกับชะตากรรมของนายโอมาร์ ผู้นำที่ลึกลับยากแก่การทำความเข้าใจผู้นี้ อาจจะยิ่งสร้างความแตกแยกภายในกลุ่มตอลิบาน ทั้งในประเด็นที่ว่าควรดำเนินการเจรจากับรัฐบาลอัฟกันต่อไปหรือไม่ และเรื่องที่ว่าใครควรจะขึ้นมาแทนที่โอมาร์

นายโอมาร์ไม่ได้ปรากฏตัวต่อสาธารณะนับตั้งแต่หลบหนีเมื่อคราวที่ตอลิบานถูกพันธมิตรที่นำโดยสหรัฐฯโค่นอำนาจในปี 2001 และมีข่าวลือวนเวียนในหมู่นักรบมานานหลายปีว่าเขาอาจเสียชีวิต หรือไม่ก็กลายเป็นบุคคลไร้ความสามารถ ขณะที่สำนักข่าวต่างประเทศหลายแห่งระบุว่าไม่สามารถติดต่อกับพวกโฆษกของกลุ่มนี้ตามช่องทางที่เคยใช้อยู่ เพื่อสอบถามเกี่ยวกับเรื่องดังกล่าว

“จากข้อมูลที่น่าเชื่อถือ รัฐบาลยืนยันว่านายมุลลาห์ โอมาร์ ผู้นำของตอลิบานเสียชีวิตในปากีสถาน เมื่อเดือนเมษายน 2013” ทำเนียบประธานาธิบดีบอกในถ้อยแถลงสั้นๆ โดยไม่ได้ระบุอย่างเจาะจงถึงที่มาของข้อมูลดังกล่าว “รัฐบาลอัฟกานิสถานมีความเชื่อจากเหตุผลต่างๆ นานาว่าตอนนี้หนทางสำหรับการเจรจาสันติภาพอัฟกันเปิดออกมากกว่าแต่ก่อน เพราะฉะนั้นจึงเรียกร้องฝ่ายต่อต้านติดอาวุธทุกกลุ่มคว้าโอกาสนี้และเข้าร่วมกระบวนการสันติภาพ”

ด้าน เอริก ชูลต์ซ โฆษกทำเนียบขาวบอกในวันพุธ (29 ก.ค.) บอกว่าทราบข่าวคราวการเสียชีวิตของนายโอมาร์แล้ว และก็เชื่อว่ารายงานดังกล่าว “มีความน่าเชื่อถือ” พร้อมบอกว่าประชาคมข่าวกรองของสหรัฐฯ กำลังตรวจสอบเรื่องนี้

คำแถลงของทำเนียบประธานาธิบดีอัฟกัน มีขึ้นขณะที่กำลังเตรียมการนัดเจรจาสันติภาพรอบใหม่ระหว่างรัฐบาลอัฟกานิสถานและตอลิลาน ซึ่งเดิมทีวางแผนไว้เป็นวันพฤหัสบดี (30 ก.ค.) และวันศุกร์ (31 ก.ค.) นี้ แต่ไม่ยืนยันสถานที่นัดหมาย

มีพลเรือนและเจ้าหน้าที่ด้านความมั่นคงเสียชีวิตในเหตุความรุนแรงหลายพันคนในแต่ละปี ซึ่งสถานการณ์เลวร้ายลงเรื่อยๆ นับตั้งแต่นาโต้กองกำลังส่วนใหญ่ออกมาจากอัฟกานิสถานในช่วงสิ้นปี 2014

ทั้งนี้ การเสียชีวิตของนายโอมาร์ดูเหมือนจะเป็นกระพือการต่อสู้แย่งชิงกันภายในเพื่อขึ้นเป็นผู้นำกลุ่มแทนเขาหนักหน่วงขึ้น หลังจากเดิมทีตอลิบานก็มีความแตกแยกระหว่างบุคคลระดับอาวุโสอยู่ก่อนแล้ว โดยฝ่ายหนึ่งสนับสนุนให้เจรจากับคาบูลเพื่อยุติสงครามยาวนาน 13 ปี ส่วนอีกฝั่งก็ต้องการเดินหน้าสู้รบเพื่อให้ได้มาซึ่งอำนาจ

ผู้บัญชาการระดับอาวุโสของตอลิบานอัฟกันรายหนึ่งซึ่งประจำการอยู่ในปากีสถาน ชาติเพื่อนบ้าน บอกว่านายโอมาร์ ตายด้วยสาเหตุทางธรรมชาติ แต่ไม่ได้ระบุว่าเขาเสียชีวิตเมื่อไหร่ “เรากำลังอยู่บนทางแยก และคงต้องใช้เวลาสำหรับคลี่คลายประเด็นผู้นำ” พร้อมบอกต่อว่ากลุ่มก๊กหนึ่งภายในตอลิบานต้องการเห็นลูกชายคนหนึ่งของโอมาร์เข้ารับช่วงต่อ ส่วนอีกฝ่ายสนับสนุนนายอัคตอร์ โมฮัมหมัด มันซูร์ ซึ่งเป็นหนึ่งในบุคคลที่หนุนหลังการเจรจาสันติภาพ