“ดรากี”เดิมพันสำคัญแก้วิกฤตหนี้ ลุ้นความคืบหน้าแผนซื้อพันธบัตร

เอเจนซีส์ - มาริโอ ดรากี ประธานธนาคารกลางยุโรป (อีซีบี) ประกาศตั้งแต่เดือนที่แล้วว่า จะทำสิ่งที่ต้องทำเพื่อปกปักษ์ระบบเงินตราสกุลเดียว มาวันนี้ความกดดันยิ่งหนักขึ้นในการผลักดันแผนการซื้อพันธบัตรเพื่อลดต้นทุน การกู้ยืมของสเปนและอิตาลี และป้องกันสหภาพการเงินยุโรปแตก โดยมีความน่าเชื่อถือของตนเองเป็นเดิมพัน

สัปดาห์นี้ ดรากีกล่าวกับสภายุโรปว่า อีซีบีต้องแทรกแซงตลาดพันธบัตร เพื่อชิงอำนาจการควบคุมอัตราดอกเบี้ยในยูโรโซนคืน และปกป้องเงินยูโร ในร่างพิมพ์เขียวที่เขาส่งให้สมาชิกคณะกรรมาธิการกำหนดนโยบายของอีซีบีเมื่อสามวันก่อน และถูกคัดค้านจากบุนเดสแบงก์หรือธนาคารกลางเยอรมนี มีการระบุถึงการซื้อพันธบัตรรัฐบาลที่มีอายุการไถ่ถอนไม่เกิน 3 ปีไม่จำกัดมูลค่า

นักเศรษฐศาสตร์ไม่แน่ใจว่า อีซีบีจะตัดสินใจอย่างไรกับมาตรการดอกเบี้ยในการประชุมวันพฤหัสฯ (6) ซึ่งมีวาระให้ถกเถียงมากมาย รวมถึงการคาดการณ์ภาวะเศรษฐกิจ

แต่กระนั้น ประเด็นสำคัญจะอยู่ที่แผนการซื้อพันธบัตรที่แอนดริว โบซัมเวิร์ธ ประธานแปซิฟิก อินเวสต์เมนท์ แมเนจเมนต์ในเยอรมนี มองว่า ดรากีกำหนดมาตรฐานไว้สูงเกินความคาดหมายของตลาด และว่าเพื่อป้องกันความผิดหวัง อีซีบีต้องดำเนินการอย่างโปร่งใส รวมทั้งอย่างน้อยต้องประกาศชัดเจนไปว่า จะเข้าซื้อพันธบัตรที่มีกำหนดการไถ่ถอนเมื่อใด

แผนการของดรากีนั้นเกี่ยวข้องกับการเปิดทางให้อีซีบีเข้าซื้อพันธบัตรระยะ สั้นในตลาดรอง ของประเทศที่ขอความช่วยเหลือจากยุโรป เพื่อเข้าซื้อตราสารหนี้ของประเทศเหล่านั้นในตลาดหลัก โดยมีข้อแม้ว่าประเทศเหล่านั้นต้องปฏิบัติตามเงื่อนไขอย่างเคร่งครัด โดยล่าสุด สเปนและอิตาลี ยังไม่ได้ขอรับความช่วยเหลือในรูปแบบนี้

เหตุผลของแผนซื้อพันธบัตรของดรากีคือ อัตราดอกเบี้ยของอีซีบีไม่ได้มีผลในทางปฏิบัติ ในประเทศส่วนใหญ่ของยูโรโซน เนื่องจากนักลงทุนบวกเพิ่มต้นทุนการกู้ยืม เพราะกังวลกับความเสี่ยงที่เงินยูโรจะล่ม ซึ่งเป็นสิ่งที่ดรากียอมรับไม่ได้ ดังนั้น อีซีบีจึงต้องชิงอำนาจการควบคุมดอกเบี้ยคืนมาเพื่อบรรลุหน้าที่หลักของตัวเอง ในการรักษาเสถียรภาพราคา

อีซีบีจะจำกัดการซื้อเพื่อคลายความกังวลเรื่องการพิมพ์เงินใหม่ ทว่า เจ้าหน้าที่เผยว่า ขณะนี้ยังไม่มีการเป้าหมายอายุการไถ่ถอนหรืออัตราผลตอบแทนของพันธบัตรที่จะเข้าซื้อแต่อย่างใด

อย่างไรก็ดี คาดว่า ดรากีจะเน้นย้ำเงื่อนไขของโปรแกรมความช่วยเหลือ โดยอีซีบีมีแนวโน้มจะหยุดซื้อพันธบัตร หากรัฐบาลของประเทศนั้นไม่ปฏิบัติตามเงื่อนไขที่ลงนามไว้เพื่อรับความช่วยเหลือ จากกองทุนเงินฟื้นฟูยุโรป

เคน วัตเทรต หัวหน้านักเศรษฐศาสตร์ในยูโรโซนของบีเอ็นพี ปาริบาส์ในลอนดอน มองว่า ดรากีกำลังเสี่ยงอย่างแรง เนื่องจากอัตราผลตอบแทนพันธบัตรสเปนและอิตาลีขณะนี้กำลังร่วงลง จากการคาด การณ์ว่าอีซีบีจะเข้าซื้อ ทำให้สองประเทศนี้ไม่เห็นความจำเป็นต้องขอความช่วยเหลือ ในทางกลับกัน หากหลังการประชุมอีซีบีแล้วดรากีไม่มีมาตรการรูปธรรมออกมา อาจทำให้ตลาดผิดหวังและเทขายรุนแรงกระทั่งบีบให้สเปนต้องขอรับความช่วยเหลือ

ทั้งนี้ วันอังคารที่ผ่านมา (4) อัตราผลตอบแทนพันธบัตรระยะ 2 ปีของสเปนลดลงอยู่ที่ 3.04%จากที่เคยทำสถิติสูงสุดในยูโรโซนที่ 7.15% เมื่อวันที่ 25 กรกฎาคม ส่วนพันธบัตรอิตาลีระยะเวลาเท่ากันร่วงลงเกือบ 3% โดยสเปนนั้นมีแผนนำพันธบัตรระยะสั้นมูลค่า 3,500 ล้านยูโร (4,400 ล้านดอลลาร์) ออกประมูลในวันพฤหัสฯ

อีซีบีถือเป็นด่านหน้าในการต่อสู้วิกฤตหนี้ที่ผลักดันให้สมาชิก 5 ชาติต้องขอรับความช่วยเหลือ และยูโรโซนที่มีสมาชิก 17 ชาติจ่อปากเหวแห่งภาวะถดถอย ทว่า นอกจากจะถูกหลายประเทศเตะถ่วงแล้ว แผนการซื้อพันธบัตรของดรากียังเผชิญการต่อต้านจากผู้วางนโยบาย นักการเมือง และผู้บริหารโดยเฉพาะจากเยอรมนี ชาติที่ได้ชื่อว่ามีเศรษฐกิจใหญ่ที่สุดในยุโรป

ยิ่งไปกว่านั้น ศาลรัฐธรรมนูญเมืองเบียร์อาจเป็นอุปสรรคสำคัญ หากมีการตัดสินเรื่องความชอบธรรมของกลไกรักษาเสถียรภาพหรืออีกนัยหนึ่งคือ กองทุนฟื้นฟูถาวรของยุโรปในวันที่ 12 นี้

ขณะที่อิริก นีลเซน หัวหน้านักเศรษฐศาสตร์ทั่วโลกของยูนิเครดิต แบงก์ในลอนดอน ทิ้งท้ายว่าแผนซื้อพันธบัตรของดรากีไม่สามารถแก้วิกฤตหนี้ได้