เอเจนซี - “วิกฤตนิวเคลียร์” ที่เกิดขึ้นในญี่ปุ่นและกำลังสร้างความหวาดผวาไปทั่วโลกเวลานี้ มีศูนย์กลางอยู่ที่โรงไฟฟ้านิวเคลียร์ ฟูกูชิมะ ไดอิจิ โรงไฟฟ้าแห่งนี้ซึ่งเป็นของบริษัทโตเกียว อิเล็กทริก เพาเวอร์ (เทปโก) ใช้งานมากว่า 40 ปีแล้ว และมีขนาดใหญ่โตมาก โดยมีเตาปฏิกรณ์ทั้งสิ้น 6 เครื่อง
สภาพของเตาปฏิกรณ์ของแต่ละเครื่องเป็นอย่างไร ตลอดจนมีความเสี่ยงที่สำคัญๆ อะไรบ้าง เป็นเรื่องที่กำลังสนใจติดตามกันอยู่ในขณะนี้
**เตาปฏิกรณ์เหล่านี้มีการออกแบบเพื่อหยุดยั้งการรั่วไหลของกัมมันตภาพรังสีอย่างไร?**
ส่วนแกนกลางซึ่งเป็นที่บรรจุเชื้อเพลิงนิวเคลียร์ของเตาปฏิกรณ์แต่ละเครื่อง จะอยู่ภายใน โอ่งบรรจุชั้นแรก (Primary Containment Vessel) ซึ่งมีลักษณะเป็นโอ่งความดันสูงทำด้วยคอนกรีตเสริมด้วยเหล็กกล้าความหนา 4-8 นิ้ว โอ่งบรรจุนี้ถือแนวป้องกันที่มีความสำคัญที่สุด ในการสกัดไม่ให้กัมมันตรังสีรั่วไหลออกจากเตาปฏิกรณ์ได้
แต่ถ้าแนวป้องกันนี้เกิดมีรอยรั่วรอยแตกร้าว ก็ยังมีแนวป้องกันแนวสุดท้ายที่จะสกัดรังสีที่รั่วออกมา นั่นคืออาคารคลุมเตาปฏิกรณ์ (Secondary Containment Building) หากอาคารที่ถือเป็นตัวสกัดกั้นชั้นที่สองนี้เกิดร้าวเกิดพังเสียหาย รังสีก็จะถูกปล่อยออกมาสู่บรรยากาศภายนอก
**เตาปฏิกรณ์เครื่องไหนมีความเสี่ยงมากที่สุด**
****เตาปฏิกรณ์หมายเลข 3 ขนาด 784 เมกะวัตต์****
----สิ่งที่กำลังเกิดขึ้น----
เท็ปโกแถลงในวันพุธ (16) ว่า การแก้ไขปัญหาที่เตาปฏิกรณ์เครื่องนี้ถือเป็นเรื่องสำคัญลำดับแรกสุด เพราะมันมีระดับกัมมันตภาพรังสีรั่วออกมาสูงที่สุด เตาปฏิกรณ์นี้เป็นเพียงเครื่องเดียวที่ในเชื้อเพลิงนิวเคลียร์ของมันมีส่วนผสมของแร่พลูโตเนียมด้วย
พนักงานประจำเครื่องกำลังสูบน้ำทะเลเข้าไปในเตาปฏิกรณ์นี้ เพื่อป้องกันไม่ให้มันมีอุณหภูมิสูงเกินไป ขณะที่อาคารคลุมเตาปฏิกรณ์ได้รับความเสียหายจากการระเบิดที่เกิดขึ้นตั้งแต่วันจันทร์ (14)
สำนักข่าวเกียวโดรายงานว่า เมื่อวันพุธ เฮลิคอปเตอร์ของทหารได้พยายามที่จะทิ้งน้ำทางอากาศลงมายังเตาปฏิกรณ์เครื่องนี้ ทว่าประสบไม่สำเร็จ อาจจะเนื่องจากมันมีระดับรังสีสูงเกินกว่าที่จะเสี่ยงเข้าไปใกล้ๆ ด้านสำนักงานปรมาณูของญี่ปุ่นแถลงก่อนหน้านี้ในวันเดียวกันว่า การสูบน้ำทะเลเข้าไปนั้นกำลังเดินหน้าไปอย่างราบรื่น
ในอีกด้านหนึ่ง เทปโกแจ้งว่า สระใช้เก็บเชื้อเพลิงใช้แล้ว (spent fuel pooส ตั้งอยู่เหนือขึ้นไปจากโอ่งบรรจุชั้นแรก แต่อยู่ภายในอาคารคลุมเตาปฏิกรณ์) ของเตาหมายเลข 3 นี้ ก็อาจจะกำลังมีความร้อนเพิ่มขึ้น ทำให้เกิดไอน้ำขึ้นมา โดยที่อุณหภูมิเพิ่มขึ้นสู่ระดับประมาณ 60 องศาเซลเซียส จากปกติจะอยู่ที่ 30-40 องศาเซลเซียส ทว่าการเปลี่ยนแปลงขนาดนี้ยังไม่ถือเป็นเรื่องวิกฤตร้ายแรง
----ความเสี่ยงอยู่ตรงไหน----
ทบวงพลังปรมาณูระหว่างประเทศ (ไอเออีเอ) แถลงในวันอังคาร (15) ว่า โอ่งบรรจุชั้นแรกของเตาปฏิกรณ์เครื่องนี้ ดูเหมือนจะยังอยู่ในสภาพดี
ทว่า สำนักข่าวเกียวโดรายงานว่า เลขาธิการคณะรัฐมนตรี ยูกิโอะ เอดาโนะ กล่าวในวันพุธ(16) ว่า มี “ความเป็นไปได้” ที่โองบรรจุนี้ได้รับความเสียหายเมื่อตอนเกิดการระเบิด
ถ้าหากเป็นเช่นนั้นจริงๆ พวกเจ้าหน้าที่รับผิดชอบจะต้องวิตกว่าอาจมีรังสีรั่วไหลผ่านกำแพงของโอ่งบรรจุชั้นแรกเข้าไปสู่อาคารคลุมเตาปฏิกรณ์
สำหรับสระเก็บเชื้อเพลิงใช้แล้ว ก็มีความเสี่ยงที่จะปล่อยรังสีออกมา ถ้าน้ำที่ท่วมคลุมอยู่เกิดเหือดแห้ง ทำให้แท่งเชื้อเพลิงใช้แล้วสัมผัสกับบรรยากาศ เพราะในสภาพเช่นนั้น โลหะเซอร์โคเนียมบนแท่งเชื้อเพลิงจะติดไฟ ซึ่งอาจจะปล่อยรังสีที่บรรจุอยู่ในแท่งเชื้อเพลิงให้รั่วออกมา ทั้งนี้ตามคำกล่าวของ อาร์นี กุนเดอเสน หัวหน้าวิศวกรแห่ง แฟร์วินด์ส แอสโซซิเอตส์ อิงก์ ผู้คร่ำหวอดกับอุตสาหกรรมนิวเคลียร์มา 39 ปี
****เตาปฏิกรณ์หมายเลข 4 ขนาด 784 เมกะวัตต์****
----สิ่งที่กำลังเกิดขึ้น----
ภาพโทรทัศน์เมื่อวันพุธแสดงให้เห็น กลุ่มควัน หรือไม่ก็เป็นกลุ่มไอน้ำ กำลังพุ่งออกมาจากอาคารเตาปฏิกรณ์เครื่องนี้ หลังจากที่ก่อนหน้านั้นได้เห็นเปลวเพลิงลุกไหม้ ทั้งนี้เมื่อตอนที่เกิดแผ่นดินไหวและคลื่นสึนามิ เตาปฏิกรณ์เครื่องนี้ไม่ได้ถูกใช้งาน แต่ถูกปิดเพื่อทำการซ่อมบำรุง
อย่างไรก็ตาม เมื่อวันอังคาร สระเก็บแท่งเชื้อเพลิงใช้แล้วของเตาปฏิกรณ์เครื่องนี้ ได้เกิดไฟไหม้ และต่อมาก็เกิดการระเบิด สำนักงานความปลอดภัยด้านนิวเคลียร์ของญี่ปุ่นแจ้งว่า แรงระเบิดทำให้เกิดช่องโพรงขนาดราวๆ 8 ตารางเมตรขึ้นมา 2 โพรง ที่กำแพงด้านนอกของอาคารคลุมเตาปฏิกรณ์
เทปโกแจ้งว่า ใน 2-3 วันข้างหน้า อาจจะสูบน้ำเข้าไปโดยผ่านช่องโพรงทั้งสองนี้เพื่อทำให้แท่งเชื้อเพลิงใช้แล้วที่ยังอยู่ภายในสระเย็นตัวลงมา พนักงานยังไม่สามารถสูบน้ำเข้าไปก่อนหน้านั้น เพราะยังระดับรังสียังสูงอยู่ ทั้งนี้ตามรายงานของเกียวโด
คาซุยะ อาโอกิ ผู้อำนวยการคนหนึ่งของสำนักงานความปลอดภัยนิวเคลียร์ของญี่ปุ่นบอกว่า เท็ปโกยังมีอีกแผนหนึ่ง คือ ใช้เครื่องจักรกรุยทางเข้าไปยังอาคารเตาปฏิกรณ์เครื่องนี้ เพื่อให้รถสูบน้ำเข้าไปใกล้ๆ และฉีดน้ำเข้าไปข้างใน
----ความเสี่ยงอยู่ตรงไหน----
ถ้าแท่งเชื้อเพลิงใช้แล้วเกิดสัมผัสอากาศ ก็จะเป็นปัญหาร้ายแรง เพราะว่าแท่งเชื้อเพลิงเหล่านี้สามารถแผ่รังสีได้สูงกว่าภายในเตาปฏิกรณ์ ขณะเดียวกัน สระเก็บแท่งเชื้อเพลิงใช้แล้วยังไม่ได้อยู่ภายในโอ่งบรรจุชั้นแรกอีกด้วย
“พวกเขาจำเป็นต้องใส่น้ำเข้าไปในสระ เนื่องจากตอนนี้หลังคาของอาคารซึ่งเป็นที่ตั้งของสระก็เกิดความเสียหายขึ้นมาแล้ว ดังนั้นรังสีจึงอาจจะรั่วออกมา” กุนเดอเสน ให้ความเห็น
****เตาปฏิกรณ์หมายเลข 2 ขนาด 784 เมกะวัตต์****
----สิ่งที่กำลังเกิดขึ้น----
ได้เกิดการระเบิดที่เตาปฏิกรณ์เครื่องนี้ในวันอังคาร (15) ทำให้บ่อลดความดัน (suppression pool) ได้รับความเสียหาย บ่อลดความดันนี้ตั้งอยู่ภายในโอ่งบรรจุชั้นแรก โดยอยู่ตรงด้านล่างของแกนกลางบรรจุแท่งเชื้อเพลิง มีหน้าที่คอยรับไอน้ำที่ถูกระบายออกมาจากเตาปฏิกรณ์เพื่อให้ลดแรงดันลง ตามรายงานของสำนักข่าวจิจิ หลังคาของอาคารคลุมเตาปฏิกรณ์แห่งนี้ได้รับความเสียหายจากการระเบิด
เทปโกแถลงในวันอังคารว่า แท่งเชื้อเพลิงตรงแกนกลางทั้งหมดอยู่ในสภาพสัมผัสกับอากาศแล้ว ขณะที่เกียวโดรายงานว่า แท่งเชื้อเพลิงนิวเคลียร์ของเตาปฏิกรณ์หมายเลข 2 นี้ได้รับความเสียหายประมาณ 33%
อย่างไรก็ตาม ในวันพุธ สำนักงานนิวเคลียร์ของญี่ปุ่นแถลงว่า การสูบน้ำทะเลเข้าไปในเตาปฏิกรณ์กำลังดำเนินไปได้อย่างราบรื่น
----ความเสี่ยงอยู่ตรงไหน----
การที่แท่งเชื้อเพลิงสัมผัสอากาศ โดยไม่มีตัวหล่อเย็นปกคลุมอยู่ มันก็จะร้อนขึ้นมาและเริ่มละลายตัว จึงกำลังเพิ่มความเสี่ยงที่จะมีรังสีรั่วไหล
นอกจากนั้น สระลดความดันคือส่วนหนึ่งของโอ่งบรรจุชั้นแรก ซึ่งออกแบบมาให้คอยป้องกันรังสีรั่วไหล แต่ตามคำแถลงของไอเออีเอระบุว่า แรงระเบิดที่เกิดขึ้น “อาจจะกระทบกระเทือนความสมบูรณ์ของโอ่งบรรจุชั้นแรก” ถึงแม้ถัดจากโอ่งบรรจุชั้นแรกนี้ ยังมีอาคารคลุมเป็นตัวทำหน้าที่ป้องกันรังสีรั่วไหลอยู่อีกชั้นหนึ่ง
****เตาปฏิกรณ์หมายเลข 1 ขนาด 460 เมกะวัตต์****
----สิ่งที่กำลังเกิดขึ้น----
เตาปฏิกรณ์เครื่องนี้เป็นเครื่องที่เกิดการระเบิดทีแรกสุดตั้งแต่เมื่อวันเสาร์(12) เกียวโดรายงานในวันพุธว่า แท่งเชื้อเพลิงนิวเคลียร์ของเตาปฏิกรณ์เครื่องนี้ได้รับความเสียประมาณ 70%
เอดาโนะแถลงในวันอังคารว่า พวกเจ้าหน้าที่ดูแลกำลังสูบน้ำทะเลเข้าไปในเตาปฏิกรณ์เครื่องนี้ เพื่อป้องกันไม่ให้มันร้อนจัด และระดับความดันก็อยู่ในภาวะมีเสถียรภาพ
สำนักงานนิวเคลียร์ของญี่ปุ่นแจ้งในวันพุธว่า การสูบน้ำทะเลกำลังดำเนินไปอย่างราบรื่น
----ความเสี่ยงอยู่ตรงไหน----
ไอเออีเอแถลงในวันอังคารว่า โอ่งบรรจุชั้นแรกดูเหมือนจะอยู่ในสภาพดี ซึ่งแปลว่าแท่งเชื้อเพลิงนิวเคลียร์ยังถูกคลุมด้วยตัวหล่อเย็น ไม่ได้สัมผัสกับอากาศภายนอก
****เตาปฏิกรณ์หมายเลข5 ขนาด 784 เมกะวัตต์****
****เตาปฏิกรณ์หมายเลข 6 ขนาด 1,000 เมกะวัตต์****
----สิ่งที่กำลังเกิดขึ้น----
เตาปฏิกรณ์ที้ง 2 เครื่องนี้ถูกปิดเพื่อซ่อมบำรุง ในขณะที่เกิดแผ่นดินไหวและคลื่นสึนามิ
เท็ปโกแจ้งในวันพุธว่ากำลังสูบน้ำเข้าไปในเตาปฏิกรณ์ทั้ง 2เครื่อง และอุณหภูมิในสระเก็บเชื้อเพลิงใช้แล้วของทั้ง 2 เครื่องกำลังเพิ่มสูงขึ้นเล็กน้อย
----ความเสี่ยงอยู่ตรงไหน----
เห็นกันว่าเตาปฏิกรณ์หมายเลข 5 และหมายเลข 6 มีความเสี่ยงน้อยกว่าเตาปฏิกรณ์หมายเลข 1 ถึง 4
