“เจรจาราบรื่น” อิหร่านยอมชาติมหาอำนาจเข้าตรวจสอบ รง.นิวเคลียร์แห่งสอง

เอเอฟพี - อิหร่านเมื่อวันพฤหัสบดี(1) ยินยอมให้สหประชาชาติเข้าถึงโรงงานนิวเคลียร์แห่งที่สอง ณ โต๊ะเจรจากับชาติมหาอำนาจ ในจำนวนนั้นรวมถึงการเจรจาระดับสูงสุดกับสหรัฐฯครั้งแรกในรอบ 3 ทศวรรษ

ตัวแทนจากชาติมหาอำนาจตะวันตก ซึ่งขู่ออกมาตรการคว่ำบาตรครั้งใหม่ต่อโปรแกรมต้องสงสัยลักลอบผลิตระเบิดปรมาณู มองในแง่ดีอย่างระมัดระวังต่อการเจรจา ณ กรุงเจนีวา ประเทศสวิตเซอร์แลนด์ ครั้งนี้ แต่นางฮิลลารี คลินตัน รัฐมนตรีต่างประเทศสหรัฐฯ บอกว่าอิหร่านต้องแสดงถึงการกระทำที่เป็นรูปเป็นร่างด้วย

มานูเชห์ มอตตากี รัฐมนตรีต่างประเทศของอิหร่าน บอกว่าบรรยากาศของการพูดคุยเป็นไปอย่างสร้างสรรค์ แต่ก็ยืนยันอีกครั้งว่าประเทศของเขามีสิทธิ์อย่างสมบูรณ์ในโครงการแปรรูปยูเรเนียม

นางคลินตันและมอตตากี ไม่ได้เข้าร่วมและปล่อยให้การเจรจาเป็นหน้าที่ของคณะผู้แทน อันประกอบด้วยเจ้าหน้าที่ระดับสูงจากสหรัฐฯ อังกฤษ ฝรั่งเศส เยอรมนี จีนและรัสเซีย ร่วมด้วยตัวแทนเจรจานิวเคลียร์อาวุโสของอิหร่าน ซาอีด จาลิลี

การหารือกันระหว่าง จาลีลี และ วิลเลียม เบิร์นส์ ทูตของสหรัฐฯ นับเป็นการเจรจาระดับสูงสุดของสองประเทศในรอบ 30 ปี ทั้งนี้พวกเขาร่วมกันพิจารณาถึงความตึงเครียดที่เพิ่มขึ้นในประเด็นนิวเคลียร์และสิทธิมนุษยชน

อิหร่านซึ่งยืนยันว่าไม่ได้พยายามผลิตระเบิดนิวเคลียร์ เปิดเผยว่าพวกเขาจะอนุญาตให้คณะตรวจสอบนิวเคลียร์ของสหประชาชาติเยือนโรงงานแปรรูปยูเรเนียมแห่งใหม่ภายใน 2 สัปดาห์ ฮาเวียร์ โซลานา หัวหน้านโยบายต่างประเทศของสหภาพยุโรปกล่าว ขณะที่เจ้าหน้าที่สหรัฐฯปิดเผยว่าอิหร่านและชาติมหาอำนาจมีกำหนดหารือกันอีกครั้งในช่วงปลายเดือนนี้

“อิหร่านบอกกับเราว่าพวกเขาพร้อมให้ความร่วมมือกับทบวงพลังงานปรมาณูระหว่างประเทศ(ไอเออีเอ) อย่างเต็มที่และโดยทันที เกี่ยวกับโรงงานแปรรูปแห่งใหม่” โซลานา กล่าว “เราเห็นพ้องว่าควรมีการเจรจาเพิ่มเติมในอีกไม่กี่สัปดาห์ข้างหน้า นี่เพียงแค่การเริ่มต้นและเราจำเป็นต้องเห็นความคืบหน้าบางอย่างในขั้นปฏิบัติที่เราได้หารือกันในวันนี้”

โซลานากล่าวว่า ชาติมหาอำนาจของโลก เห็นพ้องกันในหลักการให้ส่งประเทศที่ 3 เข้าเสริมสมรรถนะและใช้เครื่องปฏิกรณ์นิวเคลียร์วิจัยในเตหะราน

“มันอยู่ในขั้นผลิต และขั้นตอนพิสูจน์ยังไม่บรรลุผล” คลินตัน บอกกับผู้สื่อข่าวในวอชิงตัน หลังจากพูดคุยกับเจ้าหน้าที่สหรัฐฯ ที่อยู่ในเจนีวา “เราต้องการเห็นกระทำที่เป็นรูปเป็นร่าง”

ขณะที่ทำเนียบขาวเตือนว่าพวกเขาอาจพิจารณาถึงมาตรการคว่ำบาตรเพิ่มเติมหากว่าอิหร่านใช้การเจรจาครั้งนี้เพื่อทำลายความพยายามของนานาชาติที่ต้องการให้เตหะรานเปิดเผยถึงโปรแกรมนิวเคลียร์ของพวกเขา

คณะมนตรีความมั่นคงแห่งสหประชาชาติ ออกมาตรการคว่ำบาตรอิหร่านไปแล้ว 3 รอบ หลังเตหะรานปฏิเสธยุติโปรแกรมแปรรูปยูเรเนียม ขณะที่ชาติตะวันตก เตือนว่าอิหร่านอาจเจอมาตรการคว่ำบาตรเพิ่มเติมและถูกโดดเดี่ยวหากไม่ยอมทำตามความต้องการของนานาชาติ

รัฐมนตีกลาโหมฝรั่งเศสบอกว่า ประเทศของเขาจะเดินหน้ากดดันให้คณะมนตรีความมั่นคงแห่งสหประชาชาติออกมาตรการคว่ำบาตรอิหร่านรอบใหม่หากว่าเตหะรานไม่สามารถสร้างความกระจ่างต่อข้อสงสัยโรงงานนิวเคลียร์แห่งใหม่ ส่วนจีนและรัสเซีย แม้ไม่เต็มใจออกมาตรการลงโทษใหม่ แต่รัสเซียก็บ่งชี้ว่าอาจพิจารณาใหม่ถึงท่าทีคัดค้านก่อนหน้านี้