รัฐมนตรีดับเบิลยูทีโอดิ้นรอบใหม่ ลุ้นปิดดีลโดฮาก่อนอเมริกาได้ผู้นำ

เอเอฟพี - รัฐมนตรีการค้าจากกว่า 30 ชาติ ที่ยังมีความเห็นต่างขั้ว สืบเนื่องจากการต่อรองยื่นมือยื่นแมวเรื่องผลประโยชน์ของแต่ละประเทศยังไม่มีทีท่าลงตัว กำหนดจะประชุมกันอีกครั้งที่นครเจนีวาในสัปดาห์นี้ เพื่อพยายามอีกรอบในการเข็นข้อตกลงเปิดเสรีการค้าโลกฉบับใหม่ ให้ออกมาก่อนที่สหรัฐฯ จะได้ประธานาธิบดีคนใหม่ต้นปีหน้า

หลังจากตกลงกันไม่ได้มาเกือบ 7 ปี วันนี้ (21) เหล่ารัฐมนตรีจะพยายามถมช่องว่างที่ยังดำรงอยู่ เกี่ยวกับมาตรการเปิดเสรีการค้าที่จะบรรจุไว้ในข้อตกลงการค้าเสรีรอบการพัฒนาโดฮา ที่เปิดตัวอย่างครึกโครมและเต็มไปด้วยความหวังในเมืองหลวงของกาตาร์เมื่อเดือนพฤศจิกายน 2001

การเจรจาที่มีองค์การการค้าโลก (ดับเบิลยูทีโอ) เป็นแม่งานรอบนี้ กำลังอยู่ในภาวะชะงักงัน เนื่องจากประเทศพัฒนาแล้วและประเทศกำลังพัฒนาไม่สามารถประนีประนอมกันได้ ในประเด็นเกษตรกรรม สินค้าและบริการ

ตัวแทนของประเทศเหล่านี้ที่จะประชุมกันที่เจนีวาต่างรู้ดีว่า นับจากเดือนมกราคมปีหน้า สหรัฐฯ จะมีคณะบริหารและรัฐสภาชุดใหม่ ซึ่ง ณ ขณะนี้ยังไม่อาจคาดเดาได้ว่า ทัศนคติของพวกเขาที่มีต่อการเปิดเสรีการค้าจะเป็นอย่างไร

ด้วยเหตุนี้ คณะบริหารของจอร์จ ดับเบิลยู บุช จึงกระตือรือร้นที่จะเร่งผลักดันให้บรรลุข้อตกลงกันในปีนี้ ด้วยความหวังว่าจะทำให้รัฐสภาอเมริกันชุดใหม่ อย่างน้อยที่สุดก็บังเกิดความลำบากที่จะปฏิเสธข้อตกลงดังกล่าวไปเลย

อย่างไรก็ตาม สหรัฐฯ ไม่ใช่ประเทศเดียวในการเจรจา ที่กำลังต้องให้ความสำคัญกับท่าทีภายในประเทศ

สหภาพยุโรป (อียู) ก็กำลังเผชิญปัญหาในการสร้างจุดยืนที่เป็นหนึ่งเดียว หลังเกิดการขัดแย้งระหว่างปีเตอร์ แมนเดลสัน หัวหน้าคณะผู้เจรจาของอียู กับประธานาธิบดีนิโกลาส์ ซาร์โกซี ของฝรั่งเศส

ปารีสนั้น มองว่า แมนเดลสัน เป็น “เสรีนิยมใหม่” ที่เตรียมนำภาคเกษตรกรรมที่แข็งแกร่งของฝรั่งเศส ไปแลกกับความสำเร็จในการเจรจา

ต้นเดือนนี้ ซาร์โกซี ยืนยันเสียงแข็งว่า เงื่อนไขต่างๆ ยังไม่เอื้ออำนวยที่จะทำข้อตกลงเปิดเสรีการค้าฉบับใหม่ภายใต้กรอบดับเบิลยูทีโอ มาวันศุกร์ที่แล้ว (18) แอนน์-มารี อิดรัก รัฐมนตรีการค้าแดนน้ำหอมกล่าวหลังประชุมกับรัฐมนตรีการค้าประเทศเพื่อนบ้านในอียูว่า ฝรั่งเศสเห็นด้วยว่าการเจรจาดับเบิลยูทีโอจำเป็นต้องมี “สมดุลใหม่” เพื่อพิจารณาอย่างถ้วนถี่เกี่ยวกับการที่ทางอียูไปยอมอ่อนข้อในโต๊ะเจรจา

ขณะเดียวกัน ไอร์แลนด์ พันธมิตรที่เห็นด้วยกับฝรั่งเศสมายาวนานในประเด็นเกษตรกรรม ก็กล่าวหาคณะกรรมาธิการยุโรปว่า ยื่นข้อเสนอแบบยอมให้แก่ฝ่ายอื่นๆ มากกว่าผลตอบแทนที่จะได้รับกลับมา

จอห์น แมกกินเนส รัฐมนตรีการค้าไอร์แลนด์ ยังไม่ปฏิเสธว่า มีความเป็นไปได้ที่ไอร์แลนด์จะใช้สิทธิ์คัดค้านข้อตกลงที่ไม่สอดคล้องกับผลประโยชน์ของดับลิน

เดือนกรกฎาคมปีที่แล้ว ครอว์ฟอร์ด ฟัลคอนเนอร์ และดอน สตีเฟนสัน เอกอัครราชทูตประจำดับเบิลยูทีโอของนิวซีแลนด์ และแคนาดาตามลำดับ ซึ่งทำหน้าที่เป็นหัวหน้าคณะผู้เจรจาของดับเบิลยูทีโอในประเด็นเกษตรกรรมและผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม ได้เสนอแนวทางในการทำข้อตกลงฉบับร่าง

หลังจากนั้น แม้มีการหารือเชิงเทคนิคกันอย่างเข้มข้นในหมู่นักการทูตด้านการค้าที่เจนีวามาหลายเดือน แต่แนวทางกว้างๆ ของร่างข้อเสนอเหล่านี้ส่วนใหญ่ยังคงไม่เปลี่ยนแปลง ขณะที่สมาชิกรายสำคัญๆ ของดับเบิลยูทีโอก็ยังไม่ถอนการคัดค้านหลายๆ ประเด็นของร่างข้อเสนอนี้เช่นกัน

ประเทศกำลังพัฒนานั้นพยายามกดดันให้ประเทศพัฒนาแล้ว ลดการอุดหนุนภาคเกษตรกรรมของตนเองและลดภาษีศุลกากรที่เก็บจากสินค้าส่งออกของประเทศอื่น ขณะที่ประเทศอุตสาหกรรมก็เรียกร้องให้ชาติกำลังพัฒนาเปิดตลาดบริการและสินค้าอุตสาหกรรมมากขึ้น

เดวิด ฮาร์ทริดจ์ อดีตผู้ช่วยผู้อำนวยการใหญ่ดับเบิลยูทีโอ ชี้ว่า ปัญหาไม่ได้อยู่ที่รายละเอียดของข้อตกลง แต่อยู่ที่ว่ารัฐบาลของชาติต่างๆ พร้อมที่จะเข้าสู่สนามทุ่นระเบิดทางการเมือง ภายหลังจากการไปทำความตกลงกับประเทศอื่นๆ ในกรอบดับเบิลยูทีโอนี้หรือไม่