ฉีดวัคซีนโรคพิษสุนัขบ้า ได้ทั้งป้องกันตัวเองและช่วยชีวิตคนไข้ด้วย! / พลโทนายแพทย์ สมศักดิ์ เถกิงเกียรติ

คอลัมน์ “Golf Healing” โดย “พลโทนายแพทย์ สมศักดิ์ เถกิงเกียรติ แพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านกระดูกประจำโรงพยาบาลพระมงกุฎ และ โรงพยาบาลรามคำแหง มีประสบการณ์ในการดูแลผู้ป่วยมากกว่า 30 ปี somsak_doctor@hotmail.com”

“พี่หมอครับ เรื่องโรคพิษสุนัขบ้านี่ เก่ง สงสัยว่า วัคซีนกับเซรุ่มที่ฉีดป้องกันมันต่างกันตรงไหนครับ? “ถามดีนะเก่ง…มันน่ากลัวจริงๆนะโรคนี้ตายแล้ว 6 ราย นี่แค่เริ่มๆ” แต่ถ้าเก่งอยากจะป้องกันตัวเองแล้วยังได้ทำบุญช่วยชีวิตคนไข้ด้วยนะ…เดี๋ยวพี่บอกวิธีให้

- วัคซีนที่ใช้ป้องกันโรคพิษสุนัขบ้า

เนื่องจากปัจจุบันเราใช้วัคซีนชนิดที่ทำจากเซลล์เพาะเลี้ยง (ฉีด5ครั้งเท่านั้น) เพราะมีประสิทธิภาพสูง ไม่ทำให้เกิดอาการแพ้ และควรฉีดเซรุ่มร่วมด้วย ถ้าบาดแผลลึกมีเลือดออก ถูกเลียริมฝีปาก น้ำลายกระเด็นเข้าตา

สถานเสาวภาใช้โปรแกรมการฉีดวัคซีน 2 แบบคือ แบบปกติฉีดเข้ากล้ามเนื้อ และแบบฉีดเข้าชั้นผิวหนัง แต่ละแบบจะได้รับการฉีด 5 ครั้ง

- เซรุ่มป้องกันโรคพิษสุนัขบ้าเป็นอย่างไร?

เซรุ่มป้องกันโรคพิษสุนัขบ้า เป็นส่วนของน้ำใสของเลือดที่ได้จากม้าหรือคนที่ได้รับการฉีดวัคซีนโรคพิษสุนัขบ้า แล้วร่างกายจะสร้างภูมิต้านทานในรูปของโปรตีนขึ้นในเซรุ่ม เพื่อต่อสู้กับไวรัสโรคพิษสุนัขบ้าในรายที่ถูกสุนัขบ้ากัดโดยการฉีดรอบๆแผลก่อนที่จะก่อโรค และก่อนที่ภูมิต้านทานของร่างกายจากวัคซีนจะสร้างขึ้น ด้วยเหตุนี้การให้เซรุ่มป้องกันโรคพิษสุนัขบ้าร่วมกับการฉัดวัคซีนเข็มแรก จึงเป็นวิธีที่จะป้องกันโรคพิษสุนัขบ้าได้ผลดีที่สุด แต่เซรุ่มดังกล่าวราคาแพงมาก โดยเฉพาะอย่างยิ่งที่ทำมาจากเลือดคน ดังนั้นสถานเสาวภาจึงได้ดำเนินการผลิตเซรุ่มป้องกันโรคพิษสุนัขบ้าจากเลือดม้า และศูนย์บริการโลหิตแห่งชาติ สภากาชาดไทยได้ผลิตเซรุ่มจากเลือดคนเพื่อใช้เองภายในประเทศ โดยขอรับบริจาคโลหิตจากคนที่ได้รับการฉีดวัคซีนป้องกันโรคพิษสุนัขบ้าครบแล้ว และสมัครเข้าโครงการเพื่อทำบุญ กรุณาติดต่อศูนย์บริการโลหิตแห่งชาติ สภากาชาดไทย ทุกวันเวลาราชการ

- การฉีดวัคซีนป้องกันโรคพิษสุนัขบ้าแบบป้องกันล่วงหน้า

เราสามารถเตรียมร่างกายให้พร้อมเพื่อต่อต้านโรคพิษสุนัขบ้าโดยการฉีดวัคซีนป้องกันล่วงหน้าเพียง 3 เข็ม ภายในระยะเวลา 1 เดือน ซึ่งวัคซีนนี้สามารถฉีดได้ไม่จำกัดอายุ โดยเฉพาะเด็กที่มักเล่นกับสัตว์เลี้ยงและมีโอกาสถูกกัด มักมีบาดแผลที่รุนแรง บริเวณใบหน้า ศีรษะ หรือถูกเลียที่ปากหรือมือที่มีบาดแผล หรือควรฉีดป้องกันในบุคคลทั่วไปที่เลี้ยงสัตว์ที่เลี้ยงลูกด้วยนม เช่น สุนัข แมว กระรอก เป็นต้น

- ประโยชน์ของการฉัดวัคซีนป้องกันล่วงหน้า

1. เมื่อถูกสัตว์กัด ก็แค่ฉีดวัคซีนกระตุ้นเพียง 1-2 เข็ม ก็จะได้ภูมิต้านทานที่สูงพอที่จะป้องกันโรคได้อย่างได้ผล

2. ไม่มีความเสี่ยงต่อการแพ้เซรุ่ม หรือเจ็บปวดจากการฉีดเซรุ่มรอบๆแผล

“เข้าใจรึยังเก่ง…ดีไม๊…งั้นรีบไปฉีดวัคซีนซะ”