จิสด้ายืนยันจัดซื้อดาวเทียมโปร่งใสตามหลักคุณธรรม แจงรายละเอียดเชิงเทคนิคที่เป็นความลับทางการค้าของผู้ยืนซองประมูลนั้นไม่สามารถเปิดเผย คาดผู้สังเกตการณ์อาจมีความเข้าใจคลาดเคลื่อน แต่ได้พยายามชี้แจงแล้ว
ดร.อานนท์ สนิทวงศ์ ณ อยุธยา ผู้อำนวยการสำนักงานพัฒนาเทคโนโลยีอวกาศและภูมิสารสนเทศ (จิสด้า) ชี้แจงประเด็นโครงการธีออส-2 (THEOS-2) เมื่อวันที่ 7 ส.ค.61 ณ อาคาร 2 สวทช.กระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี หลังมีข่าวตั้งข้อสังเกตถึงความไม่โปร่งใสของการจัดซื้อจัดจ้างในโครงการดังกล่าว
ดร.อานนท์ระบุว่าโครงการธีออส-2 ไม่ใช่แค่การจัดซื้อดาวเทียม โดยครึ่งหนึ่งของโครงการเป็นนวัตกรรมแพลตฟอร์มดิจิทัลเพื่อการตัดสินใจ (Actionable Intelligence Policy: AIP) ซึ่งเป็นเครื่องมือเพื่อการวิเคราะห์เชิงยุทธศาสตร์และบริหารจัดการพื้นที่แบบครบวงตร ซึ่งจะทำให้นโยบายไทยแลนด์ 4.0 เป็นจริง
"โครงการธีออส-2 นั้นได้เริ่มดำเนินการมาตั้งแต่ปี พ.ศ.2554 และไม่ได้เพิ่งเกิดในรัฐบาลนี้" ดร.อานนท์กล่าว โดยโครงการดังกล่าวจัดขึ้นเพื่อจัดหาดาวเทียมถ่ายภาพทดแทนดาวเทียมไทยโชตในปัจจุบันที่อายุครบการใช้ และจะมีดาวเทียมในโครงการ 2 ดวง คือดาวเทียมขนาดใหญ่ที่สามารถถ่ายภาพที่ความละเอียด 50 เซ็นติเมตร และดาวเทียมขนาดเล็กที่จะออกแบบและสร้างโดยคนไทย เพื่อพัฒนาบุคลากร ความรู้ และเปิดโอกาสให้ภาคเอกชนได้ทดลองใช้เพื่อสร้างความสามารถด้านอุตสาหกรรมอวกาศ
อย่างไรตาม ในกระบวนการจัดซื้อจัดจ้างนั้น ดร.อานนท์ ระบุว่าได้เริ่มดำเนินการก่อนการบังคับใช้ พรบ.การจัดซื้อจัดจ้างและบริหารงานพัสดุภาครัฐ พ.ศ.2560 ดังนั้นกำหนดวิธีการและขั้นตอนในการจัดซื้อจัดจ้างจึงเป็นอำนาจของคณะกรรมการบริหาร ของจิสด้า ซึ่งคณะกรรมการได้เห็นชอบต่อเงื่อนไขการประกวดราคา (Instructions To Bidders) หรือ ITB ที่จิสด้ากำหนดขึ้น และเป็นมากกว่าข้อกำหนดการดำเนินงาน (TOR) เพราะต้องการมากกว่ารายละเอียดเชิงเทคนิค
"ในการดำเนินการประมูลโครงการนั้นมีบริษัทต่างชาติ 16 บริษัทมาซื้อซองประมูล แต่มีเพียง 7 บริษัทที่สู้ต่อ เนื่องจากโจทย์ที่เราต้องการเป็นโจทย์ยาก และที่สุดมีผู้ผ่านคัดเลือกเข้ามา 2 ราย โดยเรามีเกณฑ์ให้คะแนนตามองค์ประกอบต่างๆ ซึ่งได้ผู้ผ่านเกณฑ์เป็นรายสุดท้ายคือบริษัทแอร์บัส (Airbus Defence & Space) และแม้จะได้คะแนนสูงสุด แต่ก็ยังมีอีกหลายเรื่องที่เราไม่พอใจ" ดร.อานนท์ระบุ
ดร.อานนท์ระบุด้วยว่า แม้จะไม่ได้ดำเนินการตาม พรบ.การจัดซื้อจัดจ้างฯ ปี '60 แต่ได้ปรึกษากรมบัญชีกลางมาตลอด ทั้งนี้ประเด็นต่างๆ ที่มีความคลาดเคลื่อนนั้นไม่สามารถเอาข้อมูลมาชี้แจงแก่สาธารณะได้ทั้งหมด โดยเฉพาะข้อมูลเชิงเทคนิคที่เป็นความลับทางการค้าของผู้ยื่นประมูล ซึ่งได้ทำสัญญารับรองว่าจะไม่เปิดเผย แต่ข้อมูลดังกล่าวก็ได้ส่งให้แก่ผู้สังเกตการณ์ในโครงการจัดทำข้อตกลงคุณธรรมของกรมบัญชีกลางด้วย