HITAP วิจัยพบ "บัตรทอง" ช่วยคนไทยจ่ายเงินเองด้านสุขภาพลดลง แต่พบซื้อ “อาหารเสริม ยาบำรุง และวิตามิน” เพิ่มสูงขึ้นกว่า 10 เท่า จาก 465 ล้านบาท เพิ่มเป็น 7.7 พันล้านบาทในช่วง 10 ปี แนะรัฐบาลพิจารณาเพื่อให้ประชาชนเข้าถึงข้อมูลคุณประโยชน์และโทษของอาหารเสริม ยาบำรุงและวิตามินมากขึ้น
นายสุรเดช ดวงทิพย์สิริกุล นักวิจัยโครงการประเมินเทคโนโลยีและนโยบายด้านสุขภาพ (HITAP) กล่าวถึงการทำวิจัยโครงการ “การค้นหาข้อเท็จจริงที่เกี่ยวกับรายจ่ายสุขภาพที่ประชาชนต้องจ่ายด้วยตนเองในประเทศไทย” ว่า มีผลการศึกษาหลายชิ้นชี้ว่า หลังจากประเทศไทยมีหลักประกันสุขภาพถ้วนหน้า (บัตรทอง) ครัวเรือนไทยที่ล้มละลายจากรายจ่ายด้านสุขภาพลดลงอย่างต่อเนื่อง แต่ก็ยังมีข้อสงสัยว่ารายจ่ายด้านสุขภาพของคนไทยเปลี่ยนแปลงไปอย่างไร จากการศึกษาข้อมูลพบว่า รายจ่ายด้านสุขภาพของคนไทยหากนับเป็นตัวเงินจะยังคงจำนวนเท่าเดิม แต่หากเทียบกับค่าใช้จ่ายทั้งหมดของครัวเรือนพบว่า มีสัดส่วนที่ลดลง และมีตัวเลขในหมวด “อาหารเสริม ยาบำรุงและวิตามิน” ที่เพิ่มขึ้นอย่างน่าตกใจ
“ถ้าเราดูรายจ่ายด้านสุขภาพมันจะแบ่งออกเป็น 2 ก้อนใหญ่คือค่ารักษาพยาบาล และค่ายาและเวชภัณฑ์ ซึ่งเมื่อเราดูตัวเลข จะพบว่า สัดส่วนค่ารักษาพยาบาลลดลง แต่ค่ายาและเวชภัณฑ์กลับมีแนวโน่มที่เพิ่มสูงขึ้น โดยเฉพาะหมวดของอาหารเสริม ยาบำรุงและวิตามินซึ่งในอดีตไม่ค่อยเยอะ แต่ในช่วงประมาณ 5 ปีหลังกลับเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่องมากกว่า 10 เท่า” นายสุรเดช กล่าว
นายสุรเดช กล่าวว่า รายจ่ายที่ครัวเรือนจ่ายเองเพื่อซื้ออาหารเสริม ยาบำรุงและวิตามินเพิ่มจาก465 ล้านบาทของรายจ่ายด้านยาและเวชภัณฑ์ในปี พ.ศ. 2545 เป็น 7.7 พันล้านบาทในปี พ.ศ. 2558 ทั้งนี้ นักวิจัยมองว่า ตัวเลขรายจ่ายค่าในหมวดอาหารเสริม ยาบำรุงและวิตามินที่เพิ่มขึ้นอย่างมากสะท้อนให้เห็นว่าครัวเรือนไทยนิยมบริโภคอาหารเสริม ยาบำรุงและวิตามินมากขึ้น ภาครัฐจึงควรให้ความสำคัญเฝ้าระวังประเด็นนี้เพราะอาหารเสริมอาจส่งผลต่อชีวิตได้
“เรื่องอาหารเสริมถือเป็นตัวเลขที่ค่อนข้างน่าตกใจ เพราะในอดีตมันค่อนข้างน้อย แสดงให้เห็นว่าครัวเรือนไทยหันมานิยมบริโภคอาหารเสริม ยาบำรุงและวิตามินมากขึ้น เราไม่ได้จ่ายค่ารักษาพยาบาล แต่เอาเงินมาซื้อยาซื้ออาหารเสริมทานเอง ฉะนั้นภาครัฐควรจะหันมาดูเรื่องนี้ว่าอะไรทำให้คนเราไปซื้อยามากยิ่งขึ้น และมีมาตรการมาควบคุมส่วนตรงนี้ เพราะการทานอาหารเสริมมันก็ส่งผลต่อชีวิตดังที่มีเกิดเป็นข่าวในหลายกรณี” นายสุรเดช กล่าว