หลายท่านคงเคยได้ยินทฤษฎีเกี่ยวกับความฉลาดที่จะนำพาให้ชีวิตประสบความสำเร็จมากมายหลายทฤษฎี เช่น ความฉลาดด้านสติปัญญา (IQ) ความฉลาดด้านการจัดการอารมณ์ (EQ) หรือความฉลาดในการเข้าสังคม (SQ) แต่มีความฉลาดอีกด้านหนึ่งที่ปฏิเสธไม่ได้เลยว่ามีบทบาทสำคัญอย่างมากที่จะทำให้ชีวิตประสบความสำเร็จอย่างมั่นคง นั่นคือ ความฉลาดในการแก้ปัญหาและเผชิญกับอุปสรรคต่างๆ หรือ AQ (Adversity Quotient) นั่นเอง
AQ (Adversity Quotient) เป็นทฤษฎีที่ Dr. Paul G. Stoltz คิดค้นขึ้น หลักการของทฤษฎีนี้คือการเอาชนะอุปสรรคต่างๆ ด้วยการทำให้สำร็จตามเป้าหมายที่ตั้งไว้อย่างไม่ท้อแท้หรือหยุดยั้งกลางทาง แม้จะเหนื่อยยากแค่ไหนก็จะไม่ล้มเลิกจนกว่าจะพบกับความสำเร็จ
เป็นเรื่องแปลกที่เรามักสอนเด็กๆให้เป็นคนที่มี AQ กันตั้งแต่เล็กแต่น้อย เช่น สอนให้หัดแก้ปัญหาผ่านกิจกรรมเกมต่างๆ อาทิ เกมต่อบล็อก เกมต่อจิ๊กซอว์, สอนให้เด็กต่อสู่แข่งขันด้านการเรียนการสอบ อาทิ ต้องเรียนให้ได้อันดับต้นๆของชั้นเรียน ต้องสอบเข้าเรียนในโรงเรียนหรือมหาวิทยาลัยที่หวังไว้ให้ได้ แต่พอเข้าสู่วัยทำงานหรือเป็นผู้ใหญ่ กลับถูกสอนให้อยู่เฉยๆไม่ต้องดิ้นรนอะไรกันให้มากมาย เพราะมักคิดว่าเก่งไปก็เป็นภัย คนหมั่นไส้ หรือทำไปก็เหนื่อยเปล่า ดังนั้น คนบางคนจึงมักพอใจที่จะอยู่ในโซนปลอดภัย คือคิดเพียงแค่ว่าอยู่ไปวันๆไม่สร้างปัญหาหรือความเดือดร้อนให้ใครก็พอแล้วที่จะอยู่รอดไปได้ แต่อย่างไรก็ตาม ในภาวะการแข่งขันยุคปัจจุบันคงทำให้เราคิดเช่นนั้นไม่ได้อีกต่อไป เพราะยุคนี้เป็นยุคที่ใครสร้างผลงานได้มากกว่าก็จะมีโอกาสอยู่รอดและเป็นผู้ถูกเลือกได้มากกว่า และมีชีวิตที่ประสบความสำเร็จได้มากกว่า ซึ่งเราสามารถไปถึงจุดนั้นได้ด้วย AQ
ลองคิดดูว่านักกีฬาคนหนึ่งจะประสบความสำเร็จในการแข่งขันได้เหรียญทองหรือทำลายสถิติต่างๆได้เพราะอะไร หรือนักวิทยาศาสตร์จะคิดค้นทฤษฎีหรือค้นคว้าวิจัยจนสำเร็จได้เพราะสิ่งใด นักแสดงคนหนึ่งจะแสดงหนังละครได้เก่งจนได้รับรางวัลหรือนักร้องคนหนึ่งจะร้องเพลงได้ไพเราะจนเป็นที่ยอมรับเพราะอะไร คำตอบคือเพราะเขาเหล่านั้นมี AQ ที่ดี คือมีความอดทนต่ออุปสรรคนานาประการ เขาไม่ท้อถอย เขาไม่ท้อแท้แม้จะลำบากกายหรือจิตใจ เขารู้จักควบคุมสถานการณ์ เขาพยายามแก้ไขปัญหาและจุดบกพร่องต่างๆ และที่สำคัญคือ เขา “เอาชนะตัวเองและปัจจัยแวดล้อมที่ดึงให้ท้อถอย” ซึ่งนี่คือหัวใจหลักของ AQ คือเปลี่ยนวิกฤติให้เป็นโอกาส เปลี่ยนความกดดันจากสถานการณ์ให้เป็นแรงฮึดสู้ และนั่นเป็นกุญแจที่จะนำความสำเร็จที่สวยงามมาให้เป็นรางวัลแก่ชีวิต
ที่นี้มาลองเช็คกันดูว่าเราเป็นคนมี AQ หรือไม่
1. เมื่อต้องเผชิญปัญหา เราปฏิเสธและหนีมัน แสดงว่าคุณไม่มี AQ เลย
2. เมื่อต้องเผชิญปัญหา เราลองพยายามแก้ปัญหาบ้าง แต่ถ้ารู้สึกว่ารับมือไม่ไหวก็วางมือและกลับไปอยู่ในโซนปลอดภัยของตัวเอง แสดงว่าคุณมี AQ บ้าง แต่ยังมีไม่มากพอ
3. เมื่อต้องเผชิญปัญหา เรารู้สึกว่าเป็นสิ่งท้าทาย เกิดแรงจูงใจที่จะแก้ปัญหานั้นอย่างไม่หยุดยั้งจนกว่าจะแก้ปัญหาได้สำเร็จ แสดงว่าคุณมี AQ แล้ว
การมี AQ นอกจากมีส่วนช่วยทำให้เราประสบความสำเร็จทั้งด้านการงาน การเรียน การใช้ชีวิตประจำวันแล้ว ยังมีประโยชน์ในเรื่องของการพัฒนาจิตใจให้เราเป็นคนที่มีมุมมองต่อชีวิตในแง่ดี เพราะไม่ว่าจะเกิดปัญหาอะไรขึ้น เราจะยิ้มสู้กับมัน และมองว่ามันเป็นแค่เรื่องเล็กน้อยที่เราจัดการได้ เพราะเราจะมีความเชื่อว่า “ไม่มีปัญหาใดใหญ่กว่าความพยายาม” นั่นเอง
เมื่อรู้ข้อดีของการมี AQ แล้ว เรามาสร้าง AQ กันเถอะ!!!