อ.นพ.วีรภัทร โอวัฒนาพานิช
ภาควิชาอายุรศาสตร์
มีผู้ป่วยโรคมะเร็งเม็ดเลือดขาวชนิดเฉียบพลัน อยากทราบถึงโรคที่กำลังเป็นอยู่ ว่าเกิดจากอะไร จะมีวิธีการรักษาให้หายได้ไหม จะมาให้ความรู้เกี่ยวกับโรคนี้
โรคมะเร็งเม็ดเลือดขาว หรือ ที่เรามักเรียกกันว่า “ลิวคีเมีย” เกิดจากแบ่งตัวของเซลล์เม็ดเลือดขาวตัวอ่อนที่เติบโตผิดปกติเป็นจำนวนมากโดยแบ่งออกเป็น 2 ชนิดใหญ่ๆ คือ ชนิดเฉียบพลันและชนิดเรื้อรัง แต่ในวันนี้จะขอพูดถึงโรคมะเร็งเม็ดเลือดขาวชนิดเฉียบพลันก่อน
โรคมะเร็งเม็ดเลือดขาวชนิดเฉียบพลัน เกิดจากความผิดปกติของเซลล์ต้นกำเนิดเม็ดเลือดในไขกระดูก ทำให้มีการแบ่งตัวเพิ่มจำนวนของเซลล์ตัวอ่อนของเม็ดเลือดขาวเพิ่มขึ้นอย่างมากและรวดเร็ว ซึ่งการแบ่งตัวดังกล่าวจะไปรบกวนระบบการสร้างเม็ดเลือดปกติของไขกระดูก
เนื่องจากเม็ดเลือดแดง เม็ดเลือดขาวที่ปกติ และเกล็ดเลือดลดจำนวนลงอย่างรวดเร็ว จึงส่งผลให้ผู้ป่วยมะเร็งเม็ดเลือดขาวชนิดเฉียบพลันมักมีอาการที่พบบ่อย ได้แก่ อาการไข้ อ่อนเพลียจากภาวะซีด เลือดออกผิดปกติ อาจพบต่อมน้ำเหลืองโต ตับโต ม้ามโต น้ำหนักลด ปวดกระดูก ปวดข้อได้
นอกจากนั้น ยังพบว่าผู้ป่วยมะเร็งเม็ดเลือดขาวชนิดเฉียบพลัน บางรายอาจมีอาการผิดปกติทางระบบประสาท เช่น ซึม สับสนเนื่องจากมีเซลล์มะเร็งแทรกตัวในเยื่อหุ้มสมอง
การวินิจฉัยโรคมะเร็งเม็ดเลือดขาวชนิดเฉียบพลัน แพทย์ใช้วิธีการตรวจเลือดและการตรวจไขกระดูกเป็นหลัก โดยขั้นแรก แพทย์จะเจาะเลือดตรวจระดับเม็ดเลือดขาว และดูสเมียร์เลือด เพื่อตรวจว่ามีเซลล์เม็ดเลือดขาวตัวอ่อนหรือไม่ ถ้าพบเซลล์เม็ดเลือดขาวตัวอ่อน ก็จะทำการเจาะไขกระดูก เพื่อใช้ประกอบสำหรับการวินิจฉัยโรคมะเร็งเม็ดเลือดขาวชนิดเฉียบพลัน และเพื่อใช้ประเมินพยากรณ์โรคจากการส่งตรวจความผิดปกติของโครโมโซม และยีนต่อไป
สำหรับการรักษาโรคมะเร็งเม็ดเลือดขาวชนิดเฉียบพลัน แพทย์จะใช้เคมีบำบัดเป็นหลัก เพื่อให้โรคสงบ หลังจากนั้น จะทำการปลูกถ่ายไขกระดูกในผู้ป่วยที่สามารถปลูกถ่ายไขกระดูกได้ ในปัจจุบันมีความก้าวหน้าของยาเคมีบำบัด การดูแลผู้ป่วยขณะรับยาเคมีบำบัดเพื่อลดภาวะแทรกซ้อนต่างๆ และการปลูกถ่ายไขกระดูกมีความก้าวหน้าอย่างมาก เพราะฉะนั้นจัดได้ว่ามะเร็งเม็ดเลือดขาวมีวิธีการรักษาให้หายขาดได้
ผู้ป่วยโรคมะเร็งเม็ดเลือดขาวชนิดเฉียบพลันจะมีภาวะติดเชื้อได้ง่าย ต้องดูแลตัวเองมากเป็นพิเศษ โดยเฉพาะการดูแลสุขอนามัยส่วนตัว โดยเฉพาะสุขภาพปาก ฟัน เพราะผู้ป่วยกลุ่มนี้จะมีการติดเชื้อได้ง่าย นอกจากนี้การรับประทานอาหารควรรับประทานเนื้อสัตว์ ผักที่ปรุงสุก ใหม่ ผลไม้ควรปอกเปลือกก่อนรับประทาน ดื่มน้ำมาก ๆ ออกกำลังกายสม่ำเสมอ นอกจากช่วยให้กล้ามเนื้อของร่างกายแข็งแรงแล้ว ยังช่วยขับของเสียผ่านทางเหงื่อและเพิ่มปริมาณการไหลเวียนเลือด ทำให้เซลล์ต่างๆ ในระบบภูมิต้านทานทำลายสิ่งแปลกปลอมและเชื้อโรคที่บริเวณอวัยวะต่างๆ ได้เร็วขึ้น และที่สำคัญ ควรมาพบแพทย์เพื่อติดตามอาการอย่างสม่ำเสมอ และหากมีอาการผิดปกติ เช่น มีไข้ อ่อนเพลีย หรือเลือดออกผิดปกติให้รีบมาปรึกษาแพทย์ในทันที
****************************
กิจกรรมดีๆ ที่ศิริราช
#จัดงานฉลองครบรอบ 72 ปี ภาควิชากุมารเวชศาสตร์ พบกิจกรรมดี ๆ ให้ผู้ปกครองและหนูน้อยได้ร่วมสนุก ได้ความรู้ และเพลิดเพลิน ระหว่างวันที่ 30 ตุลาคม - 3 พฤศจิกายน 2560 เวลา 10.00 - 14.30 น. ณ โถงอาคาร ๑๐๐ ปี สมเด็จพระศรีนครินทร์ รพ.ศิริราช (ฟรี) สอบถามเพิ่มเติม โทร. 0 2419 5960, 0 2419 5962 (วิภา สิริวรามาศ/ วันดี ทองใบศรี)
#ขอเชิญชม THE DR.OZ THAILAND BY SIRIRAJ รายการสุขภาพรูปแบบใหม่ที่ตอบโจทย์ทุกไลฟ์สไตล์ โดยทีมแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ รพ.ศิริราช ติดตามชมได้ทุกวันอาทิตย์ เวลา 11.00 - 12.00 น. ที่ช่อง 340 ทรู เอ็ก ไซท์ เอช ดี 22 ต.ค. วัยทอง วัยว้าวุ่น, สัญญาณจากอุณหภูมิร่างกาย, ผู้หญิงก็มีซิกแพคได้, ทำความเข้าใจ วงจรไข่ตก 29 ต.ค. นวดตาไม่ช่วยรักษาโรคต้อหิน, การวัดอัตราการหายใจ, อันตรายจากยาแก้ปวด, หัวใจวายเฉียบพลันขณะออกกำลังกาย
ภาควิชาอายุรศาสตร์
มีผู้ป่วยโรคมะเร็งเม็ดเลือดขาวชนิดเฉียบพลัน อยากทราบถึงโรคที่กำลังเป็นอยู่ ว่าเกิดจากอะไร จะมีวิธีการรักษาให้หายได้ไหม จะมาให้ความรู้เกี่ยวกับโรคนี้
โรคมะเร็งเม็ดเลือดขาว หรือ ที่เรามักเรียกกันว่า “ลิวคีเมีย” เกิดจากแบ่งตัวของเซลล์เม็ดเลือดขาวตัวอ่อนที่เติบโตผิดปกติเป็นจำนวนมากโดยแบ่งออกเป็น 2 ชนิดใหญ่ๆ คือ ชนิดเฉียบพลันและชนิดเรื้อรัง แต่ในวันนี้จะขอพูดถึงโรคมะเร็งเม็ดเลือดขาวชนิดเฉียบพลันก่อน
โรคมะเร็งเม็ดเลือดขาวชนิดเฉียบพลัน เกิดจากความผิดปกติของเซลล์ต้นกำเนิดเม็ดเลือดในไขกระดูก ทำให้มีการแบ่งตัวเพิ่มจำนวนของเซลล์ตัวอ่อนของเม็ดเลือดขาวเพิ่มขึ้นอย่างมากและรวดเร็ว ซึ่งการแบ่งตัวดังกล่าวจะไปรบกวนระบบการสร้างเม็ดเลือดปกติของไขกระดูก
เนื่องจากเม็ดเลือดแดง เม็ดเลือดขาวที่ปกติ และเกล็ดเลือดลดจำนวนลงอย่างรวดเร็ว จึงส่งผลให้ผู้ป่วยมะเร็งเม็ดเลือดขาวชนิดเฉียบพลันมักมีอาการที่พบบ่อย ได้แก่ อาการไข้ อ่อนเพลียจากภาวะซีด เลือดออกผิดปกติ อาจพบต่อมน้ำเหลืองโต ตับโต ม้ามโต น้ำหนักลด ปวดกระดูก ปวดข้อได้
นอกจากนั้น ยังพบว่าผู้ป่วยมะเร็งเม็ดเลือดขาวชนิดเฉียบพลัน บางรายอาจมีอาการผิดปกติทางระบบประสาท เช่น ซึม สับสนเนื่องจากมีเซลล์มะเร็งแทรกตัวในเยื่อหุ้มสมอง
การวินิจฉัยโรคมะเร็งเม็ดเลือดขาวชนิดเฉียบพลัน แพทย์ใช้วิธีการตรวจเลือดและการตรวจไขกระดูกเป็นหลัก โดยขั้นแรก แพทย์จะเจาะเลือดตรวจระดับเม็ดเลือดขาว และดูสเมียร์เลือด เพื่อตรวจว่ามีเซลล์เม็ดเลือดขาวตัวอ่อนหรือไม่ ถ้าพบเซลล์เม็ดเลือดขาวตัวอ่อน ก็จะทำการเจาะไขกระดูก เพื่อใช้ประกอบสำหรับการวินิจฉัยโรคมะเร็งเม็ดเลือดขาวชนิดเฉียบพลัน และเพื่อใช้ประเมินพยากรณ์โรคจากการส่งตรวจความผิดปกติของโครโมโซม และยีนต่อไป
สำหรับการรักษาโรคมะเร็งเม็ดเลือดขาวชนิดเฉียบพลัน แพทย์จะใช้เคมีบำบัดเป็นหลัก เพื่อให้โรคสงบ หลังจากนั้น จะทำการปลูกถ่ายไขกระดูกในผู้ป่วยที่สามารถปลูกถ่ายไขกระดูกได้ ในปัจจุบันมีความก้าวหน้าของยาเคมีบำบัด การดูแลผู้ป่วยขณะรับยาเคมีบำบัดเพื่อลดภาวะแทรกซ้อนต่างๆ และการปลูกถ่ายไขกระดูกมีความก้าวหน้าอย่างมาก เพราะฉะนั้นจัดได้ว่ามะเร็งเม็ดเลือดขาวมีวิธีการรักษาให้หายขาดได้
ผู้ป่วยโรคมะเร็งเม็ดเลือดขาวชนิดเฉียบพลันจะมีภาวะติดเชื้อได้ง่าย ต้องดูแลตัวเองมากเป็นพิเศษ โดยเฉพาะการดูแลสุขอนามัยส่วนตัว โดยเฉพาะสุขภาพปาก ฟัน เพราะผู้ป่วยกลุ่มนี้จะมีการติดเชื้อได้ง่าย นอกจากนี้การรับประทานอาหารควรรับประทานเนื้อสัตว์ ผักที่ปรุงสุก ใหม่ ผลไม้ควรปอกเปลือกก่อนรับประทาน ดื่มน้ำมาก ๆ ออกกำลังกายสม่ำเสมอ นอกจากช่วยให้กล้ามเนื้อของร่างกายแข็งแรงแล้ว ยังช่วยขับของเสียผ่านทางเหงื่อและเพิ่มปริมาณการไหลเวียนเลือด ทำให้เซลล์ต่างๆ ในระบบภูมิต้านทานทำลายสิ่งแปลกปลอมและเชื้อโรคที่บริเวณอวัยวะต่างๆ ได้เร็วขึ้น และที่สำคัญ ควรมาพบแพทย์เพื่อติดตามอาการอย่างสม่ำเสมอ และหากมีอาการผิดปกติ เช่น มีไข้ อ่อนเพลีย หรือเลือดออกผิดปกติให้รีบมาปรึกษาแพทย์ในทันที
****************************
กิจกรรมดีๆ ที่ศิริราช
#จัดงานฉลองครบรอบ 72 ปี ภาควิชากุมารเวชศาสตร์ พบกิจกรรมดี ๆ ให้ผู้ปกครองและหนูน้อยได้ร่วมสนุก ได้ความรู้ และเพลิดเพลิน ระหว่างวันที่ 30 ตุลาคม - 3 พฤศจิกายน 2560 เวลา 10.00 - 14.30 น. ณ โถงอาคาร ๑๐๐ ปี สมเด็จพระศรีนครินทร์ รพ.ศิริราช (ฟรี) สอบถามเพิ่มเติม โทร. 0 2419 5960, 0 2419 5962 (วิภา สิริวรามาศ/ วันดี ทองใบศรี)
#ขอเชิญชม THE DR.OZ THAILAND BY SIRIRAJ รายการสุขภาพรูปแบบใหม่ที่ตอบโจทย์ทุกไลฟ์สไตล์ โดยทีมแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ รพ.ศิริราช ติดตามชมได้ทุกวันอาทิตย์ เวลา 11.00 - 12.00 น. ที่ช่อง 340 ทรู เอ็ก ไซท์ เอช ดี 22 ต.ค. วัยทอง วัยว้าวุ่น, สัญญาณจากอุณหภูมิร่างกาย, ผู้หญิงก็มีซิกแพคได้, ทำความเข้าใจ วงจรไข่ตก 29 ต.ค. นวดตาไม่ช่วยรักษาโรคต้อหิน, การวัดอัตราการหายใจ, อันตรายจากยาแก้ปวด, หัวใจวายเฉียบพลันขณะออกกำลังกาย