ทีมโฆษกรัฐบาลแถลง ครม.เห็นชอบหลักการร่าง พ.ร.บ.สิทธิบัตร ทันสมัย-ลดขั้นตอน แจงจัดระเบียบคำขอขึ้นทะเบียนครอบคลุมสมุนไพรไทย ไม่เกี่ยวกฎหมายยาเสพติด
วันนี้ (29 ม.ค.) เวลา 14.00 น. ที่ทำเนียบรัฐบาล นายณัฐพร จาตุศรีพิทักษ์ โฆษกประจำรองนายกรัฐมนตรีฝ่ายเศรษฐกิจ แถลงผลการประชุมคณะรัฐมนตรี (ครม.) ว่า ครม.เห็นชอบหลักการร่างพระราชบัญญัติ (พ.ร.บ.) สิทธิบัตร (ฉบับที่...) พ.ศ. ... โดยจุดประสงค์การปรับปรุง พ.ร.บ.สิทธิบัตร ปี 2522 ซึ่งใช้มา 39 ปี แม้ว่าจะมีการปรับปรุงแก้ไขเพิ่มเติมมาแล้ว 2 รอบ แต่ไม่ได้แก้ไขในสาระสำคัญของกระบวนการจดทะเบียน ทำให้ขั้นตอนการตรวจสอบคำขอไม่สอดคล้องกับหลักสากลและสถานการณ์ที่เปลี่ยนแปลงไป ทำให้ล่าช้า ซ้ำซ้อนต่อการนำไปใช้ประโยชน์ในเชิงพาณิชย์ นอกจากนั้นยังไม่มีบทบัญญัติให้กรมทรัพย์สินทางปัญญาเป็นจุดตรวจสอบ เพื่อป้องกันปัญหาที่เรียกว่าโจรสลัดชีวภาพ คือ การนำทรัพยากรพันธุ์กรรมของประเทศ หรือการนำองค์ความรู้ชุมชนท้องถิ่นไปแสวงหาในเชิงพาณิชย์โดยไม่ได้รับอนุญาตตามกฎหมาย
นายณัฐพรกล่าวต่อว่า โดยร่าง พ.ร.บ.ดังกล่าวมีหลักการสำคัญ 3 ประการ คือ 1. การปรับปรุงขั้นตอนการตรวจสอบคำขอรับสิทธิบัตรการประดิษฐ์และอนุสิทธิบัตรให้มีประสิทธิภาพ ลดขั้นตอนและระยะเวลาเพื่อให้สอดคล้องกับหลักสากล เช่น จะมีการลดระยะเวลาแยกคำขอรับสิทธิบัตรที่มีประดิษฐ์หลายอย่างจากเดิม 120 วัน ให้เหลือ 90 วัน และตรวจสอบสิ่งประดิษฐ์จาก 5 ปีเหลือ 3 ปี 2. การแก้ไขปรับปรุงในส่วนการบังคับใช้สิทธิตามสิทธิบัตรในส่วนของลายเส้น เพื่อเปิดให้ไทยสามารถบังคับใช้สิทธิ ตามสิทธิบัตรเพื่อส่งออกตามเภสัชพันธุ์ไปยังประเทศที่ขาดแคลนและไม่มีศักยภาพผลิตเอง และกำหนดให้ไม่ต้องมีการจ่ายค่าตอบแทนซ้ำซ้อนในประเทศอีก หากจ่ายไปแล้วในประเทศผู้ส่งออก และ 3. การกำหนดให้ผู้ขอรับสิทธิบัตรที่มีการใช้ทรัพยากรพันธุ์กรรมและภูมิปัญญาท้องถิ่นในการประดิษฐ์ ระบุแหล่งที่มาด้วย พร้อมทั้งยื่นเอกสารที่เกี่ยวข้องกับการขออนุญาตก่อนการเข้าถึงและข้อตกลงแบ่งปันผลประโยชน์สอดคล้องกับอนุสัญญาว่าด้วยความหลากหลายทางชีวภาพ ซึ่งประเทศไทยเป็นภาคี เพื่อให้เกิดความเป็นธรรม
ด้านนายพุทธิพงษ์ ปุณณกันต์ รองเลขาธิการนายกรัฐมนตรีและโฆษกประจำสำนักนายกรัฐมนตรี แถลงผลการประชุมคณะรัฐมนตรี (ครม.) ว่า เรื่องร่างพระราชบัญญัติ (พ.ร.บ.) สิทธิบัตร (ฉบับที่...) พ.ศ. ... ต้องแยกออกจากประมวลกฎหมายยาเสพติด เพราะไม่เกี่ยวกัน พร.บ.ดังกล่าวจะเกี่ยวกับเรื่องสมุนไพร และรายการที่เคยขึ้นบัญชีอยู่ทั้งหมด ซึ่งการดำเนินการดังกล่าวเหมือนกับมาขึ้นทะเบียนและจัดระเบียบใหม่ เพื่อให้ครอบคลุมสมุนไพรไทยทั้งหมดทั้งของเดิมและของใหม่ รวมถึงเรื่องลิขสิทธิ์ต่างๆที่เกี่ยวกับต่างประเทศจะกลับเข้ามาอยู่ในระบบภายใต้ พ.ร.บ.ดังกล่าว ยกเว้นเรื่องกัญชา เพราะกัญชาจะไปขึ้นกับประมวลกฎหมายยาเสพติด อย่างไรก็ตาม ใน พ.ร.บ.ดังกล่าวจะครอบคลุมและป้องกันเรื่องจดสิทธิบัตรของต่างประเทศที่จะกระทบสมุนไพรของไทย