ลำปาง – ฝนตกแดดออกเห็ดถอบตามธรรมชาติผุดเต็มป่าชุมชนกุ่มเนิ้งเมืองเถิน..ชาวบ้านทั้งใกล้-ไกล รวมตัวลงขันเติมน้ำมันเดินทางข้ามจังหวัด เข้าป่าคุ้ยดินหาเห็ดขายกันคึกคักแต่เช้าตรู่ทุกวัน สร้างรายได้เป็นกอบเป็นกำ
เมื่อย่างเข้าสู่หน้าฝนทุกปี คนที่เคยผ่านไปมาบนเส้นทางไปป่าชุมชนหมู่ที่ 3 บ้านกุ่มเนิ้ง ต.แม่มอก อ.เถิน จ.ลำปาง ผืนป่าเขตติดต่อกับพื้นที่อุทยานฯแม่วะ ซึ่งเป็นป่าไม้เบญจพันธุ์ขนาดใหญ่ที่ยังคงมีสภาพป่าสมบูรณ์ จะพบขบวนชาวบ้านทั้งใน-นอกชุมชน รวมถึงผู้คนจากจังหวัดใกล้เคียง อาทิ แพร่ สุโขทัย ตาก ฯลฯ รวมตัวกันลงขันเติมน้ำมันรถเดินทางมุ่งหน้าไปป่าฯบ้านกุ่มเนิ้ง เป็นกลุ่มๆตั้งแต่เช้าตรู่ รวมๆแล้วไม่ต่ำกว่า 200-300 คนทุกวัน
โดยทั้งหมดล้วนมุ่งหน้าเข้าป่าชุมชนบ้านกุ่มเนิ้ง เพื่อผาเห็ดเผาะ หรือเห็ดถอบ เพราะผืนป่าแห่งนี้มีสภาพเป็นป่าสมบูรณ์ เมื่อเข้าหน้าฝน ป่ามีความชื้น เห็ดถอบ ก็จะผุดขึ้นมาจากใต้ดินจำนวนมาก ทำให้ชาวบ้านในชุมชนและในพื้นที่จังหวัดใกล้เคียง ที่ทราบว่าป่าบริเวณดังกล่าวมีเห็ดถอบก็พากันมาหาเห็ดกันอย่างคึกคัก
ซึ่งพบว่า คนที่เข้าไปหาเห็ดถอบนั้น บางคนเข้าไปในป่าไม่ถึง 2 ชั่วโมง ก็ได้เห็ดออกมา 2-3 ลิตร ส่วนหนึ่งก็จะนำไปบริโภค ที่เหลือก็จะนำไปขายในราคาลิตรละ 300-350 บาท สร้างรายได้เป็นกอบเป็นกำ
สอบถามชาวบ้านที่เดินทางมาจาก อ.วังชิ้น จ.แพร่ บอกว่าแต่ละคนก็ช่วยกันลงขันเป็นค่าน้ำมันรถให้เจ้าของรถคนละ 100 บาท ออกเดินทางมาจาก อ.วังชิ้น มาตั้งแต่เวลา 04.00 น. มาถึงตรงจุดที่หาเห็ด ประมาณ 06.00 น. แล้วก็แยกย้ายเดินเท้าหาเห็ดถอบ จากนั้นก็จะกลับออกมาจากป่าอีกครั้งประมาณ 15.00 น.
“แต่ละคนก็จะได้เห็ดถอบมาคนละประมาณ 7-8 ลิตร บางคนก็เก็บไว้กินบ้าง บางคนก็จะขายทั้งหมด ซึ่งบริเวณปากทางก็จะมีพ่อค้ามารอรับซื้อเห็ดถอบกันถึงที่ ในราคาลิตรละ 250 บาท และนำไปจำหน่ายต่อในราคาลิตรละ 300-350 บาท ทำให้แต่ละวันชาวบ้านจะมีรายได้จากการขายเห็ดถอบหลักพันบาทเลยทีเดียว”
สำหรับสาเหตุที่ผืนป่าแห่งนี้ มีเห็ดถอบและเห็ดอื่นขึ้นตามธรรมชาติมาก ก็เนื่องจากเป็นป่าชุมชน และมีการรณรงค์ไม่ให้มีการเผาป่า-ตัดไม้ ทำให้ป่าไม้ยังคงความอุดมสมบูรณ์ ซึ่งชาวบ้านในพื้นที่จะไม่หวง หากคนต่างพื้นที่เข้ามาหาเห็ด เพราะหนึ่งปีก็จะมีให้เก็บกันเพียงครั้งเดียว โดยเฉพาะเห็ดถอบ ถือเป็นเห็ดที่ชาวบ้านทางภาคเหนือนิยมรับประทาน สามารถนำมาประกอบอาหารได้หลากหลายชนิด อาทิ ต้มเค็มทานกับน้ำพริกข่า น้ำพริกตาแดง ผัด แกงส้มใบมะขาม เป็นต้น
