เอเอฟพี/เอเจนซีส์ - กษัตริย์ซาอุดีอาระเบีย โปรดเกล้าฯ ให้เจ้าชาย โมฮัมเหม็ด บิน นาเยฟ มกุฎราชกุมารพระองค์ใหม่ เสด็จฯ แทนพระองค์ไปร่วมการประชุมระดับผู้นำสุดยอดซึ่งประธานาธิบดีบารัค โอบามา แห่งสหรัฐฯ เป็นเจ้าภาพจัดขึ้นที่แคมป์เดวิด มลรัฐแมริแลนด์ ในวันพฤหัสบดีนี้ (13 พ.ค.) ไม่เพียงเท่านั้น รายงานข่าวในวงการทูตระบุว่า การประชุมซัมมิตระหว่างอเมริกากับบรรดาประเทศริมอ่าวอาหรับคราวนี้ ในที่สุดแล้วน่าจะมีประมุขแห่งรัฐจากฝ่ายอาหรับเข้าร่วมเพียง 2 จากจำนวนทั้งสิ้น 6 พระองค์ ทั้งนี้สะท้อนให้เห็นถึงความไม่พอใจซึ่งชาติอาหรับเหล่านี้ มีต่อนโยบายของวอชิงตันที่กำลังขยับเข้าใกล้อิหร่านมากขึ้น
โอบามา ได้ส่งเทียบเชิญพระราชาธิบดี, เอมีร์, และสุลต่าน แห่งรัฐอ่าวอาหรับทั้ง 6 พระองค์ ให้เสด็จมายังสถานพักตากอากาศของประธานาธิบดี ณ แคมป์เดวิด โดยถือเป็นความพยายามสร้างความเชื่อมั่นต่อชาติพันธมิตรในตะวันออกกลาง ในขณะที่วอชิงตันกำลังเจรจากับอิหร่านว่าด้วยการควบคุมกิจกรรมนิวเคลียร์
แต่แล้วแผนจัดประชุมซัมมิตของโอบามาครั้งนี้ทำท่าจะไม่สำเร็จงดงามอย่างที่คิด เพราะทำท่าว่าจะมีบุคคลระดับประมุขรัฐของอ่าวอาหรับเข้าร่วมการประชุมเพียง 2 พระองค์เท่านั้น
สถานเอกอัครราชทูตซาอุดีอาระเบียประจำกรุงวอชิงตัน แถลงในวันจันทร์ (10) ว่า เจ้าชายโมฮัมเหม็ด บิน นาเยฟ มกุฎราชกุมาร จะทรงเป็นหัวหน้าคณะผู้แทนซาอุดีเข้าร่วมประชุมกับโอบามา ขณะที่เจ้าชายโมฮัมเหม็ด บิน ซัลมาน พระราชโอรสของพระราชาธิบดีซึ่งมีตำแหน่งเป็นรัชทายาทลำดับที่ 2 และเป็นผู้ผลักดันให้ซาอุดีส่งเครื่องบินเข้าไปโจมตีกบฏเยเมน ก็จะเสด็จด้วย
จนถึงค่ำวันศุกร์ที่แล้ว (8) เจ้าหน้าที่อเมริกันยังคาดหมายว่ากษัตริย์ซัลมานจะเสด็จเยือนสหรัฐฯ ด้วยพระองค์เอง ก่อนที่จะได้รับแจ้งจากทางการซาอุดีอาระเบียว่ามีการเปลี่ยนแปลง
สถานเอกอัครราชทูตในกรุงวอชิงตัน ได้อ้างคำชี้แจ้งของ อเดล อัล-ญุเบร์ รัฐมนตรีต่างประเทศซาอุดีอาระเบีย ซึ่งระบุว่า กษัตริย์ซัลมานไม่สามารถเสด็จฯ เยือนสหรัฐฯได้ด้วยเหตุผลเรื่อง “เวลาในการจัดประชุม ซึ่งไปตรงกับช่วงที่ซาอุดีและกบฏเยเมนทำข้อตกลงหยุดยิงเพื่อมนุษยธรรม รวมถึงพิธีเปิดศูนย์ช่วยเหลือด้านมนุษยธรรมแห่งสมเด็จพระราชาธิบดีซัลมาน”
เจ้าหน้าที่อาวุโสในรัฐบาลสหรัฐฯ ยืนยันว่า “สิ่งที่เกิดขึ้นไม่ใช่การตอบโต้เรื่องใดทั้งสิ้น”
ทว่าเจ้าหน้าที่หลายคนชี้บ่งว่า ทางด้านพระราชาธิบดี ฮามาด บิน อิสซา อัล-คอลิฟา แห่งบาห์เรน ก็โปรดเกล้าฯ ให้มกุฎราชกุมารเสด็จไปร่วมประชุมแทนพระองค์เช่นกัน
ไม่เพียงเท่านั้น เป็นที่ทราบกันว่า สุลต่านกอบูส แห่งโอมาน เวลานี้ทรงพระประชวร และพวกนักการทูตเผยว่ากรุงมัสกัตจะส่งรองนายกรัฐมนตรีเป็นตัวแทนไปร่วมประชุม ขณะเดียวกัน ประธานาธิบดีสหรัฐอาหรับเอมิเรตส์ (ยูเออี) ชัยค์ คอลิฟา บิน ซายเอด อัล-นาหะยัน ก็ทรงพระประชวรเช่นกัน โดยที่ไม่ได้ทรงปรากฏพระองค์ในที่สาธารณะเลยภายหลังทรงเข้ารับการผ่าตัดในปีที่แล้ว แหล่งข่าววงการในทูตจึงบอกกันว่า ชัยค์ โมฮัมเหม็ด บิน ซายเอด อัล-นาหะยัน มกุฎราชกุมารแห่งอาบูดาบี จะเสด็จแทน
นี่จึงหมายความว่าโอบามาจะได้พบบุคคลระดับประมุขรัฐจากกาตาร์และคูเวตเท่านั้น ทั้งที่ได้ส่งเทียบเชิญอย่างเอิกเกริก
ทำเนียบขาวหวังว่า การประชุมซัมมิตครั้งนี้จะช่วยลดความวิตกกังวลของรัฐอ่าวอาหรับ เกี่ยวกับการเจรจาควบคุมนิวเคลียร์อิหร่าน ซึ่งฝ่ายอาหรับมองว่าไม่ต่างจากการต่อรองกับ “ปีศาจ” และยังรู้สึกว่าโอบามาให้ความสำคัญกับพันธมิตรที่เป็นมุสลิมนิกายสุหนี่ในตะวันออกกลาง ลดน้อยลง
เจ้าหน้าที่รัฐอ่าวอาหรับเรียกร้องให้สหรัฐฯ ยอมจำหน่าย F-35 ซึ่งเป็นสุดยอดเครื่องบินขับไล่สเตลท์ยุคที่ 5 ให้แก่พันธมิตรแถบนี้ รวมทั้งทำข้อตกลงเป็นลายลักษณ์อักษรว่าจะรับรองความมั่นคงหากเกิดภัยคุกคามจากอิหร่าน
ข้อตกลงควบคุมนิวเคลียร์ฉบับสมบูรณ์ซึ่งจะต้องเจรจาให้สำเร็จลุล่วงภายในเดือนมิถุนายนนี้ จะทำให้อิหร่านต้องตัดทอนกิจกรรมนิวเคลียร์ลงอย่างมาก เพื่อแลกกับการเพิกถอนมาตรการคว่ำบาตรทางเศรษฐกิจและปล่อยเงินทุนที่อายัดไว้เป็นมูลค่ากว่า 100,000 ล้านดอลลาร์
รัฐอ่าวอาหรับเกรงว่าเตหะรานอาจนำเม็ดเงินมหาศาลเหล่านี้ไปใช้ซื้ออาวุธ หรือสนับสนุนกองกำลังท้องถิ่นชีอะห์ในภูมิภาค
โอบามา ได้ส่งเทียบเชิญพระราชาธิบดี, เอมีร์, และสุลต่าน แห่งรัฐอ่าวอาหรับทั้ง 6 พระองค์ ให้เสด็จมายังสถานพักตากอากาศของประธานาธิบดี ณ แคมป์เดวิด โดยถือเป็นความพยายามสร้างความเชื่อมั่นต่อชาติพันธมิตรในตะวันออกกลาง ในขณะที่วอชิงตันกำลังเจรจากับอิหร่านว่าด้วยการควบคุมกิจกรรมนิวเคลียร์
แต่แล้วแผนจัดประชุมซัมมิตของโอบามาครั้งนี้ทำท่าจะไม่สำเร็จงดงามอย่างที่คิด เพราะทำท่าว่าจะมีบุคคลระดับประมุขรัฐของอ่าวอาหรับเข้าร่วมการประชุมเพียง 2 พระองค์เท่านั้น
สถานเอกอัครราชทูตซาอุดีอาระเบียประจำกรุงวอชิงตัน แถลงในวันจันทร์ (10) ว่า เจ้าชายโมฮัมเหม็ด บิน นาเยฟ มกุฎราชกุมาร จะทรงเป็นหัวหน้าคณะผู้แทนซาอุดีเข้าร่วมประชุมกับโอบามา ขณะที่เจ้าชายโมฮัมเหม็ด บิน ซัลมาน พระราชโอรสของพระราชาธิบดีซึ่งมีตำแหน่งเป็นรัชทายาทลำดับที่ 2 และเป็นผู้ผลักดันให้ซาอุดีส่งเครื่องบินเข้าไปโจมตีกบฏเยเมน ก็จะเสด็จด้วย
จนถึงค่ำวันศุกร์ที่แล้ว (8) เจ้าหน้าที่อเมริกันยังคาดหมายว่ากษัตริย์ซัลมานจะเสด็จเยือนสหรัฐฯ ด้วยพระองค์เอง ก่อนที่จะได้รับแจ้งจากทางการซาอุดีอาระเบียว่ามีการเปลี่ยนแปลง
สถานเอกอัครราชทูตในกรุงวอชิงตัน ได้อ้างคำชี้แจ้งของ อเดล อัล-ญุเบร์ รัฐมนตรีต่างประเทศซาอุดีอาระเบีย ซึ่งระบุว่า กษัตริย์ซัลมานไม่สามารถเสด็จฯ เยือนสหรัฐฯได้ด้วยเหตุผลเรื่อง “เวลาในการจัดประชุม ซึ่งไปตรงกับช่วงที่ซาอุดีและกบฏเยเมนทำข้อตกลงหยุดยิงเพื่อมนุษยธรรม รวมถึงพิธีเปิดศูนย์ช่วยเหลือด้านมนุษยธรรมแห่งสมเด็จพระราชาธิบดีซัลมาน”
เจ้าหน้าที่อาวุโสในรัฐบาลสหรัฐฯ ยืนยันว่า “สิ่งที่เกิดขึ้นไม่ใช่การตอบโต้เรื่องใดทั้งสิ้น”
ทว่าเจ้าหน้าที่หลายคนชี้บ่งว่า ทางด้านพระราชาธิบดี ฮามาด บิน อิสซา อัล-คอลิฟา แห่งบาห์เรน ก็โปรดเกล้าฯ ให้มกุฎราชกุมารเสด็จไปร่วมประชุมแทนพระองค์เช่นกัน
ไม่เพียงเท่านั้น เป็นที่ทราบกันว่า สุลต่านกอบูส แห่งโอมาน เวลานี้ทรงพระประชวร และพวกนักการทูตเผยว่ากรุงมัสกัตจะส่งรองนายกรัฐมนตรีเป็นตัวแทนไปร่วมประชุม ขณะเดียวกัน ประธานาธิบดีสหรัฐอาหรับเอมิเรตส์ (ยูเออี) ชัยค์ คอลิฟา บิน ซายเอด อัล-นาหะยัน ก็ทรงพระประชวรเช่นกัน โดยที่ไม่ได้ทรงปรากฏพระองค์ในที่สาธารณะเลยภายหลังทรงเข้ารับการผ่าตัดในปีที่แล้ว แหล่งข่าววงการในทูตจึงบอกกันว่า ชัยค์ โมฮัมเหม็ด บิน ซายเอด อัล-นาหะยัน มกุฎราชกุมารแห่งอาบูดาบี จะเสด็จแทน
นี่จึงหมายความว่าโอบามาจะได้พบบุคคลระดับประมุขรัฐจากกาตาร์และคูเวตเท่านั้น ทั้งที่ได้ส่งเทียบเชิญอย่างเอิกเกริก
ทำเนียบขาวหวังว่า การประชุมซัมมิตครั้งนี้จะช่วยลดความวิตกกังวลของรัฐอ่าวอาหรับ เกี่ยวกับการเจรจาควบคุมนิวเคลียร์อิหร่าน ซึ่งฝ่ายอาหรับมองว่าไม่ต่างจากการต่อรองกับ “ปีศาจ” และยังรู้สึกว่าโอบามาให้ความสำคัญกับพันธมิตรที่เป็นมุสลิมนิกายสุหนี่ในตะวันออกกลาง ลดน้อยลง
เจ้าหน้าที่รัฐอ่าวอาหรับเรียกร้องให้สหรัฐฯ ยอมจำหน่าย F-35 ซึ่งเป็นสุดยอดเครื่องบินขับไล่สเตลท์ยุคที่ 5 ให้แก่พันธมิตรแถบนี้ รวมทั้งทำข้อตกลงเป็นลายลักษณ์อักษรว่าจะรับรองความมั่นคงหากเกิดภัยคุกคามจากอิหร่าน
ข้อตกลงควบคุมนิวเคลียร์ฉบับสมบูรณ์ซึ่งจะต้องเจรจาให้สำเร็จลุล่วงภายในเดือนมิถุนายนนี้ จะทำให้อิหร่านต้องตัดทอนกิจกรรมนิวเคลียร์ลงอย่างมาก เพื่อแลกกับการเพิกถอนมาตรการคว่ำบาตรทางเศรษฐกิจและปล่อยเงินทุนที่อายัดไว้เป็นมูลค่ากว่า 100,000 ล้านดอลลาร์
รัฐอ่าวอาหรับเกรงว่าเตหะรานอาจนำเม็ดเงินมหาศาลเหล่านี้ไปใช้ซื้ออาวุธ หรือสนับสนุนกองกำลังท้องถิ่นชีอะห์ในภูมิภาค