รอยเตอร์ - ประธานาธิบดี ฮัสซัน รูฮานี แห่งอิหร่านยืนยันไม่มีแผนเปิดเจรจาทวิภาคีกับสหรัฐฯ พร้อมขู่จะลดการปฏิบัติตามเงื่อนไขข้อตกลงนิวเคลียร์ปี 2015 เพิ่มเติม หากการเจรจาที่ทำอยู่ในปัจจุบันไม่เห็นผลคืบหน้าภายในวันพฤหัสบดีนี้ (5 ก.ย.)
วอชิงตันและเตหะรานเปิดศึกงัดข้อกันมาตั้งแต่เดือน พ.ค. ปีที่แล้ว หลังจากประธานาธิบดี โดนัลด์ ทรัมป์ นำสหรัฐฯ ถอนตัวออกจากข้อตกลงควบคุมนิวเคลียร์ปี 2015 และสั่งรื้อฟื้นบทลงโทษทางเศรษฐกิจต่ออิหร่าน
ชาติคู่อริทั้งสองเกือบจะเผชิญหน้าทางทหารกันอยู่รอมร่อในเดือน มิ.ย. หลังจากอิหร่านยิงสอยโดรนของสหรัฐฯ ตกในช่องแคบฮอร์มุซ และ ทรัมป์ ได้ออกคำสั่งให้กองทัพโจมตีแก้แค้น ก่อนที่จะยกเลิกในนาทีสุดท้าย
ฝรั่งเศสพยายามเป็นคนกลางไกล่เกลี่ยลดความตึงเครียด โดยประธานาธิบดี เอมมานูแอล มาครง ได้เอ่ยต่อที่ประชุมกลุ่มชาติอุตสาหกรรมชั้นนำ G7 เมื่อปลายเดือนที่แล้วว่าอยากจะเป็นเจ้าภาพจัดการหารือทวิภาคีระหว่าง รูฮานี และ ทรัมป์
“อาจจะเป็นความเข้าใจผิด เราเคยพูดไปแล้วหลายครั้ง และจะขอย้ำอีกครั้งว่า เราไม่เคยตัดสินใจที่จะเปิดหารือทวิภาคีกับสหรัฐฯ” รูฮานี กล่าว
“โดยหลักการแล้ว เราไม่ต้องการเจรจาทวิภาคีกับสหรัฐฯ... แต่ถ้าหากสหรัฐฯ ยกเลิกมาตรการคว่ำบาตรทั้งหมด ก็เป็นไปได้ที่จะมีการพูดคุยกันผ่านเวทีประชุม P5+1 เหมือนที่เคยเป็นมาในอดีต” ผู้นำอิหร่านกล่าว โดยหมายถึงกลุ่มมหาอำนาจ 6 ชาติที่ทำข้อตกลงนิวเคลียร์ปี 2015 กับอิหร่าน ได้แก่ สหรัฐฯ อังกฤษ รัสเซีย จีน ฝรั่งเศส บวกเยอรมนี
แผนปฏิบัติการเบ็ดเสร็จร่วม (JCPOA) หรือข้อตกลงนิวเคลียร์ปี 2015 นั้นเป็นความริเริ่มของอดีตประธานาธิบดี บารัค โอบามา โดยมุ่งขยายเวลาที่อิหร่านจะผลิตวัสดุฟิสไซล์ได้มากพอต่อการผลิตระเบิดนิวเคลียร์ 1 ลูก หรือที่เรียกว่า ‘เบรกเอาท์ ไทม์’ จากไม่กี่เดือนเป็นอย่างน้อย 1 ปี จนกว่าจะถึงปี 2025
ข้อตกลงนี้ให้สัญญาว่าจะผ่อนปรนมาตรการคว่ำบาตรและมอบผลประโยชน์ทางเศรษฐกิจ เพื่อแลกเปลี่ยนกับการที่อิหร่านยอมจำกัดกิจกรรมนิวเคลียร์
อิหร่านแก้แค้นการถอนตัวฝ่ายเดียวของสหรัฐฯ ด้วยการเสริมสมรรถนะยูเรเนียมเกิดขีดจำกัดทั้งในแง่ของคุณภาพและปริมาณ และล่าสุด รูฮานี ก็ยื่นคำขู่วันนี้ (3) ว่า “มาตรการขั้นที่ 3 จะถูกบังคับใช้ในอีกไม่กี่วัน” หากภาคีที่เหลืออยู่อีก 5 ประเทศไม่ปฏิบัติตามพันธกรณีที่ให้ไว้
“หากการเจรจาเหล่านี้ไม่เห็นผลภายในวันพฤหัสบดี (5) เราจะประกาศลดการปฏิบัติตามข้อตกลงในขั้นที่ 3” ผู้นำอิหร่านกล่าว