รอยเตอร์ - กองทัพสหรัฐฯ ส่งเรือพิฆาต 2 ลำล่องผ่านช่องแคบไต้หวันเมื่อวันอาทิตย์ (28 เม.ย.) โดยเป็นส่วนหนึ่งของภารกิจสำแดงเสรีภาพที่สหรัฐฯ กระทำบ่อยครั้งขึ้นเรื่อยๆ โดยไม่แคร์เสียงประณามจากจีน
แม้ปฏิบัติการครั้งนี้จะกระตุ้นความบาดหมางกับปักกิ่ง แต่สำหรับไต้หวันแล้วนี่คือสัญญาณบ่งบอกถึงการสนับสนุนจากรัฐบาลประธานาธิบดี โดนัลด์ ทรัมป์ แห่งสหรัฐฯ ในยามที่สายสัมพันธ์ปักกิ่ง-ไทเปไม่สู้ดี
สถานะของไต้หวันเป็นอีกหนึ่งประเด็นที่สร้างความบาดหมางระหว่างจีนกับสหรัฐฯ นอกเหนือไปจากเรื่องสงครามการค้า, มาตรการคว่ำบาตร และการที่จีนสยายอิทธิพลทางทหารในทะเลจีนใต้ ซึ่งทำให้ต้องเผชิญหน้ากับอเมริกาที่ยังคงส่งเรือออกสำแดงเสรีภาพน่านน้ำแถบนี้อยู่เนืองๆ
กองทัพสหรัฐฯ ยืนยันว่า เรือพิฆาต ยูเอสเอส วิลเลียม พี. ลอว์เรนซ์ และ ยูเอสเอส สเต็ตเฮม ได้ล่องผ่านเข้าไปยังช่องแคบซึ่งมีความกว้างราว 180 กิโลเมตรระหว่างจีนกับไต้หวัน
“เรือทั้งสองได้ล่องผ่านช่องแคบไต้หวัน เพื่อแสดงให้เห็นถึงเจตนารมณ์ของสหรัฐฯ ที่จะส่งเสริมความเสรีและเปิดกว้างในภูมิภาคอินโด-แปซิฟิก” นาวาตรี เคลย์ ดอสส์ โฆษกประจำกองเรือที่ 7 ของกองทัพเรือสหรัฐฯ ระบุในถ้อยแถลง
ดอสส์ ยืนยันด้วยว่า เรือพิฆาตทั้งสองลำไม่ได้มีการปฏิสัมพันธ์อย่างไม่เป็นมืออาชีพ (unprofessional interactions) กับเรือของชาติอื่นๆ ระหว่างที่ปฏิบัติภารกิจนี้
ด้านกระทรวงกลาโหมไต้หวันระบุว่า เรือพิฆาตสหรัฐฯ ทั้ง 2 ลำได้ล่องผ่านช่องแคบไต้หวันขึ้นไปทางทิศเหนือ โดยกองทัพไต้หวันได้เฝ้าจับตาดูความเคลื่อนไหวอย่างใกล้ชิด แต่ไม่พบสิ่งผิดปกติ
ล่าสุด ทางการจีนยังไม่ออกมาแสดงความคิดเห็นต่อเรื่องนี้
แม้จะไม่ได้สถาปนาความสัมพันธ์ทางการทูต แต่สหรัฐฯ มีพันธกรณีตามกฎหมายที่จะต้องให้ความคุ้มกันแก่ไต้หวัน และยังเป็นซัพพลายเออร์อาวุธให้ด้วย
ข้อมูลจากกระทรวงกลาโหมสหรัฐฯ ระบุว่า วอชิงตันได้ขายอาวุธให้แก่ไต้หวันคิดเป็นมูลค่ามากกว่า 15,000 ล้านดอลลาร์ตั้งแต่ปี 2010 เป็นต้นมา
จีนเริ่มใช้มาตรการกดดันหนักขึ้นเรื่อยๆ เพื่อประกาศอธิปไตยเหนือเกาะไต้หวัน ซึ่งปักกิ่งถือว่าเป็นเพียง ‘มณฑลทรยศ’ ภายใต้หลักจีนเดียว (One China)
ก่อนหน้านี้ รัฐบาลจีนก็ได้ออกมาวิจารณ์กรณีเรือรบฝรั่งเศสล่องผ่านช่องแคบไต้หวันว่าเป็นสิ่งที่ “ผิดกฎหมาย”
นักวิเคราะห์เชื่อว่าความกังวลเกี่ยวกับไต้หวันมีผลไม่น้อยต่อการจัดสรรงบประมาณกลาโหมของจีนในปีนี้ ขณะที่ประธานาธิบดี สี จิ้นผิง ก็ได้เตือนไว้ในสุนทรพจน์ปีใหม่ว่า อาจจะตัดสินใจใช้กำลังทหารเพื่อนำไต้หวันกลับมาอยู่ภายใต้อาณัติ
จีนได้ส่งเครื่องบินทหารและกองเรือไปซ้อมรบเฉียดเกาะไต้หวันบ่อยขึ้นในช่วง 2-3 ปีที่ผ่านมา และยังเดินเกมโน้มน้าวประเทศต่างๆ ให้ตัดสัมพันธ์กับไทเป ทำให้เวลานี้ไต้หวันเหลือพันธมิตรทางการทูตอยู่แค่ไม่กี่ราย