ปธน.จีนเปิดฉากเยือนฟิลิปปินส์ชื่นมื่น “ดูเตอร์เต” วาดหวังได้เงินอัดฉีดก้อนโต

เอเจนซีส์ - ประธานาธิบดี “สี” โปรยยาหอม “ดูเตอร์เต” ชี้การเยือนฟิลิปปินส์ถือเป็น “หลักชัย” ในประวัติศาสตร์ความสัมพันธ์สองประเทศ ด้านผู้นำแดนตากาล็อกให้การต้อนรับสมเกียรติด้วยความหวังว่า ปักกิ่งจะมอบเงินทุนและเงินกู้ 24,000 ล้านดอลลาร์ให้ตามที่สัญญาไว้เมื่อสองปีก่อน

โรดริโก ดูเตอร์เต ประธานาธิบดีฟิลิปปินส์ ดึงดูดความสนใจจีนอย่างชงัด ด้วยการประกาศหลังชนะเลือกตั้งปี 2016 ได้ไม่นานว่า ฟิลิปปินส์จะตีตนออกห่างอเมริกา อดีตเจ้าอาณานิคม และนับจากนั้นปักกิ่งที่แย่งชิงความเป็นใหญ่กับวอชิงตันเหนือมหาสมุทรแปซิฟิก ก็ให้สัญญาลงทุนและปล่อยกู้โครงการโครงสร้างพื้นฐานที่ฟิลิปปินส์ต้องการอย่างยิ่งมูลค่าถึง 24,000 ล้านดอลลาร์

ทว่า สองปีต่อมา ฟิลิปปินส์ได้รับเงินเพียงเศษเสี้ยวของที่จีนให้คำมั่นไว้ จนเกิดคำถามว่า ดูเตอร์เตถูกหลอกให้เข้าหาจีน และโอนอ่อนผ่อนตามมากเกินไปในกรณีพิพาททะเลจีนใต้หรือไม่ อย่างไรก็ดี ผู้เชี่ยวชาญของฝ่ายตะวันตกพากันกระพือคำเตือนของรองประธานาธิบดีไมค์ เพนซ์ของสหรัฐฯ ให้ระวังติดกับดักหนี้จากการกู้เงินจีน

ประธานาธิบดีสี จิ้นผิงเดินทางถึงมะนิลาเมื่อวันอังคาร (20 พ.ย.) ท่ามกลางการต้อนรับอย่างเอิกเกริกสมกับการเยือนอย่างเป็นทางการครั้งแรกของผู้นำจีนในรอบ 13 ปี และท่ามกลางความหวังของฟิลิปปินส์ในการได้รับโครงการลงทุนที่เคยสัญญากันไว้

ดูเตอร์เตกล่าวต้อนรับสีที่ทำเนียบประธานาธิบดีว่า นี่ไม่ใช่การไปมาหาสู่กันธรรมดา แต่เป็นโอกาสสำคัญทางประวัติศาสตร์

ผู้นำแดนมังกรตอบรับอย่างมีน้ำใจพอๆ กันว่า การเยือนครั้งนี้จะเป็นหลักชัยในประวัติศาสตร์ความสัมพันธ์ระหว่างสองประเทศ

กระนั้น ก็มีชาวฟิลิปปินส์หลายร้อยคนชุมนุมหน้าสถานเอกอัครราชทูตจีนประจำกรุงมะนิลาเพื่อคัดค้านการกระชับสัมพันธ์กับปักกิ่ง ก่อนหน้าที่สีจะเดินทางถึงไม่นาน

กลุ่มชาวฟิลิปปินส์ที่วิพากษ์วิจารณ์เรื่องการคบค้าสนิทสนมกับจีน อาทิ วุฒิสมาชิกไลลา เดอ ลิมา ผู้ถูกจำคุกจากการวิจารณ์ดูเตอร์เต แสดงความกังวลว่า ผู้นำประเทศของตนเองจะเพิกเฉยต่อคำตัดสินของศาลอนุญาโตตุลาการระหว่างประเทศเมื่อปี 2016 ที่คัดค้านการอ้างสิทธิ์ของจีนเหนือทะเลจีนใต้ เพื่อเอาใจและดึงดูดการลงทุนของจีน

ขณะเดียวกัน ผลสำรวจความคิดเห็นผู้ใหญ่ 1,500 คน พบว่า ชาวฟิลิปปินส์ 84% ไม่เห็นด้วยที่ฟิลิปปินส์จะปล่อยให้จีนสร้างโครงสร้างพื้นฐานและติดตั้งอุปกรณ์ทางทหารในทะเลตามใจชอบ และ 86% เห็นควรให้แดนตากาล็อกสร้างเสริมแสนยานุภาพทางทหาร โดยเฉพาะอย่างยิ่งกองทัพเรือ

นอกจากนั้นผลสำรวจความคิดเห็นประชาชน 1,200 คนเมื่อปลายเดือนกันยายนยังแสดงให้เห็นว่า ชาวตากาล็อกยังไว้ใจอเมริกา “ดีมาก” ผิดกับจีนที่ถือว่า ไม่น่าไว้ใจ

วันอังคาร ซัลวาดอร์ พาเนโล โฆษกประธานาธิบดีฟิลิปปินส์ กล่าวถึงเรื่องนี้ว่า ยุทธศาสตร์ของดูเตอร์เตคือหลีกเลี่ยงแนวโน้มความขัดแย้งรุนแรง ควบคู่กับการปรับปรุงยกระดับความร่วมมือด้านเศรษฐกิจและธุรกิจ

อย่างไรก็ดี ริชาร์ด เฮย์เดเรียน นักวิเคราะห์ชาวฟิลิปปินส์ที่มีแนวทางโปรสหรัฐฯ มองว่า คำสัญญาของจีนก็เพื่อหลอกล่อให้มะนิลาผ่อนคลายจุดยืนเกี่ยวกับปัญหาทะเลจีนใต้ แต่ปักกิ่งกลับไม่ทำตามที่รับปาก และสงสัยว่า ปักกิ่งจูงใจอย่างไร ถ้าที่สุดแล้วดูเตอร์เตยอมให้ในสิ่งที่จีนต้องการ

ขณะที่ เกรเกอรี ไวแอตต์ ผู้อำนวยการด้านข้อมูลข่าวกรองทางธุรกิจของบริษัทที่ปรึกษา พีเอสเอ ฟิลิปปินส์ คอนซัลแทนซี ชี้ว่า ในฟิลิปปินส์นั้น การดำเนินโครงการใหญ่ๆ เป็นเรื่องที่ต้องเผชิญอุปสรรคจำนวนมาก เช่น ปัญหาสิทธิผ่านทาง การอนุมัติของทางการ และการต่อต้านทางการเมือง และสำทับว่า การลงทุนของต่างชาติมาถึงแล้ว แต่เงินกู้สำหรับโครงการโครงสร้างพื้นฐานยังไม่เห็น

ด้าน หวัง อี้ รัฐมนตรีต่างประเทศจีน กล่าวระหว่างเยือนมะนิลาเมื่อเดือนที่แล้วว่า จีนลงทุนในฟิลิปปินส์เพิ่มขึ้นกว่า 5 เท่าในช่วง 6 เดือนแรกของปีนี้ หลังจากเพิ่มขึ้นถึง 67% ในปีที่ผ่านมา ขณะที่การค้าระหว่างกันเพิ่มขึ้น 10% ตลอด 2 ปีล่าสุด

แต่ไวแอตต์ชี้ว่า นักลงทุนจีนอัดฉีดเงินในธุรกิจเกมออนไลน์ อสังหาริมทรัพย์ การให้บริการด้านต่างๆ และถือหุ้นในบริษัทฟิลิปปินส์ ทว่ายังไม่เกี่ยวข้องกับโครงการโครงสร้างพื้นฐานหรือการผลิตขนาดใหญ่