เอเอฟพี – ยุทธการ “ช่อมะกอก” (โอลีฟ แบรนช์) ของตุรกี ในการเผด็จศึกกลุ่มติดอาวุธชาวเคิร์ดทางเหนือของซีเรียล่วงเข้าสู่เดือนที่สองแล้ว โดยมีความคืบหน้าเล็กน้อยเท่านั้น ซ้ำทำให้อังการาหมางใจกับสหรัฐฯและสหภาพยุโรป
ตั้งแต่วันที่ 20 มกราคม ตุรกีเริ่มการปฏิบัติการโจมตีทางอากาศและภาคพื้นดิน เพื่อขับไล่กลุ่ม พีเพิลส์ โปรเท็กชัน ยูนิตส์ (วายพีจี) ให้ออกไปจากเขตอัฟริน ซึ่งอยู่ทางภาคเหนือของซีเรียที่ประชิดกับชายแดนตุรกี วายพีจีนั้นเป็นกลุ่มติดอาวุธชาวเคิร์ดในซีเรีย และก็เป็นกำลังหลักของกองกำลังกบฎซีเรีย “ซีเรียน เดโมเครติก ฟอร์เซส” หรือ เอสดีเอฟ ที่สหรัฐฯให้การหนุนหลังอยู่
อังการานั้นมองว่า วายพีจีแตกกิ่งก้านมาจากเคอร์ดิสถาน เวิร์กเกอร์ ปาร์ตี้ (พีเคเค) ที่ก่อความรุนแรงมุ่งแบ่งแยกดินแดนของชาวเคิร์ดในตุรกีมาตั้งแต่ปี 1984 นอกจากนั้น ตุรกี อเมริกา และสหภาพยุโรป (อียู) ยังตีตราพีเคเคเป็นกลุ่มก่อการร้าย
แม้ประธานาธิบดีเรเจป ตัยยิป แอร์โดอัน ของตุรกีอวดอ้างว่า ปฏิบัติการช่อมะกอกประสบความสำเร็จเป็นอย่างดี ทว่า นักวิเคราะห์แย้งว่า กองกำลังตุรกีมีความคืบหน้าช้ามาก
ขณะเดียวกัน ทัพตุรกีระบุว่า มีทหารเสียชีวิตจากปฏิบัติการนี้ 32 นาย
แต่จากข้อมูลของซีเรียน อ็อบเซอร์วาทอรี ฟอร์ ฮิวแมน ไรตส์ ที่ติดตามสถานการณ์การสู้รบในซีเรียโดยอาศัยสายข่าวภายในซีเรีย พบว่า นักรบในปฏิบัติการช่อมะกอก อันประกอบด้วยกลุ่มกบฎซีเรียที่ตุรกีหนุนหลังและทหรตุรกีเองจำนวน 238 คน และนักรบวายพีจี 197 คน รวมทั้งพลเรือน 94 คน เสียชีวิต
อังการาปฏิเสธเสียงแข็งว่า ไม่มีพลเรือนตาย เนื่องจากกองกำลังของตนระมัดระวังสูงสุดเพื่อไม่ให้พลเรือนเป็นอันตราย
กลุ่มอ็อบเซอร์วาทอรีระบุด้วยว่า เวลานี้กำลังกบฏซีเรียที่ตุรกีสนับสนุนและกองทหารตุรกีสามารถเข้ายึดหมู่บ้านได้ 35 แห่งในเขตอัฟริน แต่ส่วนใหญ่อยู่ในแถบชายแดนติดตุรกี
ขณะที่อับดุลเลาะห์ อาการ์ ผู้เชี่ยวชาญด้านความมั่นคงของซีเรีย ระบุว่า ปฏิบัติการช่อมะกอกเข้าควบคุมพื้นที่ได้ประมาณ 300 ตารางกิโลเมตร
ด้าน จานา แจ็บบูร์ ศาสตราจารย์รัฐศาสตร์จากมหาวิทยาลัยไซเอนซ์ โป ในกรุงปารีส ชี้ว่า สาเหตุที่ทัพตุรกีคืบหน้าน้อยมากเนื่องจากกองกำลังวายพีจีมีการจัดวางโครงสร้างที่ดีและมีศักยภาพในการต่อสู้ เธอยังบอกว่า จำเป็นต้องแยกแยะระหว่างโวหารการเมืองกับความจริงในสนามรบ
กลุ่มอ็อบเซอร์วาทอรีเสริมว่า จุดสนใจในสนามรบของตุรกีขณะนี้อยู่รอบอาหรับ ไวรัน ทางตะวันออกเฉียงเหนือของเมืองอัฟริน ซึ่งหากยึดได้ จะทำให้ตุรกีมีพื้นที่ยึดครองต่อเนื่องเป็นระยะทางถึง 50 กิโลเมตรบริเวณชายแดนด้านเหนือของอัฟรินที่ติดกับตุรกี
อย่างไรก็ตาม ปฏิบัติการช่อมะกอกมีแนวโน้มซับซ้อนมากขึ้น หลังจากเมื่อวันจันทร์ (19) สำนักข่าวซานาของทางการซีเรียรายงานคาดการณ์ว่า กองกำลังประชาชนที่สนับสนุนรัฐบาลประธานาธิบดีบาชาร์ อัล-อัสซาด น่าจะเข้าสู่อัฟรินเพื่อต่อต้านการบุกรุกของตุรกี
หลังข่าวนี้ แอร์โดอันได้บอกกับประธานาธิบดีวลาดิมีร์ ปูติน ของรัสเซีย ระหว่างการพูดคุยทางโทรศัพท์ว่า ตุรกีจะตอบโต้แน่ ถ้ากองกำลังฝ่ายรัฐบาลซีเรียทำแบบนั้นจริง
แจ็บบูร์กล่าวว่า เธอยังไม่เชื่อว่า กองกำลังฝายรัฐบาลซีเรียจะเข้าสู่อัฟริน เพราะหลังฉากนั้น กองทัพตุรกีและซีเรียมีการเจรจาพาทีกันอยู่ นอกจากนั้นมอสโกก็คงไม่ยอมให้ซีเรียเผชิญหน้ากับตุรกีโดยตรง
ในอีกด้านหนึ่ง ปฏิบัติการช่อมะกอกยังทำให้อังการาปีนเกลียวกับวอชิงตันที่จัดหาอาวุธให้วายพีจีเพื่อใช้ต่อสู้กับกลุ่มรัฐอิสลาม (ไอเอส) ในซีเรีย
อเมริกาพยายามเรียกร้องให้ตุรกีอดกลั้น และว่า ปฏิบัติการของตุรกีเสี่ยงที่จะเบี่ยงเบนความสนใจไปจากการกำจัดนักรบญิฮาดในซีเรีย
วันศุกร์ที่ผ่านมา (16) อียูยังร่วมเรียกร้องให้ตุรกีอดกลั้นและทุ่มเทความพยายามในการปราบไอเอส
ทั้งนี้ หลังจากเร็กซ์ ทิลเลอร์สัน รัฐมนตรีต่างประเทศสหรัฐฯ เยือนอังการาเมื่อสัปดาห์ที่แล้ว ทั้งสองฝ่ายตกลงร่วมมือกันในซีเรีย และตั้งคณะทำงานเพื่อจัดการปัญหาต่างๆ ซึ่งรวมถึงในเขตมานบิจ โดยช่วงหลังๆ นี้ตุรกีข่มขู่ไม่หยุดหย่อนว่าจะส่งกำลังเข้าไปปราบปรามขับไล่วายพีจีในมานบิจด้วย
มานบิจก็เป็นอีกเขตหนึ่งที่อยู่ทางภาคเหนือของซีเรียและประชิดพรมแดนตุรกี แต่อยู่ห่างจากเขตอัฟรินราว 100 กิโลเมตร เวลานี้กบฎซีเรียกลุ่มเอสดีเอฟ ที่มีชาวเคิร์ดวายพีจีเป็นแกนกลางนั้นเป็นผู้ยึดครองมานบิจเอาไว้เช่นกัน รวมทั้งยังยึดพื้นที่อื่นๆ ต่อเนื่องเป็นผืนใหญ่ นอกจากนั้นยังมีกองทหารหน่วยรบพิเศษอเมริกันประจำการอยู่ด้วย ดังนั้นทิลเลอร์สันจึงระบุว่า ถือการแก้ไขปัญหามานบิจเป็นประเด็นสำคัญอันดับแรก
นอกจากบาดหมางกับวอชิงตันแล้ว ตุรกียังต้องคำนึงถึงผลประโยชน์ของรัสเซีย ซึ่งเป็นพันธมิตรหลักของรัฐบาลซีเรีย และเป็นผู้ควบคุมน่านฟ้าตอนเหนือของซีเรียอยู่ในขณะนี้
ถึงแม้รัสเซียน่าจะเปิดไฟเขียวให้ตุรกีเปิดยุทธการ “ช่อมะกอก” ได้ แต่ก่อนหน้านี้มอสโกไม่อนุญาตให้เครื่องบินรบตุรกีบินผ่าน หลังจากที่เครื่องบินรัสเซียลำหนึ่งถูกยิงตกทางเหนือของซีเรีย
แจ็บบูร์ชี้ด้วยว่า รัฐบาลตุรกีและแอร์โดอันกำลังพยายามจุดกระแสชาตินิยมเพื่อดึงดูดการสนับสนุนของประชาชนภายในประเทศ
เวลานี้พรรคการเมืองทั้งหมดของตุรกีในรัฐสภา ยกเว้นพีเพิลส์ เดโมเครติก ปาร์ตี้ (เอชดีพี) ที่สนับสนุนชาวเคิร์ด ล้วนสนับสนุนยุทธการช่อมะกอก
วันจันทร์ที่ผ่านมา กระทรวงมหาดไทยตุรกีแถลงว่า มีผู้ถูกควบคุมตัว 786 คนนับจากเริ่มยุทธการดังกล่าว ซึ่งรวมถึงประชาชน 85 คนที่ถูกกล่าวหาว่า ก่อการประท้วงต่อต้านปฏิบัติการนี้ และ 587 คนถูกจับจากข้อหาเผยแพร่โฆษณาชวนเชื่อของผู้ก่อการร้ายบนโซเชียลมีเดีย ขณะที่กลุ่มต่อต้านระบุว่า รัฐบาลพุ่งเป้าจัดการผู้ที่วิจารณ์ปฏิบัติการช่อมะกอก
