สหรัฐฯ จ่อหารือมอสโกประกาศ “เขตห้ามบิน” ในซีเรีย

รอยเตอร์ - สหรัฐฯ เตรียมหารือกับรัสเซียเพื่อร่วมกันยุติเหตุนองเลือดและฟื้นฟูเสถียรภาพให้แก่ซีเรีย ซึ่งอาจหมายรวมถึงการประกาศเขตห้ามบิน

เร็กซ์ ทิลเลอร์สัน รัฐมนตรีกระทรวงการต่างประเทศสหรัฐฯ แถลงวานนี้ (6 ก.ค.) ว่า สหรัฐฯ ต้องการแลกเปลี่ยนความคิดเห็นกับมอสโกเกี่ยวกับแผนส่งผู้สังเกตการณ์เข้าไปตรวจสอบการบังคับใช้ข้อตกลงหยุดยิง และอำนวยความสะดวกในการจัดส่งความช่วยเหลือด้านมนุษยธรรมให้แก่พลเมืองซีเรีย

“หากเราทั้งสองชาติร่วมมือกันสร้างความสงบขึ้นในพื้นที่ ก็จะเป็นรากฐานไปสู่การทำข้อตกลงกำหนดอนาคตทางการเมืองของซีเรีย” ทิลเลอร์สัน ระบุในถ้อยแถลงก่อนการประชุมซัมมิต G20 จะเปิดฉากขึ้นที่เยอรมนีในสัปดาห์นี้

อย่างไรก็ตาม ทิลเลอร์สัน ไม่ได้เอ่ยถึงประธานาธิบดี บาชาร์ อัล-อัสซาด ซึ่งสหรัฐฯ กล่าวโทษว่าเป็นต้นตอของสงครามกลางเมืองที่ยืดเยื้อมานานกว่า 6 ปี และเรียกร้องให้เขาสละอำนาจเสีย

ทิลเลอร์สัน ระบุด้วยว่า รัสเซียมีหน้าที่ต้องยับยั้งไม่ให้รัฐบาลอัสซาดนำอาวุธเคมีออกมาใช้อีก

ประธานาธิบดี โดนัลด์ ทรัมป์ ส่งสัญญาณไฟเขียวให้เรือรบสหรัฐฯ ยิงขีปนาวุธถล่มฐานทัพอากาศแห่งหนึ่งในซีเรียเมื่อเดือน เม.ย. หลังออกมากล่าวหากองทัพอัสซาดว่าใช้อาวุธเคมีเข่นฆ่าพลเรือนล้มตายไปหลายสิบคน ซึ่งรัฐบาลซีเรียยืนยันว่าไม่ได้เป็นผู้ลงมือ

เป็นที่คาดหมายกันว่า ทรัมป์ และประธานาธิบดี วลาดิมีร์ ปูติน แห่งรัสเซียจะเปิดการหารือคู่ขนานระหว่างร่วมประชุม G20 ที่เมืองฮัมบวร์กในสัปดาห์นี้ โดย ทิลเลอร์สัน ยืนยันว่าปัญหาซีเรียจะเป็นหนึ่งในหัวข้อสนทนา

ปฏิบัติการแทรกแซงทางทหารของมอสโกส่งผลให้กบฏซีเรียกลายเป็นฝ่ายเสียเปรียบ ขณะที่สงครามขับไล่อัสซาดก็เริ่มเปลี่ยนทิศทางไปสู่การกวาดล้างกลุ่มรัฐอิสลาม (ไอเอส) แทน

ทิลเลอร์สัน ระบุว่า หลังจากที่ภารกิจปราบปรามไอเอสผ่านพ้นช่วงวิกฤตมาได้แล้ว ก็ถึงเวลาที่รัสเซียจะต้องรับ “หน้าที่พิเศษ” ในการฟื้นฟูเสถียรภาพให้กับซีเรีย โดยเฉพาะการป้องกันมิให้ฝ่ายใดก็ตามฉวยโอกาสเข้ายึดครองดินแดนที่ถูกปลดปล่อยจากไอเอส

ทิลเลอร์สันยังกล่าวชมความร่วมมือระหว่างสหรัฐฯ และรัสเซียในการสร้างเขตปลอดความขัดแย้ง (de-confliction zones) ขึ้นในซีเรีย ซึ่งเป็นข้อพิสูจน์ว่า “วอชิงตันและมอสโกสามารถผลักดันให้สถานการณ์คลี่คลายไปในทางที่ดีได้”

ทิลเลอร์สัน กล่าวไว้เมื่อเดือน มี.ค. ว่า สหรัฐฯ จะประกาศ “เขตความมั่นคงชั่วคราว” (interim zones of stability) เพื่อช่วยให้ผู้ลี้ภัยสามารถเดินทางกลับบ้านได้ ซึ่งถือเป็นขั้นตอนถัดไปของปฏิบัติการต่อสู้กลุ่มไอเอสและอัลกออิดะห์ในอิรักและซีเรีย

อย่างไรก็ดี ชาร์ลส ลิสเตอร์ จากสถาบันตะวันออกกลาง (Middle East Institute) ในกรุงวอชิงตัน ดี.ซี. เตือนว่าสหรัฐฯ ไม่ควรหวังพึ่งรัสเซียมากเกินไป เพราะ “รัสเซียไม่สามารถ และไม่เต็มใจที่จะให้ในสิ่งที่เราต้องการในซีเรีย”

ลิสเตอร์ บอกด้วยว่า อดีตประธานาธิบดี บารัค โอบามา ก็เคยคาดหวังซ้ำแล้วซ้ำเล่าว่ารัสเซียจะยื่นมือเข้ามาช่วยลดความขัดแย้ง เปิดทางส่งความช่วยเหลือด้านมนุษยธรรม และสนับสนุนความก้าวหน้าทางการเมืองในซีเรีย “แต่เขาก็ต้องผิดหวังซ้ำแล้วซ้ำเล่า... ครั้งนี้คุณคิดหรือว่ามันจะมีอะไรแตกต่าง”