ศาลรัฐธรรมนูญ “ตุรกี” เริ่มวินิจฉัย คาดโอกาสสูง “ยุบพรรค” รัฐบาล

เอเอฟพี/เอเจนซี - คณะผู้พิพากษาศาลรัฐธรรมนูญตุรกี จำนวน 11 คน เริ่มประชุมพิจารณาวินิจฉัยเมื่อวันจันทร์ (28) เพื่อตัดสินว่าจะสั่งยุบพรรครัฐบาลที่มีแนวทางอิสลามิสต์หรือไม่ หลังจากที่ถูกกล่าวหาว่าละเมิดหลักกฎหมายสูงสุดของประเทศ ที่เน้นย้ำให้ตุรกีแยกเรื่องศาสนาออกจากการเมืองการบริหารของรัฐ ทางด้านนักวิเคราะห์ ชี้ หากพรรครัฐบาลถูกเช็กบิล การเมืองก็จะเข้าสู่วิกฤต

บรรยากาศการเมืองในตุรกี ก่อนการประชุมคณะผู้พิพากษา เพิ่มความตึงเครียดยิ่งขึ้นอีก หลังเกิดเหตุระเบิดสองครั้งเมื่อคืนวันอาทิตย์ (27) ในนครอิสตันบุล ซึ่งเป็นเมืองใหญ่ที่สุดของประเทศ จนทำให้มีผู้เสียชีวิตอย่างน้อย 17 คน และบาดเจ็บอีกกว่า 150 คน

มอมเมอร์ กุลเลอร์ ผู้ว่าการนครอิสตันบุล แถลงว่า “ไม่มีข้อสงสัยเลยว่าเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นเป็นการก่อการร้าย” แต่เขาเสริมว่า ยังเร็วเกินไปที่จะระบุได้ว่าใครคือผู้อยู่เบื้องหลังพรรคความยุติธรรมและการพัฒนา (เอเคพี) ของนายกรัฐมนตรี เรเซ็ป เทยิป เออร์โดแกน ซึ่งมีรากฐานมาจากพรรคการเมืองแนวทางอิสลามที่ได้เคยถูกสั่งยุบไปแล้ว กำลังถูกกล่าวหาว่าละเมิดหลักการแยกศาสนาออกจากการเมืองการบริหารของรัฐ ซึ่งบัญญัติไว้ในรัฐธรรมนูญ

จากข้อกล่าวหาดังกล่าว อัยการได้ร้องขอให้ศาลสั่งยุบพรรคเอเคพี รวมทั้งห้ามประธานาธิบดีอับดุลเลาะห์ กุล, นายกฯเออร์โดแกน กับกรรมการพรรคเอเคพีอีก 69 คน ดำเนินกิจกรรมทางการเมืองเป็นเวลาห้าปีด้วย

ทว่า พรรคเอเคพี ปฏิเสธข้อกล่าวหา ซึ่งพวกเขาบอกว่าเป็นความเคลื่อนไหวที่มีแรงจูงใจหวังมุ่งร้ายในทางการเมือง และตอบโต้ว่า พรรคกำลังเผชิญหน้ากับ “การรัฐประหารโดยฝ่ายตุลาการ” เพื่อที่จะขับไล่พรรคออกจากเวทีการเมือง

ผู้สังเกตการณ์ กล่าวว่า การตัดสินให้พรรคเอเคพีกลายเป็นพรรคนอกกฎหมาย อาจทำให้ตุรกีเข้าสู่ภาวะปั่นป่วนวุ่นวายทางการเมือง และจะส่งผลถึงการเจรจาเพื่อสมัครเข้าเป็นสมาชิกของสหภาพยุโรป รวมทั้งกระทบต่อเศรษฐกิจด้วย

ศาลรัฐธรรมนูญตุรกีกำหนดจะพิจารณาคดีนี้ทุกวันอย่างต่อเนื่อง โดยคาดหมายกันว่าน่าจะมีคำพิพากษาได้ในต้นเดือนสิงหาคม

ทั้งนี้ คำตัดสินอาจเป็นอย่างใดอย่างหนึ่งใน 3 ทาง กล่าวคือ หนึ่ง ศาลสั่งยุบพรรคเอเคพีและตัดสิทธิ์ทางการเมืองของเออร์โดแกนและคณะ หรือ สอง ศาลอาจจะตัดงบประมาณช่วยเหลือแก่พรรคเอเคพีทั้งหมด หรือเพียงบางส่วน หรือ สาม ศาลอาจจะยกฟ้องคดีดังกล่าวเสีย

หากศาลมีคำพิพากษายุบพรรคเอเคพี ก็คาดว่า สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรภายในพรรคเอเคพีจะจัดตั้งพรรคการเมืองใหม่ และจัดการเลือกตั้งใหม่โดยเร็วภายในสิ้นปีนี้

แต่หากศาลมีคำพิพากษาห้ามเออร์โดแกนสังกัดพรรคการเมือง เขาก็อาจจะกลับเข้าสู่รัฐสภาในนามผู้สมัครอิสระได้

ส่วนการยกฟ้องนั้น ผู้สังเกตการณ์บอกว่า น่าจะเป็นไปได้ยากที่สุด แม้ว่าก่อนหน้านี้ผู้แถลงคดีที่ศาลรัฐธรรมนูญแต่งตั้ง ได้ให้คำแนะนำควรจะยกฟ้องข้อกล่าวหาดังกล่าว เนื่องจากการกระทำของพรรคเอเคพีนั้น ยังคงเข้าข่ายการใช้เสรีภาพในการแสดงความคิดเห็นทางการเมือง

ทั้งนี้ นักวิเคราะห์บางคนชี้ ว่า ศาลรัฐธรรมนูญของตุรกีเคยมีประวัติในเรื่องที่ไม่รับฟังความเห็นของผู้แถลงคดี รวมทั้งอาจจะไม่สนใจผลกระทบที่จะติดตามมาจากคำพิพากษา

นักวิเคราะห์เชื่อว่า ไม่ว่าศาลจะมีคำพิพากษาประการใด การต่อสู้ช่วงชิงอำนาจระหว่างพรรคเอเคพี กับฝ่ายที่นิยมการแยกศาสนาออกจากการเมืองการบริหารประเทศ อันประกอบไปด้วยกองทัพ ฝ่ายตุลาการ และกลุ่มปัญญาชน ก็จะยังดำเนินต่อไป ในขณะที่ผลสำรวจความคิดเห็นประชาชน ล่าสุด ระบุว่า พรรคเอเคพียังคงได้รับความนิยมสูงสุดในตุรกี

เมื่อเดือนที่แล้ว ศาลรัฐธรรมนูญได้มีคำพิพากษาให้ยกเลิกการแก้ไขรัฐธรรมนูญตามข้อเสนอของรัฐบาล ที่ให้ยกเลิกการห้ามสวมผ้าคลุมศีรษะแบบอิสลามในมหาวิทยาลัย การแก้ไขรัฐธรรมนูญดังกล่าวนี้ ได้กลายเป็นหลักฐานสำคัญประการหนึ่ง ที่อัยการใช้กล่าวหาว่าพรรคเอเคพีคัดค้านการแบ่งแยกศาสนาออกจากการเมือง

พรรคเอเคพี ได้ขึ้นเป็นรัฐบาลภายหลังชนะการเลือกตั้งเมื่อปี 2002 และดำเนินนโยบายสนับสนุนสหภาพยุโรปและมีท่าทีเป็นมิตรกับธุรกิจ แต่หลังจากได้รับเลือกตั้งใหม่อีกวาระหนึ่งเมื่อปีที่แล้ว ก็ถูกวิจารณ์ว่าหันไปเน้นส่งเสริมภาพลักษณ์ทางศาสนาอิสลามมากขึ้น โดยอาศัยการผลักดันประเทศเข้าเป็นสมาชิกของสหภาพยุโรปเป็นเครื่องบังหน้า จนเกิดความระแวงสงสัยว่าพรรคจะมีวาระซ่อนเร้นที่จะเปลี่ยนตุรกีให้เป็นประเทศอิสลาม